Οι 31 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο

Δευτέρα 20 Νοέμβρη 1995. Oι κόκκινοι αριθμοί στο ψηφιακό ρολόι του ραδιοθαλάμου του ΣΚΑΙ έγραφαν 11:01. Ο Νίκος Κακαουνάκης θα διακόψει την κανονική ροή των διαφημίσεων για να μεταδώσει μία είδηση που θα κάνει τους πάντες να παγώσουν. “Ο Αντρέας Παπανδρέου δεν πρέπει να είναι καλά” θα πει με βαριά και περίλυπη φωνή, για να συνεχίσει “δεν αποκλείεται αυτή τη στιγμή να έχει μεταφερθεί στο νοσοκομείο, περισσότερες λεπτομέρειες, ωωωχχχ -αναστεναγμός- δεν ξέρω”

Από εκείνη τη στιγμή και μετά οι φήμες αρχίζουν να οργιάζουν. Διάφορα μέσα, προσπαθώντας να ρίξουν τους τόνους, μιλούν απλά για μία ίωση και σημειώνουν την άρνηση του πρωθυπουργού να μεταβεί σε νοσοκομείο. Ταυτόχρονα φουντώνουν οι πληροφορίες που θέλουν τους γιατρούς να προειδοποιούν ότι η κατάσταση της υγείας του δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στο σπίτι του στην Εκάλη. Σε λίγη ώρα κυκλοφορεί η είδηση ότι ο πρωθυπουργός θα μεταβεί στο Γενικό Κρατικό στη Μεσογείων. Αμέσως κάμερες και δημοσιογράφοι μαζεύονται απέξω, ενώ άνδρες της τροχαίας ανοίγουν και την πίσω είσοδο του νοσοκομείου.

Στις 12.30 το μεσημέρι μία μαύρη Mercedes συνοδευόμενη από οχήματα της ασφάλειας βγαίνει από το σπίτι του πρωθυπουργού, είχε προηγηθεί η έξοδος του υπουργού Υγείας Δημήτρη Κρεμαστινού και του υπουργού εμπορικής Ναυτιλίας Γιώργου Κατσιφάρα. Προορισμός; Το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Με μία κίνηση αντιπερισπασμού και τον ελιγμό Εκάλη-Ωνάσειο, όπως έμεινε στην ιστορία, ο πρωθυπουργός απέφυγε τα αδιάκριτα βλέμματα των δημοσιογράφων.

Λίγα λεπτά μετά τη μία το μεσημέρι ο Ανδρέας, περπατώντας, θα περάσει την είσοδο του νοσοκομείου και θα ανέβει στον δεύτερο όροφο του Ωνασείου. Εκεί θα παρέμενε για 31 μέρες, τις 31 μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Κι αυτές είναι οι εικόνες που τις στιγμάτισαν.

Ο πρώτος επισκέπτης. Στις 02:30 το πρωί, λίγο πριν βγει για το δεύτερο πρόγραμμα, επέλεξε να ενημερωθεί για την υγεία του πρωθυπουργού ο Σταμάτης Κόκοτας. Και φαντάζομαι την έκπληξη του Ανδρέα όταν άνοιξε τα μάτια του και διαπίστωσε ότι ο χάρος έχει φαβορίτες μέχρι το πηγούνι. Αλλά πόσο τέλειο θα ήταν εκείνη την ώρα ο Σταμάτης να αρχίσει να τραγουδάει Πες πως μ’ αντάμωσες μια νύχτα σ’ ένα όνειρο/ Πες πως με ξέχασες σαν ήρθε το πρωί.

