Σαν να γράφτηκε σήμερα: «Δε μας αφήνουν να τραγουδάμε» – Ένα επίκαιρο τραγούδι μετά από 40 χρόνια στο συρτάρι ξεκινάει το ταξίδι του

Ένα τραγούδι που γράφτηκε το 1980 κι έμεινε κλεισμένο στο συρτάρι 40 ακριβώς χρόνια βγαίνει σήμερα στο φως. Ένα τραγούδι γεμάτο παλμό και επίκαιρα μηνύματα, που μοιάζει σα να γράφτηκε σήμερα!

Η Κατιούσα έχει τη χαρά να παρουσιάζει το τραγούδι «Φοβούνται την ελπίδα» (Δεν μας αφήνουν να τραγουδάμε). Ο Γιώργος Κοφινάς μελοποίησε το μνημειώδες ποίημα του μεγάλου Τούρκου κομμουνιστή ποιητή Ναζίμ Χικμέτ και το τραγούδι ερμηνεύει εξαιρετικά ο Νίκος Τάγκας.

Ο Ναζίμ Χικμέτ το 1949 έγραψε το ποίημα «Δε μας αφήνουν να τραγουδάμε» για τον μεγάλο Αφροαμερικανό αγωνιστή, βαθύφωνο τραγουδιστή Πολ Ρόμπσον, «που πάλεψε ενάντια στο ρατσισμό και το φυλετικό διαχωρισμό, που μαζί με τους εργάτες συνέβαλε στη δημιουργία της συνδικαλιστικής ομοσπονδίας CIO, που τραγούδησε στις διεθνείς ταξιαρχίες στη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου, που πήρε ενεργό μέρος στους αγώνες κατά της αποικιοκρατίας, υπέρ της ειρήνης, του πυρηνικού αφοπλισμού και του σοσιαλισμού».

Οι στίχοι του Χικμέτ έντονα επίκαιροι στις μέρες μας που οξύνεται η κρατική καταστολή και περιορίζονται ολοένα και πιο ασφυκτικά τα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα η πρόσφατη ρατσιστική δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ στις ΗΠΑ, που έβγαλε εκατομμύρια Αμερικανούς στους δρόμους, καθώς και η ψήφιση από την πλειοψηφία του ελληνικού κοινοβουλίου του νόμου-τερατουργήματος που περιορίζει τις διαδηλώσεις, την ώρα που οι δυνάμεις καταστολής χτυπούσαν την κινητοποίηση χιλιάδων λαού που διαδήλωναν έξω από τη Βουλή ενάντια στο αντιλαϊκό νομοσχέδιο.

Το τραγούδι γράφτηκε το 1980 με αφορμή τα γεγονότα της εποχής, μεγάλες διαδηλώσεις σε Ελλάδα και Αμερική. Τι ήταν αυτό που έκανε το συνθέτη να το μοιραστεί με το κοινό μετά από 40 χρόνια; «Αφορμή που θέλουμε να ακουστεί πάλι το τραγούδι, είναι τα χτεσινά (σ.σ. Πέμπτη 9 του Ιούλη 2020) γεγονότα στο Σύνταγμα, στη μεγάλη διαδήλωση ενάντια στο νόμο – έκτρωμα κατά των διαδηλώσεων. Γεγονότα που έχουν σχέση με το σύνθημα ‘’Δεν μπορώ να αναπνεύσω’’ που ακούγεται και στις Ηνωμένες Πολιτείες το τελευταίο διάστημα», μας είπε ο Γιώργος Κοφινάς, που αναφερόμενος στον Νίκο Τάγκα τονίζει: «Φίλος και σύντροφος, γνήσιος λαϊκός τραγουδιστής που δοκίμασε λίγο πιο ροκ μουσική και τα κατάφερε πολύ καλά».

Το τραγούδι «Φοβούνται την ελπίδα» (Δεν μας αφήνουν να τραγουδάμε) ηχογραφήθηκε στο STUDIO DIVA από τον Βασίλη Μαντόγλου. Κιθάρες: Γιώργος Κοφινάς και Νίκος Τάγκας.

Ακούστε το τραγούδι:

Το ποίημα του Ναζίμ Χικμέτ «Δε μας αφήνουν να τραγουδάμε» υπάρχει στα ελληνικά σε τουλάχιστον τέσσερις μεταφράσεις-αποδόσεις. Στο τραγούδι αξιοποιήθηκαν οι στίχοι από την έκδοση «Ναζίμ Χικμέτ, Ποιήματα (Εκλογή από το έργο του)» που κυκλοφόρησε το 1953 από το Εκδοτικό Νέα Ελλάδα, χωρίς να αναφέρεται ο μεταφραστής. Αντιγράφουμε εδώ τους στίχους:

Δε μας αφήνουν να τραγουδάμε

Δε μας αφήνουν, Ρόμπσον, να τραγουδάμε
δε μας αφήνουν καναρίνι
Πώχεις φτερά αητού
Μαύρε αδερφέ μου
Δόντια που έχεις
Μαργαριτάρια
Δε μας αφήνουν να ψηλώσουμε φωνή.

Φοβούνται Ρόμπσον
Φοβούνται την αυγή,
Ν ακούσουνε φοβούνται
Και ν’ αγγίσουν
Φοβούνται ν’ αγαπήσουν
Φοβούνται ν’ αγαπήσουνε σαν τον Φερχάτ
(Αλήθεια θα ‘χετε κι εσείς έναν Φερχάτ
οι νέγροι πως να τονε λένε Ρόμπσον;)

Φοβούνται τα γεννήματα,
Τη γης
Το γάργαρο νερό φοβούνται της πηγής
Φοβούνται
Να θυμούνται
Και τις χαρές τους
Το χέρι ενός φίλου δεν έσφιξε ποτέ τους
Το χέρι τους
Ζεστό
Σαν το πουλί
Χωρίς να θέλει σκόντα
Προμήθειες
Ή κάποια αναβολή
Στη πλερωμή.

Φοβούνται την ελπίδα
Φοβούνται Ρόμπσον να ελπίσουν
Φοβούνται καναρίνι
Που ‘χεις φτερά αητού
Φοβούνται τα τραγούδια μας
Μη τους τσακίσουν.

Οχτώβρης 1949

Ναζίμ Χικμέτ