Όταν κοιτάς από ψηλά – Έφυγε από τη ζωή ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοφ

«Είχε τόση σιωπή που μπορούσα να ακούσω ακόμα και την καρδιά μου να χτυπά. Ήμουν περικυκλωμένος από αστέρια και έπλεα δίχως πολύ έλεγχο. Ποτέ δε θα ξεχάσω τη στιγμή. Ένιωθα επίσης ένα τεράστιο αίσθημα ευθύνης». Κάπως έτσι περιέγραφε τον ιστορικό του «περίπατο» στο διάστημα ο Αλεξέι Λεόνοφ σε βρετανικό πρακτορείο ειδήσεων, αρκετό καιρό μετά από τη μέρα που μπήκε στο πάνθεον των πρωτοπόρων της εξερεύνησης του διαστήματος, στις 18 Μαρτίου 1965. Ο πρώτος άνθρωπος που περπάτησε στο διάστημα, ο τελευταίος ως τώρα επιζήσας κοσμουναύτης του σοβιετικού προγράμματος Vokshod, άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο της Μόσχας σήμερα, σε ηλικία 85 ετών, μετά από μακροχρόνια ασθένεια, όπως έγινε γνωστό από συνεργάτη του.

Γεννήθηκε στις 30 Μάη 1934 στη Δυτική Σιβηρία και δύο χρόνια αργότερα ο πατέρας του συνελήφθη και φυλακίστηκε για πολιτικούς, γεγονός που άφησε το αποτύπωμά του στην αυτοβιογραφία του, όπως μιλάει με μελανά χρώματα για την περίοδο διακυβέρνησης του Στάλιν. Από μικρός έδειξε καλλιτεχνική φλέβα, ωστόσο ακολούθησε καριέρα πιλότου στη Σοβιετική Πολεμική Αεροπορία, κι επελέγη μαζί με 19 ακόμα συναδέλφους του το 1960 για να εκπαιδευτεί ως κοσμοναύτης. Μετά από 18 μήνες εντατικής προετοιμασίας σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας και την ακύρωση της αρχικής αποστολής Vokshod – 1, o Λεόνοφ τελικά έφερε σε πέρας τη δύσκολη αποστολή να βρεθεί εκτός διαστημικού οχήματος.

Ο περίπατος διήρκεσε 12 λεπτά και εννέα δευτερόλεπτα, κατά τη διάρκειαα του οποίου έμεινε συδεδεμένος με το διαστημόπλοιο χάρη σε ένα καλώδιο μήκους 5 μέτρων και 35 εκατοστών. Όπως αποκάλυψε ο ίδιος πολλά χρόνια μετά, λίγο έλειψε η αποστολή να αποβεί μοιραία, καθώς η στολή του φούσκωσε υπερβολικά και δεν μπορούσε να ξαναμπεί στην κάψουλα. Ο Λεόνοφ έλυσε το πρόβλημα χάρη σε μια βαλβίδα αποσυμπίεσης, επιστρέφοντας τελικά με ασφάλεια στο Vokshod- 2.Το 1968, ο Λεόνοφ επιλέχθηκε ως διοικητής για μια πτήση γύρω από τη σελήνη με το Σογιούζ 7K-L1, κάτι που ακυρώθηκε λόγω καθυστερήσεων στην επίτευξη μιας αξιόπιστης πτήσης καθώς και στο γεγονός πως οι ΗΠΑ ήδη είχαν επιτύχει το συγκεκριμένο στόχο με την αποστολή του Απόλλων 8.

Δεν ήταν η τελευταία ατυχία για τον κοσμοναύτη, αφού αρχικά ακυρώθηκε το σχέδιο της σοβιετικής προσελήνωσης με το διαστημόπλοιο LOK/N1, ενώ στην περίπτωση της αποστολής του Σογιούζ 11 στο Σαλιούτ 1, τον πρώτο επανδρωμένο διαστημικό σταθμό, το αρχικό πλήρωμα αντικαταστάθηκε από τους “εφεδρικούς” κοσμοναύτες, όταν υπήρξαν υποψίες πως ένα από τα μέλη του πληρώματος, ο Βαλερύ Κουμπάσοφ, είχε κολλήσει φυματίωση. Τελικά το το 1975 έγινε κυβερνήτης της αποστολής Απόλλων-Σογιούζ, που ήταν η πρώτη κοινή διαστημική επιχείρηση μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ. Τον επόμενο χρόνο και ως το 1982 υπήρξε κυβερνήτης της ομάδας κοσμοναυτών της ΕΣΣΔ, συντάσσοντας και το ενημερωτικό της δελτίο με τίτλο “Ποσειδών” και υποδιευθυντής της σχολής εκπαίδευσης κοσμοναυτών “Γιούρι Γκαγκάριν”. Υπήρξε μέλος του ΚΚΣΕ, όπως σχεδόν όλοι οι κοσμοναύτες εκείνη την εποχή, ενώ τιμήθηκε με μια σειρά διακρίσεων στην ΕΣΣΔ, ανάμεσά τους δυο φορές κι εκείνη του “Ήρωα της Σοβιετικής Ένωσης”.

Η καλλιτεχνική του φύση δεν τον εγκατέλειψε ποτέ, αφού έφερνε χαρτί και μολύβι ακόμα και στο διάστημα. Δημιούργησε εκατοντάδες ζωγραφιές, κάποιες από τις οποίες τυπώθηκαν σε σοβιετικό γραμματόσημα, ενώ ένα από τα σχέδιά του είναι σχεδόν ταυτόσημα με την εικόνα της έναρξης της «2001:Οδύσσειας του Διαστήματος» του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Μετά τις ανατροπές, ασχολήθηκε με τις τραπεζικές επιχειρήσεις, ενώ στη διάρκεια της ζωής του έγραψε αρκετά βιβλία, αλλά και ένα σενάριο σε σοβιετική ταινία sci-fi σε συνεργασία με τον Βαλεντίν Σελιβάνοφ.

Τα ρωσικά τηλεοπτικά κανάλια άλλαξαν το πρόγραμμά τους για να μεταδώσουν αφιερώματα στη ζωή του Λεόνοφ, ενώ και η ΝΑΣΑ διέκοψε τη μετάδοση του περιπάτου δυο Αμερικανών αστροναυτών στο διάστημα για να μεταδώσει την είδηση του θανάτου του.