“Ο καθείς και οι ξένοι του” – 3ημερο Αφιέρωμα Ελληνικού Ντοκιμαντέρ στη Σερβία
Το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου παρουσιάζει στο σερβικό κοινό, από τις 27 έως τις 29 Σεπτεμβρίου, ένα πανόραμα σύγχρονων ελληνικών ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στα προβλήματα των προσφύγων, των μεταναστών, στην κατανόηση των ξένων και στον καθορισμό των εννοιών της διαφορετικότητας και της ετερότητας.
Με μια φράση της Julia Kristeva από το βιβλίο “Ξένοι μέσα στον εαυτό μας”, το Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (Dom Kulture Studentski Grad) παρουσιάζει στο σερβικό κοινό, από τις 27 έως τις 29 Σεπτεμβρίου, ένα πανόραμα σύγχρονων ελληνικών ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στα προβλήματα των προσφύγων, των μεταναστών, στην κατανόηση των ξένων και στον καθορισμό των εννοιών της διαφορετικότητας και της ετερότητας.
Το πρόγραμμα περιλαμβάνει 14 ντοκιμαντέρ ελληνικής παραγωγής, μικρού και μεγάλου μήκους. Οι προβολές πλαισιώνονται από συζητήσεις με ειδικούς προσκεκλημένους. Το κινηματογραφικό πρόγραμμα επιμελήθηκε ο Μιχάλης Αγραφιώτης.
Αναλυτικά οι ταινίες που θα προβληθούν:
Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου
Ένα σχολείο ενάντια στο ρατσισμό (A school against racism), 2018, του Μιχάλη Αγραφιώτη
Dreaming of democracy, 2014, του Μορτεζά Τζαφαρί
Καλωσόρισμα (Welcome…), 2017, της Πάολας Ρεβενιώτη
Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2019
Solidarity School, 2015, του Vahagn Karapetyan
Ζωγραφίζωντας (Painting), 2017, των Ιωάννα Νεοφύτου, Δημήτρη Σταμάτη
Dunyam, 2018, του Θάνου Λυμπερόπουλου
Με λένε Γιώργο (My name is Giorgos), 2018, της Κωνσταντίνας Τσαπρούνη
Feeling of a Home, 2017, των Μιχάλη Καστανίδη, Ιω Χαβιαρά
Refugee Highway, 2016, του Χρόνη Πεχλιβανίδη
Dying for Europe, 2017, του Νίκου Πηλού
Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2019
Το Παγόβουνο (The Iceberg), 2018, του Μάνου Παπαδάκη
I tsai Romni, 2017, της Ευαγγελίας Γουλά
Ovil and Usman, 2019, του Δημήτρη Γέρου
Yezidi, 2018, του Χρόνη Πεχλιβανίδη
Ο Igor Toholj, προϊστάμενος του κινηματογραφικού τμήματος του DKSG αναφέρει:
“Οι κινηματογραφιστές διερωτώνται και προσπαθούν να μας δείξουν τη δική τους άποψη για τη μεταναστευτική κρίση, δεδομένου ότι υπάρχει ένα νέο κύμα μετανάστευσης και άφιξης περισσότερων μεταναστών στα ελληνικά νησιά και τις ακτές και καθώς τα στρατόπεδα προσφύγων πολλαπλασιάζονται.
Μια επιλογή από 14 ταινίες, οι περισσότερες από τις οποίες έκαναν πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, προσπαθούν να ρίξουν φως από διαφορετικές οπτικές σε αυτό το πολύπλευρο θέμα που μαστίζει το μεγαλύτερο μέρος του ευρωπαϊκού εδάφους.
Ξεκινάμε τον κύκλο με την ταινία “Σχολείο κατά του ρατσισμού”, η οποία ασχολείται με την ένταξη των παιδιών μεταναστών στο εκπαιδευτικό σύστημα, σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Αγραφιώτη, που είναι και ο επιμελητής αυτού του πανοράματος.
Θα προβάλλουμε επίσης πορτραίτα, δοκιμιακά ντοκιμαντέρ, χρονικά, καθώς και ταινίες που έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους μετανάστες, οι οποίοι προσπαθούν να εκφράσουν την εμπειρία τους μέσω του κινηματογραφικού μέσου.”
Ο Μιχάλης Αγραφιώτης, επιμελητής του προγράμματος, αναφέρει:
“Η Κρίστεβα υποστηρίζει ότι το να ζεις με τον άλλο, τον Ξένο, σε φέρνει αντιμέτωπο με την πιθανότητα να είσαι ή να μην είσαι ένας άλλος. Όχι απλώς από ανθρωπιστική άποψη, δηλαδή να δεχτούμε τον ξένο στις κοινωνίες μας, αλλά η ύπαρξή του -μοιραία- μας ωθεί να μπούμε στη θέση του με τέτοιο τρόπο που να μας κάνει να φανταστούμε και να οικοδομήσουμε έναν άλλον εαυτό. Γι’ αυτό, όπως λέει, η κραυγή του Ρεμπώ “Το εγώ είναι ένας άλλος” δεν αρκεί να γίνει κατανοητή μόνο σαν ομολογία των φαντασμάτων που στοιχειώνουν την ποίηση.
