Ο “Οδηγητής” πάει… Νομισματοκοπείο – Η κριτική του “Ο” στο “La Casa de Papel”

Τι γίνεται όταν ο “Οδηγητής” πιάνει τον παλμό της νεολαίας με πρωτότυπα θέματα, όπως η κριτική παρουσίαση του “La Casa de Papel”; Η συνέχεια επί της οθόνης, αν και το καλύτερο θα ήταν να προμηθευτείτε το τρέχον φύλλο του περιοδικού -που συν τοις άλλοις έχει και τις θέσεις για το 12ο Συνέδριο της ΚΝΕ…

Χαρακτηρίστηκε ως η τηλεοπτική σειρά της χρονιάς και ομολογουμένως όχι άδικα… Ο λόγος για το “La casa de papel” (μτφρ. “Το σπίτι από χαρτί” και σε πιο ελεύθερη μετάφραση “Η τέλεια ληστεία”), την ιστπανική τηλεοπτική σειρά, που συγκέντρωσε την περασμένη άνοιξη τη μεγαλύτερη τηλεθέαση στις ΗΠΑ και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί γιατί ο “Οδηγητής” αποφάσισε να ασχοληθεί με τη συγκεκριμένη σειρά, καθώς η πλοκή της δεν έχει κάτι το εντυπωσιακά καινοτόμο και πρωτότυπο, όπως για παράδειγμα η σειρά “Game of Thrones”, Βέβαια, θα συμφωνήσουμε με αρκετούς κριτικούς που έγραψαν πως “είναι από τις σειρές που αν τις ξεκινήσεις, δεν μπορείς να τις αφήσεις στη μέση, έχει ένταση, αγωνία, σασπένς, δράση, είναι ευρηματική και καλογυρισμένη”, όμως για διαφορετικούς λόγους μας ιντρίγκαρε…

Υπόθεση

8 ξεχωριστοί χαρακτήρες που έχουν επιλεγεί ένας προς έναν από τον Καθηγητή (El Profesor) Σέρχιο Μαρκίνα, με βασικό κριτήριο ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν… Χρησιμοποιούν ονόματα πόλεων για να αυτοπροσδιοριστούν, καθώς δεν πρέπει να γνωρίζει τίποτα ο ένας για τον άλλο (Τόκιο, Μόσχα, Ρίο, Βερολίνο κ.λπ.) και μετά από εκπαίδευση 5 μηνών σε ένα κτήμα του Τολέδο, επιχειρούν εισβολή στο Νομισματοκοπείο της Μαδρίτης. Στόχος, να υλοποιήσουν κατά γράμμα το πολυετές και λεπτομερέστατο σχέδιο του Καθηγητή (ο οποίος διευθύνει τη ληστεία από το κρησφύγετό του) και να βγουν κατά 2,4 δισ. ευρώ πλουσιότεροι. Η συνάπαρξη με 67 ομήρους, οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσά τους καθώς επίσης και το στοίχημα της ισπανικής αστυνομίας να μην ξεφτιλιστεί διεθνώς, δημιουργούν μια αλυσίδα γεγονότων…

Μια “αντισυμβατική” σειρά – no spoiler alert…

Χωρίς να θέλουμε να κάνουμε “spoil” στους… λίγους που δεν έχουν δει ακόμα τη σειρά, θα επικεντρωθούμε σε κάποια χαρακτηριστικά της που μας κέντρισαν το ενδιαφέρον.

