Εξαφανίζοντας τον 20ό αιώνα από τα βιβλία ιστορίας γυμνασίου και λυκείου

Στις 8/10 στάλθηκαν από το υπουργείο Παιδείας προς τους εκπαιδευτικούς συμπληρωματικές οδηγίες διδασκαλίας για το μάθημα της Ιστορίας των τάξεων Α’, Β’ και Γ’ του Γυμνασίου για το σχολικό έτος 2019 – 2020. Σε αυτές τις οδηγίες το υπουργείο μεταξύ άλλων προτείνει στους εκπαιδευτικούς της Γ’ Γυμνασίου «θεματικούς φακέλους» με αντικείμενο ιστορικές περιόδους (ενετοκρατία, οθωμανική κυριαρχία στο Ηράκλειο Κρήτης, 17ος – 19ος αιώνας) που δεν υπάρχουν στο βιβλίο Ιστορίας της Γ’ Γυμνασίου, το οποίο ξεκινά την ελληνική Ιστορία από τον 19ο αιώνα και την Επανάσταση του 1821…

Εκεί λοιπόν που αναρωτιέσαι για τη σκοπιμότητα αυτών των οδηγιών, αντιλαμβάνεσαι στη συνέχεια τους πραγματικούς τους στόχους…

Στις οδηγίες για τη διδασκαλία της ύλης αφαιρούνται ολόκληρο το δεύτερο και τρίτο μέρος του βιβλίου με περιεχόμενο «Ο κόσμος από τις αρχές του 20ού αιώνα έως τα τέλη του 20ού αιώνα»!… Οι μαθητές μας, δηλαδή, δεν χρειάζεται να μάθουν ΤΙΠΟΤΑ για τον αιώνα που μας πέρασε, στον οποίο συνέβησαν κοσμοϊστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν τη σύγχρονη πραγματικότητα.

Η χρονική αυτή περίοδος εξαϋλώνεται… πλέον για όλους τους μαθητές Γυμνασίου, αλλά και του Γενικού Λυκείου, με εξαίρεση τους μαθητές της θεωρητικής κατεύθυνσης στη Γ’ τάξη, όπου εκεί η διδασκαλία περιορίζεται σε κάποιες θεματικές ενότητες και φτάνει μέχρι τον Μεσοπόλεμο… Αντίστοιχα στα ΕΠΑΛ μόνο στην Α’ Λυκείου διδάσκονται κάποιες ενότητες για τον 20ό αιώνα και μάλιστα στο πλαίσιο ενός μονόωρου μαθήματος, πράγμα που δυσκολεύει τους καθηγητές να φτάσουν τη διδασκαλία στα πιο σύγχρονα γεγονότα.

Ουσιαστικά η σημερινή κυβέρνηση αλλά και οι προηγούμενες, με συνέχεια, συνέπεια και μεθοδικότητα, εξόρισαν από όλα σχεδόν τα βιβλία, τις βαθμίδες και τις τάξεις τη διδασκαλία του 20ού αιώνα για τη νέα γενιά! Γνωρίζουμε βέβαια τον τρόπο με τον οποίο γράφτηκε η Ιστορία του 20ού αιώνα στα σχολικά βιβλία, ότι οι νέοι μαθαίνουν μια Ιστορία στα μέτρα του συστήματος, η οποία στερεί την αλήθεια και όλα εκείνα τα στοιχεία που βοηθούν στη διαμόρφωση συμπερασμάτων για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Ωστόσο η πλήρης απουσία ενός αντικειμένου από τα σχολικά βιβλία αποστερεί μαθητές και εκπαιδευτικούς από την αφορμή έστω να ανοίξει μια συζήτηση, να γίνει μια πρώτη εξέταση και διερεύνηση των ιστορικών γεγονότων.

Ενας αιώνας ο οποίος σφραγίστηκε πάνω από όλα από την αντίθεση ανάμεσα στις εκπληκτικές δυνατότητες της επιστήμης και της τεχνολογίας (αυτοματοποίηση, εκρηκτική άνοδος της παραγωγικότητας) και από την παρακμή ενός συστήματος που βάζει φρένο σε αυτές τις δυνατότητες υποτάσσοντας τα πάντα στο κέρδος, με χαρακτηριστικές συνέπειες τους δύο παγκόσμιους πολέμους, τις καταστρεπτικές κρίσεις, την αύξηση των ανισοτήτων και των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων σε όλο τον κόσμο καθώς και των περιβαλλοντικών εγκλημάτων.

Ενας αιώνας που οι λαοί, με μπροστάρηδες τους εργαζόμενους όλου του κόσμου, μπήκαν μπροστά για να διεκδικήσουν τις σύγχρονες ανάγκες τους στην εργασία, στην Υγεία και στην Παιδεία, στον ελεύθερο χρόνο και στον πολιτισμό.