Η ουσία είναι ότι ο Σταμάτης αποδείχτηκε γουρλής και τις επόμενες ώρες η πορεία της υγείας του Ανδρέα εμφάνισε βελτίωση με τον υπουργό Τύπου Τηλέμαχο Χυτήρη να κάνει την, σχεδόν ποιητική, δήλωση μπροστά στις κάμερες “σήμερα έχει ήλιο και έξω αλλά και μέσα στο δωμάτιο” για να καταδείξει του λόγου το αληθές. Σημειωτέον για τον Τηλέμαχο θα επανέλθουμε στην συνέχεια για την επικότερη δήλωση κυβερνητικού εκπροσώπου έβερ. Οι γιατροί αφαίρεσαν τον αναπνευστήρα ώστε ο πρόεδρος να αναπνέει χωρίς βοήθεια, όμως η βελτίωση στην υγεία του αποδείχθηκε παροδική, αφού λίγες ώρες αργότερα παρουσίασε αναπνευστικά προβλήματα και νεφρική ανεπάρκεια. Οι φήμες άρχισαν να διαδίδονται γρήγορα και η ανησυχία ήταν έκδηλη στα στελέχη και τους υπουργούς του ΠΑΣΟΚ που έσπευσαν στο Ωνάσειο. Λίγο μετά τα μεσάνυχτα μετέβη στο νοσοκομείο και ο Μιλτιάδης Εβερτ, ο οποίος τόνισε ότι εκτός από πολιτικοί είναι και άνθρωποι. Σκουπίζουμε το δάκρυ συγκίνησης και συνεχίζουμε. Οι γιατροί προχώρησαν σε αιμοκάθαρση η οποία ολοκληρώθηκε λίγο μετά την 01:30 τα ξημερώματα. Τότε η φωνή της αλήθειας, ο Τηλέμαχος Χυτήρης, θα βγει και θα ηρεμήσει το πανελλήνιο μετά, ώστε να κοιμηθεί ήσυχο, ότι ο πρόεδρος αμέσως μετά την αιμοκάθαρση ζήτησε και έφαγε παγωτό.

Δυστυχώς το παγωτό δεν βοήθησε ιδιαίτερα την κατάσταση και ακολούθησαν δύσκολες μέρες με επιδείνωση της πορείας του Ανδρέα. Στο μεταξύ ο υποβόσκων πόλεμος μεταξύ γιατρών βγαίνει στην επιφάνεια με ανακοίνωση του Ιατρικού Συλλόγου που κατηγορεί τους θεράποντες Ιατρούς για ελλιπή ενημέρωση. Ο Πρωθυπουργός θα μπει ξανά στον αναπνευστήρα ενώ χρησιμοποιείται τεχνητό νεφρό. Η αγωνία είναι διάχυτη. Ο πρωθυπουργός συνεχίζει να δίνει τη μάχη του και το πλήθος που είναι συγκεντρωμένο έξω από το Ωνάσειο ανήμερα του Αγίου Ανδρέα, στις 00:01 με δάκρυα στα μάτια θα ξεσπάσει. ΠΑ-ΠΑ-ΝΔΡΕ-ΟΥ, ΠΑ-ΠΑ-ΝΔΡΕ-ΟΥ, ΠΑ-ΠΑ-ΝΔΡΕ-ΟΥ. Ξεχωρίζει για το πάθος του μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής, ο κύριος Αυγολέμονος. Φιλότιμη και άξια αναφοράς η προσπάθεια από τον σύντροφο με το κουδουνάκι, αλλά τα ορφανά πορεύονται και οι χήρες κονομιόνται, κορόιδα (και ξέρω ότι το τελευταίο το διαβάσατε ακούγοντας τη φωνή Του). Για τους πολύ παρατηρητικούς και μερακλήδες διακρίνεται και ο Νίκος Κοεμτζής να χειροκροτεί τιμώντας έτσι τον κομμουνιστή πατέρα του.

Την ίδια ώρα το πρωθυπουργικό αεροσκάφος προσγειώνεται στο Λονδίνο για να μεταφέρει στην Αθήνα τον Μαγκντί Γιακούμπ, ο διακεκριμένος καρδιοχειρούργος θα αποτελέσει την μετεγγραφή αεροδρομίου που περίμενε ο κόσμος για να βοηθήσει στη δύσκολη μάχη. Η άφιξή του όμως θα φουντώσει τη διαμάχη ανάμεσα στους γιατρούς, που δεν βλέπουν με καλό μάτι την έλευσή του. Το διουρητικό χάπι που έφερε ο Γιακούμπ από το Λονδίνο δεν αποδίδει και ο Ιατρικός Σύλλογος επιτίθεται ξανά στους γιατρούς του Ωνασείου για ελλιπή ενημέρωση. Με τα πολλά ο πανεπιστημιακός και θεράπων Ιατρός του Παπανδρέου Γρηγόρης Σκαλκέας θα παραιτηθεί από την ενημέρωση του Τύπου για την πορεία της υγείας του πρωθυπουργού, αφήνοντας αιχμές για πόλεμο συμφερόντων μεταξύ γιατρών-εταιρειών και νοσοκομείων. Ταυτόχρονα, κι ενώ κανένας Ιατρός από το 15μελές Ιατρικό Συμβούλιο που έχει επιφορτιστεί με την περίθαλψη του πρωθυπουργού δεν δέχεται να αναλάβει την ενημέρωση του Τύπου, κυκλοφορούν φήμες ότι το ειδικό θωρακικό γιλέκο που έχει έρθει από το εξωτερικό για να βοηθήσει στην αναπνοή του Ανδρέα δεν αποδίδει, ενώ πλέον δεν μπορεί να σιτιστεί μόνος του. Ευτυχώς για όλους μας, κυβερνητικός εκπρόσωπος είναι ο Τηλέμαχος Χυτήρης που θέλοντας να δώσει μία νότα αισιοδοξίας θα κάνει μία από τις σπουδαιότερες δηλώσεις στην ιστορία του ΠΑΣΟΚ. “Ο πρόεδρος είχε έντονη διούρηση”. Δυστυχώς παρά τις προσπάθειες της στήλης δεν κατέστη δυνατό να βρεθεί οπτικοακουστικό υλικό της δήλωσης αυτής. Αν κάποιος καταφέρει να το διασώσει, θα τον ευγνωμονεί η Ιστορία.