Αρχικά, είναι μια σειρά καλοδουλεμένη, με στοιχεία που προσδίδουν ιδιαίτερη δυναμική, εγρήγορση και ζωντάνια. Ένα απ’ αυτά είναι και η τεχνι΄κη της αφήγησής της, καθώς ξεκινά “in medias res”, στη μέση -δηλαδή- των πραγμάτων και όχι σύμφωνα με τη χρονική τους σειρά και αλληλουχία. Ξεκινά από την “καρδιά” της πλοκής, παρουσιάζοντάς μας σταδιακά τους χαρακτήρες και την υπόθεση. Έτσι, δημιουργείται το πολυπόθητο “αφηγηματικό κενό”, δηλαδή ερωτηματικά και απορίες για γεγονότα που χρονικά προηγήθηκαν και τα οποία ο τηλεθεατής αγνοεί. Στη συνέχεια, βέβαια, τα ερωτηματικά σταδιακά αίρονται, καθώς ο “παντογνώστης αφηγητής” -το ρόλο του οποίου παίζει μία από τις πρωταγωνίστριες της σειράς- βρίσκει την ευκαιρία, με αναδρομικές αφηγήσεις και επιβραδύνσεις να αναφερθεί σε στιγμές, γεγονότα, κρυφές επιθυμίες και συναισθήματα των πρωταγωνιστών (πχ προετοιμασία της ληστείας κ.ά.) που “αποκαθιστούν” τη ροή και αρκετές φορές “δικαιολογούν” τους πρωταγωνιστές και την εξέλιξη της σειράς.

Αυτό, όμως, που ξεχωρίζει στη συγκεκριμένη σειρά είναι η σκιαγράφηση των χαρακτήρων της. Χαρακτήρες που θυμίζουν ίσως κάτι από Γούντι Άλεν και ευρωπαϊκό κινηματογράφο, συμπληρώνουν ένα ετερόκλητο παζλ, που “δένει” αριστοτεχνικά με την υπόθεση… Για παράδειγμα, δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην προσωπικότητα του “Μόσχα”, που γεννήθηκε Πρωτομαγιά, δούλευε σε ορυχείο -αν και έπασχε από κλειστοφοβία- και έλεγε πως “στα γενέθλιά του είχε στρωμένη γιορτή, μια καλή ομάδα απεργών…” ή στο γιο του “Ντένβερ” και τις αντιναζιστικές του αναφορές, ή στον, περιβόητο πλέον, “Καθηγητή” και τις αναλύσεις του για την Ευρωπαϊκή Ένωση…

Μη χείρον, βέλτιστον;

Το σίγουρο είναι ότι από μόνη της η εισβοή σε ένα νομισματοκοπείο δεν αποτελεί πράξη σύγκρουσης με το σύστημα… Ούτε προφανώς πιστεύει κανείς ότι απλώς και μόνο με μια “ένεση ρευστότητας” θα έρθουν τα πάνω-κατω, θα ανατραπεί το σύστημα της εκμετάλλευσης και της αδικίας, που -όπως λένε και στη σειρά- “δουλεύει” για να πλουτίζουν οι λίγοι… Η εξέλιξη, όμως, της σειράς αποδεικνύει ότι όσο καλά μελετημένο και να ‘ναι ένα σχέδιο, όσο “ανίκητο” κι αν φαίνεται, ο παράγοντας “άνθρωπος” και οι επιλογές του είναι αυτές που “κινούν τα νήματα” και μπορούν να κάνουν το αδύνατο δυνατό, να νικήσουν αυτόν που με την πρώτη ματιά φαίνεται ανίκητος… Όπως και να ‘χει, η συγκεκριμένη σειρά δεν είναι ούτε για αφορισμό, αλλά ούτε και για εκθειασμό, πόσο μάλλον δεν αποτελεί “επανάσταση” και “καινοτομία”. Είναι απλώς μια τηλεοπτική σειρά -στα δεδομένα ενός αμερικανικού μονοπωλιακού κολοσσού, όπως είναι το “Netflix”- που δε θα χάσει κανείς κάτι αν την παρακολουθήσει…

“Bella Ciao” στο repeat…

Μπορεί το soundtrack της σειράς και χιλιοτραγουδισμένο αντιστασιακό τραγούδι από την Ιταλία, “Bella Ciao”, να έχει προκαλέσει φρενίτιδα “χτυπημάτων” στο youtube και να παίχτηκε μέχρι και στο “Nammos” της Μυκόνου (sic!), για μας όμως δε θα πάψει ποτέ να είναι το τραγούδι που λειτούργησε ως αντιφασιστικός ύμνος κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και σύντομα έφτασε να είναι ένας από τους σημαντικότερους ύμνους των αγώνων της εργατικής τάξης, όπου γης, και των επαναστατικών κινημάτων σε όλο τον κόσμο…