Λαέ θυμήσου το χώμα που πατάς – Στιγμιότυπα απ’ τον ιστορικό περίπατο για τα 75 χρόνια από την Απελευθέρωση της Αθήνας

Σε αυτόν τον τόπο, όποια πέτρα κι αν σηκώσεις, θα βρεις κάτω της το ιστορικό χνάρι του λαού μας και των αγώνων του. Κι αν αυτό φαίνεται σε κάποιους υπερβολή, είναι γιατί φρόντισαν να κρύψουν καλά τα εμφανή σημάδια τους. Ποιος γνωρίζει πχ σήμερα πως το Βάιλερ, που στεγάζει σήμερα την Α’ Εφορεία Αρχαιοτήτων, ήταν στα Δεκεμβριανά καταφύγιο για τους ταγματασφαλίτες; Η’ πως το κολαστήριο της Μέρλιν έγινε Hondos Center; Πως το ΚΚΕ είχε γραφεία στην Πλατεία Συντάγματος και το ΕΑΜ στην Κοραή; Πόσοι έχουν δει την επιγραφή για τις δυο ηρωίδες Επονίτισες στη γωνία Ομήρου και Πανεπιστημίου;

Ο σημερινός ιστορικός περίπατος των εκπαιδευτικών δεν ήταν οποιαδήποτε ξενάγηση. Καταρχάς γιατί δεν είχε αντίτιμο, ούτε ξεναγό αρπακτικό, όπως είναι οι περισσότεροι επαγγελματίες. Κατά δεύτερον, και πιο σημαντικό, γιατί τουρίστας ξένος – ακόμα και στην πόλη σου – είσαι όταν δε γνωρίζεις την ιστορία της, όχι όταν την τιμάς έμπρακτα και ο περίπατος ήταν μια απόδειξη πως για να νιώσεις την ιστορία να κυλά πηχτή στην ατμόσφαιρα, δε χρειάζεται να περπατάς στην Ακρόπολη και τα μονοπάτια της αρχαίας αγοράς. Μπορείς να το κάνεις στο κέντρο της Αθήνας, αρκεί να ξέρεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια της και να έχεις εικονοπλαστική ικανότητα, για να φανταστείς τις ιστορικές στιγμές, ακόμα και στο κέντρο της πρωτεύουσας, την παλιά Σκωμπία, ή μάλλον κυρίως σε αυτό. Αρκεί να ξέρεις κάποιες κρίσιμες και χρήσιμες λεπτομέρειες για την Απελευθέρωση, όπως ότι στις 12 γιόρτασε ο λαός και στις 18 μπήκε σε αυτήν ο πρωθυπουργός που φοβόταν αυτόν το λαό.

Μια ματιά στους βασικούς σταθμούς του περιπάτου, από το καλαίσθητο και προσεγμένο φυλλάδιο που είχε ετοιμάσει για την περίσταση η ΤΟ των Εκπαιδευτικών του ΚΚΕ

Ακόμα κι αν κάποιος γνωρίζει τα βασικά γεγονότα, μαθαίνει πάντα ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες: Για το μπλόκο των Αναπήρων, που έκαναν οι αδίστακτοι ταγματασφαλίτες για την κατάληψη στο Υπουργείο Εργασίας – με τις λίστες για τη Γερμανία που ήταν στο γνωστό κτίριο στην Μπουμπουίνας για το κτίριο του ΟΤΕ στη Σταδίου και την απεργία των τριατατικών – όπου συμμετείχε κι ο Φλωράκης – για τη βαρχύχρονη μετονομασία της οδού Σταδίου σε οδό Τσώρτσιλ (!), για την αισχρή στάση του αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού, που εκ των υστέρων, είπε πως δεν υπήρχαν λίστες επιστράτευσης, κι όλα ήταν συκοφαντίες του ΕΑΜ, για να προκαλέσει την αναταραχή!

Τελευταίος σταθμός τα γραφεία της παλιάς Κομαντατούρ – που τον Οκτώβρη του ’44 τα επέταξε το ΕΑΜ. Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο, από μόνο του, από όπου πέρασαν 50 χιλιάδες αντιστασιακοί, αλλά και για άλλες υποθέσεις – ακόμα και Γερμανοί ή Ιταλοί αντιφασίστες, που είχαν έρθει ως απλοί στρατιώτες με τις δυνάμεις κατοχής.

Στο τέλος του περιπάτου, όπου συμμετείχαν και μικρά παιδιά, το βασικό ιστορικό συμπέρασμα ήταν πως μία ξεναγός ήταν λίγη – παρά το μικρόφωνο για τα εκατό και πλέον άτομα που ανταποκρίθηκαν. Συνεπώς χρειάζονται σύντομα και άλλες τέτοιες πρωτοβουλίες.

Από τα ακκιδογραφήματα των κρατουμένων της οδού Μέρλιν

Έκφραση οπαδικών συναισθημάτων και στις δυσκολότερες στιγμές