• Γιατί να γνωρίζουν οι μαθητές για τις οικονομικές κρίσεις του 20ού και του 21ου αιώνα, για τους δύο παγκόσμιους πολέμους και τις αιτίες όλων αυτών, για το φασισμό και αυτούς που τον χρηματοδότησαν;
• Τι αξία έχει να μάθει ο έφηβος για τους αγώνες των λαών για το ψωμί, για Παιδεία και Υγεία, για τη δημιουργία του πρώτου εργατικού κράτους στη Σοβιετική Ενωση που έδωσε εκατομμύρια νεκρούς στη μάχη ενάντια στο φασισμό, για τις μεγάλες επαναστάσεις που άνοιξαν το δρόμο για κοινωνικές κατακτήσεις σε όλο τον κόσμο;
• Γιατί να διδάσκονται τα παιδιά μας για τα αντιαποικιοκρατικά και αντιπολεμικά κινήματα;
• Γιατί να διαβάζει η νεολαία για γεγονότα που δείχνουν ότι ο κόσμος αλλάζει από την οργανωμένη πάλη των εργαζομένων;

Μπορεί και να έχουν δίκαιο οι κυβερνώντες…

Τέτοια μαθήματα κάνουν κακό στη νέα γενιά που πρέπει να μάθει να δουλεύει χωρίς δικαιώματα και χωρίς να ακούγεται η φωνή της… Σε πολλές χώρες άλλωστε της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι απεργίες έχουν κηρυχθεί σχεδόν παράνομες και έχουν γίνει άγνωστη λέξη…

• Γιατί να γνωρίζουν για το Αουσβιτς σήμερα οι μαθητές μας, για το Δίστομο και τα Καλάβρυτα, για το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, για τους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν στην Καισαριανή;

Αλλωστε, στα σαλόνια του Ευρωκοινοβουλίου σουλατσάρουν με άνεση ηγέτες κρατών, που από τη μια τιμούν τους συνεργάτες των ναζί και από την άλλη έχουν κηρύξει παράνομα τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

• Μήπως πρέπει να μάθουν για τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, για τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις σε όλο τον πλανήτη;

Οχι, βέβαια, θα προσβάλουμε τη μνήμη του Τρούμαν που έριξε τις πυρηνικές βόμβες και το ΝΑΤΟ, που σήμερα μαζί με την ΕΕ πυροδοτεί νέους πολέμους και προσφυγιά. Αλλωστε, εδώ στη γειτονιά μας, δεν κινδυνεύουμε από τέτοιες καταστάσεις…

• Μήπως πρέπει να μάθουν τα παιδιά μας για το πώς οι παραπάνω δυνάμεις και δολοφονικοί οργανισμοί άνοιξαν το δρόμο στην κυπριακή κατοχή; Ο ρόλος της δικτατορίας, η εξέγερση του Πολυτεχνείου, περιττά πράγματα για τη νέα γενιά…

Ως εκπαιδευτικοί που βλέπουμε κάθε μέρα τα παιδιά μας στα μάτια δεν μπορούμε να μένουμε αδιάφοροι μπροστά σε μια νέα επίθεση στην ιστορική γνώση. Ως εργαζόμενοι και ως γονείς δεν μπορούμε να στρώσουμε χαλί στην προσπάθεια του συστήματος να φτιάξει μια νέα γενιά εργαζομένων χωρίς δικαιώματα που θα δέχεται αδιαμαρτύρητα το μέλλον που της ετοιμάζουν.

Πραγματικό μάθημα Ιστορίας είναι εκείνο που οι μαθητές εξετάζουν ποιοι παράγοντες διαμορφώνουν τη σύγχρονη πραγματικότητα, πως η Ιστορία κινείται πάντοτε μέσα από τη διαπάλη των τάξεων.

• Καλούμε τις ΕΛΜΕ και τους εκπαιδευτικούς πρώτα από όλα να αξιοποιήσουν κάθε μέσο, εκδηλώσεις, γιορτές, προγράμματα, συζήτηση στην τάξη, συμπληρωματικά κείμενα και πηγές για να φωτίσουν στους μαθητές μας τα μεγάλα γεγονότα του 20ού αιώνα!
• Καλούμε τις ΕΛΜΕ και την ΟΛΜΕ, τους Συλλόγους Γονέων, τις Επιστημονικές Ενώσεις και τους μαζικούς φορείς να καλέσουν το υπουργείο να αποσύρει αυτήν την αφαίρεση της ύλης από το βιβλίο της Ιστορίας.