Ανεξαρτησία σε αναστολή – το κίνημα σε καταστολή;

Η ιστορία του καταλανικού δημοψηφίσματος αρχίζει να θυμίζει το ελληνικό δημοψήφισμα προ διετίας και τη διαχείρισή του από την κυβέρνηση Τσίπρα. Κάποιοι όμως αντιδρούν κι επισημαίνουν τις μεγάλες διαφορές με τη δική μας περίπτωση. Σε εμάς το ΟΧΙ (στα μνημόνια) αποκοιμήθηκε στην αγκαλιά του ΝΑΙ. Εκεί αντιθέτως, το ΝΑΙ (στην ανεξαρτησία της Καταλονίας) μετατράπηκε σε “θα δούμε” και σταδιακά στο αντίθετό του.

Χτες στο διάγγελμά του ο Πουτζντεμόντ -που όπως μάθαμε σημαίνει στα καταλανικά “φλεγόμενος λοφίσκος”- έκλινε σε όλες τις πτώσεις κι όλους τους τόνους τη βούλησή του για ανεξαρτησία, αλλά δεν την ανακήρυξε ποτέ. Την έβαλε σε αναστολή και σε διάλογο -που είναι περίπου το ίδιο- για να καταφέρει να την προωθήσει ως στόχο-αίτημα. Λες κι η μέχρι τώρα απόρριψή του ήταν απλώς ζήτημα πειθούς ή έλλειψης κατανόησης του πραγματικού χαρακτήρα του.

Η μη-απόφαση του Καταλανού προέδρου είχε ένα άρωμα Πασοκιάς, μια κυβίστηση αλά Σύριζα και κάτι από το αντι-ηρωικό “σολομώντειο” πνεύμα του Μπερτομέου της Μπάρτσα, που ήθελε και την πίτα ολόκληρη και το σκύλο χορτάτο. Και βασικά μια ομελέτα χωρίς να σπάσουν αυγά. Ενώ οι φήμες λένε πως ο λόγος του προέδρου πέρασε από άπειρες ανασκευές και γράψε-σβήσε ώσπου να φτάσει στην τελική του μορφή, δεδομένου ότι στην περίπτωση μονομερούς ανακήρυξης της ανεξαρτησίας, ο Ραχόι είχε δώσει εντολή να συλληφθεί άμεσα ο Πουτζντεμόντ.

Ίσως όμως αυτό που βάρυνε περισσότερο στην πλάστιγγα να ήταν οι ευθείες απειλές μεγάλων τραπεζών κι επιχειρήσεων, που δεν επιθυμούν επιπλοκές κι αναστάτωση στην αγορά, να εγκαταλείψουν άμεσα τη Βαρκελώνη, μεταφέροντας αλλού την έδρα τους, σε αυτό το ενδεχόμενο. Όσοι συνδέουν την τύχη τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση και την “ενιαία αγορά” της, δε βλέπουν πολύ θετικά την περιπέτεια ενός ανεξάρτητου κράτους, που θα έπρεπε να ξεκινήσει εκ νέου τις διαδικασίες σύνδεσης κι ένταξης στην ΕΕ.

Εν τω μεταξύ, ο κόσμος που είχε συγκεντρωθεί έξω από το Κοινοβούλιο κι ήταν έτοιμος να γιορτάσει την ανεξαρτησία του, προσπαθούσε να μεταφράσει σε απλά καταλανικά τους ελιγμούς και τις υπεκφυγές της διπλωματικής γλώσσας. Όπως σημειώνει το ΚΚΛΙ (με ΓΓ τον Γκαρσία), “η διαδικασία της ανεξαρτησίας είναι καταδικασμένη σε αποτυχία, γιατί η κοινωνική τάξη που το διευθύνει, δεν είναι επαναστατική”.

❌❌ El proceso independentista está abocado al fracaso porque la clase social que lo dirige no es revolucionaria.
➡️https://t.co/NBzhziDLBP

— PCPE (@infoPCPE) 10 Οκτωβρίου 2017

Με άλλα λόγια, ακόμα κι ένα αστικοδημοκρατικό αίτημα, όπως είναι το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση μέχρι του αποχωρισμού και της συγκρότησης διαφορετικού, ανεξάρτητου κράτους, ο λαός δεν μπορεί παρά να το εξετάζει από συγκεκριμένη ταξική σκοπιά, χωρίς να τρέφει αυταπάτες και την παραμικρή εμπιστοσύνη στην αστική τάξη της χώρας του, στο όνομα ενός αφηρημένου “κοινού σκοπού” και μια αντίστοιχης, διαταξικής ενότητας.

Η αστική τάξη έχει δική της αυτοτελή στρατηγική, είτε αυτή εκφράζεται με τη θέληση για ανεξάρτητη πορεία από το ισπανικό κράτος, γιατί αυτό εξυπηρετεί τα συμφέροντά της, είτε με μια θέληση συμβιβασμού, που χρησιμοποιεί το δημοψήφισμα ως διαπραγματευτικό χαρτί (όπως ακριβώς έκανε κι ο Τσίπρας), κι επιδιώκει ελεγχόμενες ρήξεις προς όφελός της, για μεγαλύτερη αυτονομία και καλύτερους όρους συμμετοχής στο παιχνίδι. Ή ακόμα (εκφράζεται) και με αντικρουόμενες επιδιώκεις μεταξύ τμημάτων της που επιδιώκουν μεγαλύτερη αυτονομία-ανεξαρτησία κι άλλων που θεωρούν πως τα συμφέροντά τους υπηρετούνται καλύτερα στο δοσμένο πλαίσιο.

Το βασικό, όπως σημειώνει και το ΚΚΛΙ, είναι η ανεξαρτησία της εργατικής τάξης. Κι αν η υπόθεση της ανεξαρτησίας της Καταλονίας μπαίνει σε αναστολή, αυτό δε δικαιολογεί στο παραμικρό να τεθεί σε αναστολή και καταστολή το ταξικό εργατικό κίνημα και να αποκοιμηθεί (όπως τα “ΝΑΙ” και τα “ΟΧΙ” των δημοψηφισμάτων), να εκτοπιστεί από τους αντιμαχόμενους εθνικισμούς.