Άστεγος ένας στους δέκα μαθητές στη Νέα Υόρκη

Το πιο σκληρό πρόσωπο του κοινωνικοοικονομικού μας συστήματος έχουν ν’αντιμετωπίσουν ολοένα και περισσότεροι μαθητές στην Μέκκα του καπιταλισμού Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα, σε 114.659 ανέρχονται οι μαθητές που δεν διαθέτουν μόνιμη στέγη, μένοντας σε καταφύγια αστέγων ή συγγενείς. Ο αριθμός αυτός είναι ο υψηλότερος που έχει καταγραφεί στην ιστορία της πόλης, έχοντας σχεδόν διπλασιαστεί από το 2010, όταν ανερχόταν σε 69.244 παιδιά, ενώ είναι η τρίτη χρονιά που ξεπερνά τις 100.000, χωρίς να διαφαίνεται τάση αποκλιμάκωσης. Δεδομένου ότι ο μαθητικός πληθυσμός των δημόσιων σχολείων της πόλης ανέρχεται σε περίπου 1,1 εκ., αυτό σημαίνει πως ένας στους δέκα μαθητές είναι άστεγοι, καθιστώντας τη Νέα Υόρκη πρωταθλήτρια στο συγκεκριμένο, κομμάτι, ενώ άλλες μητροπόλεις όπως το Σικάγο και το Λος Άντζελες, το αντίστοιχο ποσοστό πέρσι κυμάνθηκε μεταξύ 3% και 5%.

Η έκρηξη αυτή συνδέεται με τη γενικότερη επιδείνωση του προβλήματος στέγης στην αμερικανική μεγαλούπολη, όπου περισσότεροι άνθρωποι κοιμούνται στους δρόμους και το μετρό. Από τους άστεγους μαθητές, 38.000 ζουν σε καταφύγιο, ενώ οι υπόλοιποι μένουν σε συγγενείς την ώρα που οι οικογένειές του αναζητούν μόνιμη κατοικία. Μόνο μέσα στο 2018 υπήρξε αύξηση των μαθητών χωρίς σταθερή στέγη κατά 3.097 άτομα.

Η ταξική φύση του προβλήματος γίνεται φανερή κι από την κατανομή του προβλήματος, καθώς σε 144 από τα σχολεία της πόλης, ένας στους τρεις μαθητές είναι άστεγοι (με σχολεία της υποβαθμισμένης συνοικίας Μπρονξ να έχουν ως και 44% άστεγων μαθητών), με αποτέλεσμα να πέφτει κατακόρυφα η επίδοσή τους. Σύμφωνα με στοιχεία του 2015-2016, μόλις 12% των παιδιών που ζουν σε καταφύγια πέρασε τις πολιτειακές εξετάσεις μαθηματικών και 15% εκείνες των Αγγλικών.

Το γεγονός πως συχνά τα καταφύγια ή τα σπίτια που φιλοξενούν τους μαθητές βρίσκονται σε μακρινές συνοικίες, συμβάλλουν μαζί με τις γενικότερες αντίξοες συνθήκες διαβίωσης σε περισσότερες καθυστερήσεις προσέλευσης και απουσίες, που για το συγκεκριμένο πληθυσμό υπολογίζονται κατά μέσο όρο σε ένα μήνα κατ’έτος. Οι διευθυντές των σχολείων με το μεγαλύτερο πρόβλημα καλούνται να αυτοσχεδιάσουν προκειμένου να βοηθήσουν τους μαθητές τους. Όπως λέει η Μέγκαν Νταν, διευθύντρια σχολείου στο Μπρούκλιν, κάποια στιγμή μια μητέρα τεσσάρων παιδιών, όλα τους μαθητές στο σχολείο, τραυματίστηκε στο καταφύγιο αστέγων που έμενε και χρειαζόταν χειρουργείο. Όταν αναγκάστηκε να βρει άλλο καταφύγιο, τα παιδιά έπρεπε με κάποιο τρόπο να πάνε στο Μπρονξ για να ζητήσουν θέση στο μοναδικό καταφύγιο άστεγων οικογενειών της πόλης. Με τη βοήθεια κοινωνικής λειτουργού του σχολείου μισθώθηκε ταξί για να μεταφερθούν τα παιδιά, τα οποία όμως και πάλι έχασαν πολλές μέρες μαθημάτων.

Ο χωρισμός των άστεγων οικογενειών είναι σύνηθες φαινόμενο, καθώς μόνο οι μισές από τις άστεγες οικογένειες ζουν σε καταφύγιο που να είναι έστω και στην ίδια συνοικία με το σχολείο του μικρότερου παιδιού τους, ενώ θεωρείται “επίτευγμα” πως από φέτος το φθινόπωρο υπάρχει πρόγραμμα μετακίνησης περισσότερων οικογενειών σε καταφύγια που δεν απέχουν πάνω από πέντε μίλια (δηλ. 8 χιλιόμετρα) από το σχολείο του μικρότερου παιδιού τους.

Η στήριξη που δίδεται στους άστεγους μαθητές είναι ιδιαίτερα ελλιπής, παρά την αύξηση των κονδυλίων (τα οποία μπαινοβγαίνουν στον προϋπολογισμό του δήμου εδώ και δύο χρόνια σε μια διαδικασία που οι επικριτές της δημοτικής αρχής ονομάζουν “ο χορός του προϋπολογισμού”) . Ενδεικτικά η πόλη διαθέτει μόνο 70 κοινωνικούς λειτουργούς για τις ανάγκες των άστεγων μαθητών, δηλαδή ένας για 1660 παιδιά. Την ίδια στιγμή, αναδεικνύονται τα όρια της αστικής φιλανθρωπίας, της οποίας η Νέα Υόρκη είναι παγκόσμια πρωτεύουσα, καθώς ελάχιστη είναι η συμβολή των “φιλανθρώπων” στην επίλυση του προβλήματος, ενώ όπως επισημαίνει κάπως ειρωνικά η αρθρογράφος των NY Times που ανέδειξε το θέμα, το μεγαλύτερο ποσό διατέθηκε από τη Deutsche Bank. Σε κάθε περίπτωση, είναι φανερό πως ακόμα και στα πιο ανεπτυγμένα κέντρα του καπιταλισμού, το μέλλον που επιφυλάσσεται για τις νέες γενιές γίνεται ολοένα και πιο ζοφερό. Κι αυτό δε θα λυθεί από καμιά φιλανθρωπία, αμερικανική ή γερμανική, ούτε από φιλότιμες προσπάθειες διευθυντών σχολείων, ούτε από μια πιο συνεπή πολιτική χρηματοδότησης των δήμων. Σε έναν κόσμο όπου τα πιο αυτονόητα δικαιώματα γίνονται ολοένα και περισσότερο ζητούμενα, μόνη λύση είναι η ανατροπή αυτού του κόσμου.