Πράγματι, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με το διαφορετικό, με έναν ξένο, έναν ξένο πολιτισμό, αυθόρμητα αναλογιζόμαστε τον ίδιο μας τον εαυτό, τη δική μας κατάσταση. Η επαφή με το ξένο προκαλεί το δικό μας. Είναι η στιγμή που μας ανοίγονται δύο δυνατότητες: ή θα αντιπαρατεθούμε στη διαφορετικότητα, θα γυρίσουμε την πλάτη στο διαφορετικό, είτε αγνοώντας το είτε πολεμώντας το και ταυτόχρονα θα περιχαρακωθούμε στο δικό μας. Ή θα επιχειρήσουμε να το κατανοήσουμε και συγχρόνως να στοχαστούμε και να αναθεωρήσουμε ό,τι παραδεχόμασταν ως δεδομένο.
Η χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια έχει δεχτεί πολλά κύματα ξένων. Οι αντιδράσεις των Ελλήνων καλύπτουν όλη τη γκάμα: από εξοργιστικές και απογοητευτικές έως ελπιδοφόρες και συγκινητικές. Στην πραγματικότητα είμαστε ένας λαός που όχι μόνο γνώρισε προσφυγιά και μετάναστευση στην πρόσφατη ιστορία του, αλλά κι ένας λαός που παραδοσιακά είχε επαφές με άλλους λαούς ζώντας μέσα σε αυτοκρατορίες και σταυροδρόμια πολιτισμών. Συνάμα όμως είμαστε ένας λαός που συγκροτήθηκε ως έθνος μέσα από τη σύγκρουση και τη διαφορά του με τους άλλους λαούς των Βαλκανιών και της Ανατολικής Μεσογείου. Επιπλέον, είμαστε ένας λαός απομονωμένος για πολιτικούς και γεωπολιτικούς λόγους, ζώντας σε ένα κράτος που συνόρευε με τις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ με τις οποίες οι επαφές ήταν άλλοτε ανύπαρκτες άλλοτε προβληματικές, και ανατολικά με την Τουρκία με την οποία οι επαφές ήταν εξίσου προβληματικές. Είναι μια παράδοξη κατάσταση, τόσο παράδοξη όσο η προσφυγιά μέσα στο κοσμοπολίτικο περιβάλλον των πολυεθνικών κοινωνιών που περιγράφει η Κρίστεβα. Αυτή την πραγματικότητα ήρθαν να προκαλέσουν οι ροές των ξένων, των μεταναστών στην αρχή, των προσφύγων τώρα. Ένα φαινόμενο που είναι τόσο ξένο όσο και οικείο σε μας, που μας διχάζει. Ωστόσο, ίσως αυτή είναι η ευκαιρία μας να αναμετρηθούμε με μας.
Στα δεκατέσσερα ντοκιμαντέρ που επιλέξαμε για αυτό το 3ήμερο αφιέρωμα επιδιώξαμε να έχουμε μια συνολική εικόνα του προβλήματος- ακόμη και τις πιο δύσκολες πλευρές του, όπως της διαφορετικότητας μέσα στη διαφορετικότητα, για παράδειγμα τη θρησκευτική μειονότητα μέσα στους πρόσφυγες ή τη σεξουαλική διαφορετικότητα. Αυτό που θέλουμε είναι να κοιτάξουμε, να προσκαλέσουμε και να κατανοήσουμε τον Άλλο, τον ξένο, όχι από ηθικολογική σκοπιά που συχνά είναι υποκριτική, ούτε για να τον εκμεταλλευτούμε, αλλά στην προσπάθεια να γίνουν καλύτερες οι κοινωνίες μας. Ο καθείς και οι ξένοι του, λοιπόν, που θα μπορούσε να γίνει μια παράφραση του στίχου“ο καθείς και τα όπλα του” του Ελύτη.”
Λίγα λόγια για το Dom Kulture Studentski Grad
Το Πολιτιστικό Κέντρο είναι ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα που λειτουργεί στο πλαίσιο του Υπουργείου Παιδείας, Επιστήμης και Τεχνολογικής Ανάπτυξης της Δημοκρατίας της Σερβίας. Iδρύθηκε το 1971 και ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Μάιο του 1974. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους πολιτιστικούς θεσμούς της χώρας. Τα είδη προγραμμάτων που προσφέρονται στο διάστημα των τεσσάρων δεκαετιών καλύπτουν σημαντικούς τομείς που αφορούν στη δημιουργικότητα: Λογοτεχνία, Θέατρο, Μουσική, Εικαστικά, Κινηματογράφος, Ανθρωπιστικές Επιστήμες και Εκδόσεις. Τα προγράμματα διεξάγονται μέσω διαλέξεων, συζητήσεων, συνεδρίων, εκθέσεων και μπιενάλε εικαστικών τεχνών, συναυλιών, κινηματογραφικών και μουσικών φεστιβάλ, θεατρικών παραστάσεων, σεμιναρίων κινηματογράφου, φωτογραφίας και δημιουργικής γραφής και μουσικών εργαστηρίων. Στο χώρο του Πολιτιστικού Κέντρου λειτουργούν εκθεσιακοί χώροι, βιβλιοθήκη με αναγνωστήριο, δύο κινηματογραφικές αίθουσες, αμφιθέατρο, θερινή σκηνή και καφέ-μπιστρό.
SVAKO IMA SVOG STRANCA* Revija savremenih grčkih dokumentarnih filmova o migrantima, rasizmu, izbegličkom životu.
Program prati panel diskusija u kojoj učestvuje nekoliko relevantnih subjekata za ovu temu.
27. – 29. 09. 2019. Dom Kulture Studentski Grad Beograd, Mala sala u 19:00
https://www.facebook.com/dksgbeograd/
https://twitter.com/DomKulture_DKSG
https://www.instagram.com/domkulture_studentskigrad/