Μετά την παραίτηση Σκαλκέα, οι πληροφορίες για την υγεία του πρωθυπουργού περιορίστηκαν αρκετά. Όμως οι δαιμόνιοι ρεπόρτερ κατάφεραν ακόμα και υπό αυτές τις δύσκολες συνθήκες να αποσπάσουν σημαντικές πληροφορίες που μοιράστηκαν με το κοινό. Ο πρωθυπουργός έγραψε ένα σημείωμα στη σύζυγο του, έφαγε κοτόσουπα με λεμόνι, έκατσε καθιστός στο κρεβάτι ενώ είχε περίπου 30 αναπνοές το λεπτό. Τουλάχιστον είχαμε την ευκαιρία να ενημερωθούμε λεπτομερέστατα από τον γιο του για το τι συμβαίνει ακριβώς, υπό το στενό πρέσινγκ του Γιώργου Αυτιά πάντα.

-Είναι πολύ καλύτερα και σε πολύ καλύτερο κέφι
-Δώστε μας μερικά στοιχεία έτσι χαρακτηριστικά στοιχεία, σας μίλησε;
-Εεεε και μιλήσαμε καιιιι εεε
-Ναι…
-Και μιλήσαμε για την εεεεα γι αυτά που κάνουμε για την ααα
-Ναι, ναι
-ααα για την κατάσταση
-Τι ρωτάει ο πρόεδρος συνήθως;
-Ενδιαφέρεται, ενδιαφέρεται για το τι κάνουμε και βεβαίως έχει ανακτήσει το κέφι του και πιστεύω πάμε πολύ καλύτερα, αυτό ακριβώς, τίποτα άλλο.

Στο μεταξύ η υγεία του πρωθυπουργού παραμένει κρίσιμη. Η κατάσταση των νεφρών είναι αυτή που προβληματίζει τους γιατρούς. Όμως ο Ανδρέας αναπνέει όλο και περισσότερη ώρα χωρίς βοήθεια ενώ ζήτησε να ακούσει Φρανκ Σινάτρα. Δυστυχώς αυτό δεν εμπόδισε μία ξαφνική λοίμωξη να κάνει την εμφάνισή της και να ρίξει σε προβληματισμό τους γιατρούς. Πυρετός και αναπνευστήρας, ενώ νέα διαμάχη ξεσπά μεταξύ των γιατρών για την καρδιακή λειτουργία του Ανδρέα. Λίγες ώρες μετά, νέα λοίμωξη κάνει την εμφάνισή της και εντοπίζεται ο μύκητας Κάντιτα. Το Βήμα για πρώτη φορά δημοσιεύει από τον απόρρητο ιατρικό φάκελο του Ανδρέα τη διάγνωση με την οποία εισήλθε στο νοσοκομείο. Οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια, λοίμωξη κατωτέρου αναπνευστικού, οξεία νεφρική ανεπάρκεια, σε έδαφος χρονίας. Μετρίου βαθμού πνευμονική υπέρταση, Διαστολική δυσλειτουργία αμφότερων των κοιλιών. Αναιμία-Λεμφοπενία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου θα αντέξει μερικούς μήνες ακόμα στη ζωή και θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στην Εκάλη τον Ιούνιο του 1996. Η σορός θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα και θα ταφεί με τιμές εν ενεργεία αρχηγού κράτους. Ας έχει την τελευταία λέξη ο λαός.