Κάτι παραπάνω από ένας ποδοσφαιρικός αγώνας…(;)

Ο Καταλανός συγγραφέας Μονταλμπάν έγραφε πως η Μπαρτσελόνα είναι κάτι σαν τον άοπλο συμβολικό στρατό της Καταλονίας. Ο ίδιος δεν έζησε αρκετά για να δει πάντως τη διοίκηση του συλλόγου να γίνεται η ντροπή της Καταλονίας -σε αντίθεση με το προσωνύμιο “καμάρι της Καταλονίας” που έχουν οι blaugrana-, τη μέρα του δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της, όταν πήρε την απόφαση να γίνει ο αγώνας της Μπαρτσελόνα κεκλεισμένων των θυρών, όχι ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την αστυνομική βία και όσα συνέβαιναν στους δρόμους, αλλά για να προφυλάξει την ομάδα από τους οπαδούς της και τις ανεξέλεγκτες διαθέσεις τους. Με άλλα λόγια, για να μη μηδενιστεί και χάσει το πρωτάθλημα.

Δύο χρόνια μετά, το καζάνι συνεχίζει να βράζει και η διοργανώτρια αρχή ενδιαφέρεται απλώς για το καπάκι. Το φετινό clasico που είναι -ως συνήθως- και ντέρμπι κορυφής αναβλήθηκε πριν από δύο μήνες, που η κατάσταση ήταν έκρυθμη, και ορίστηκε για σήμερα το βράδυ. Αλλά η κατάσταση δεν έχει εξομαλυνθεί ενώ η κίνηση “Δημοκρατικό Τσουνάμι” διοργανώνει πάλι κινητοποιήσεις με σύνθημα τον διάλογο: “καθίστε να μιλήσουμε”.

Οι αντιθέσεις έχουν κλιμακωθεί θεαματικά σε σχέση με μια δεκαετία πριν, όταν οι Καταλανοί οπαδοί στην κερκίδα αξιοποιούσαν το κλάσικο και τη φήμη του, για να προβάλουν διεθνώς το σύνθημα “η Καταλονία δεν είναι Ισπανία”, για να έρθει η απάντηση στο επόμενο εκτός έδρας παιχνίδι της Μπαρτσελόνα με το σύνθημα: “Καλώς ήρθατε στην Ισπανία”… Σήμερα κανείς δεν μπορεί να προβλέψει πώς θα αντιδράσουν οι φίλαθλοι στις κερκίδες και η διεθνής κοινή γνώμη περιμένει να δει τι θα γίνει, με περισσότερη αγωνία και από το αποτέλεσμα του αγώνα στο χορτάρι…

Ποια είναι όμως αυτή η αντίθεση; Αν η Μπαρτσελόνα δηλώνει στην ταυτότητά της κάτι παραπάνω από ένας σύλλογος -mes que un club-, το clasico θα ήταν κάτι παραπάνω από ένα απλό ντέρμπι. Κι αν η ταξική πάλη μπορούσε να εκφραστεί με ποδοσφαιρικούς όρους, θα ήταν αυτό το ντέρμπι, αυτό το ζευγάρι, δύο διαφορετικοί κόσμοι και μια σύγκρουση με πολιτικές προεκτάσεις.

Αυτά πλέον διατηρούν τη γοητεία τους ως μύθος και ιστορικό φορτίο, για τις καταβολές του παρελθόντος. Στο σύγχρονο επαγγελματικό ποδόσφαιρο, δεν υπάρχει χώρος για ριζοσπαστικά πολιτικά μηνύματα, ακόμα και αν πρόκειται για το αίτημα ενός λαού για ανεξαρτησία, που έχει αστικό-αστικοδημοκρατικό χαρακτήρα και δεν απαιτεί καμία επανάσταση, για να γίνει πράξη. Το απέδειξαν πρόσφατα οι αρχές, στην περίπτωση των οπαδών της Ράγιο που υποδέχτηκαν με τον δικό τους τρόπο τον Ουκρανό φασίστα Ραμόν Ζοζούλια. Το διαβόητο “No Politica” εφαρμόζεται μόνο όταν είναι να τιμωρήσει-αποκλείσει μια αντιφασιστική διαμαρτυρία κι όχι πχ για τα ρατσιστικά μαϊμουδίσματα εναντίον παικτών που έχουν άλλο χρώμα στην επιδερμίδα τους.

Τι μπορεί να δηλώνει σήμερα λοιπόν αυτή η σύγκρουση και αυτό το ντέρμπι ως ποδοσφαιρική προσομοίωση της ταξικής πάλης; Το κίνημα για την ανεξαρτησία της Καταλονίας δεν έχει επαναστατικά χαρακτηριστικά, δεν επιχειρεί να ανατρέψει την υφιστάμενη τάξη πραγμάτων, τον καπιταλιστικό σύστημα. Πολύ περισσότερο, η σημερινή Μπαρτσελόνα δεν έχει τέτοιες επιδιώξεις, αφού λειτουργεί πρωτίστως ως μια ανώνυμη επιχείρηση παρά ως απλός σύλλογος και ιστορικό σύμβολο. Για τη διοίκηση της Μπαρτσελόνα, το σύνθημα του συλλόγου -“κάτι παραπάνω ως ένας σύλλογος”- μεταφράζεται σε κέρδη και οικονομικά μεγέθη.

Το σημερινό ντέρμπι δεν είναι μια ταξική σύγκρουση και η Μπαρτσελόνα δεν είναι ο άοπλος συμβολικός στρατός της επανάστασης. Το ισπανικό κράτος όμως, όπως κάθε αστικό κράτος, είναι καταπιεστικό και δε διστάζει να χρησιμοποιεί τις μεθόδους της εποχής του Φράνκο. Οι independistas (οπαδοί της ανεξαρτησίας) δεν είναι επαναστάτες. Απέναντί τους όμως έχουν φασίστες -και αυτό δεν άλλαξε μετά από τις τελευταίες εκλογές και τον σχηματισμό σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης.