Οι απόντες

Στους “Απόντες” του Νίκου Γραμματικού, η ταινία ξεκινά με σκηνές από το Ευρωμπάσκετ του 87′, για να δείξει πως ο χρόνος, το βόλεμα κι… η αγάπη (love will tear us apart) διαλύουν σε λίγα χρόνια μια παρέα φίλων απ’ τη Σαλαμίνα χωρίς να δώσουν καν μάχη (ή έστω μια ναυμαχία) να κρατηθούν μαζί.

Στους “Απόντες” του φετινού Ευρωμπάσκετ, κανείς δεν ισχυρίζεται πως οι ενοχλήσεις κι οι τραυματισμοί των παικτών είναι σκηνοθετημένοι, αλλά οι εθνικές ομάδες αποδεκατίζονται από το ιατρικό “απαγορευτικό” για τα μεγαλύτερα αστέρια τους, που έχουν συμβόλαιο στο ΝΒΑ και καλούνται να προστατέψουν την υγεία τους, αλλά βασικά την καριέρα τους.

Τριάντα πρωτοκλασάτοι άσοι σημείωσαν το όνομά τους στο φετινό απουσιολόγιο μιας διοργάνωσης, που φαίνεται να συμπληρώνεται από φτωχούς συγγενείς και ρολίστες. Αυτό είναι άδικο όμως, αφενός γιατί οι παρόντες γράφουν ιστορία και αφετέρου γιατί αποτελούν την αφρόκρεμα -έστω και αποδεκατισμένη- του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της δικής μας Εθνικής, που πριν τον τραυματισμό του Γιάννη θεωρούνταν φαβορί για τα μετάλλια, με ένα από τα πληρέστερα ρόστερ όλων των εποχών και τώρα υπάρχει γκρίνια πως δε θα περάσουμε ούτε στην επόμενη φάση.

Σε αυτήν τη μεταστροφή συνέβαλαν βέβαια κι άλλοι παράγοντες: οι ήττες στα φιλικά, πχ από τη Γεωργία του Ζάζα Πατσούλια (χωρίς τον Πατσούλια) και του Ζούρου, οι κακές εμφανίσεις, οι χτυπητές αδυναμίες, όπως το μακρινό σουτ και η άμυνα στους ψηλούς, και προπαντός τα νεύρα, η απειθαρχία κι οι ψιλές που πήγαν να πέσουν μεταξύ Μπουρούση-Παππά. Οι οποίοι θέλησαν να υποβιβάσουν το επεισόδιο σε οικογενειακό καβγαδάκι.

-Εσείς δε μαλώνετε στα σπίτια σας; ρώτησε τους δημοσιογράφους ο Μπουρού. Ασφαλώς. Αλλά όταν φτάνουμε στο σημείο να πέφτει ξύλο, υπάρχει χοντρό πρόβλημα και το οικογενειακό κλίμα, πάει περίπατο.

–Με το Γιάννη κάθε τρεις μέρες μαλώνουμε και κάθε δύο τρώμε μαζί έξω. Αλλά μη σας το χαλάσω, γράψτε ό,τι θέλετε, τους είπε ο Παππάς.

Μακάρι να έχει δίκιο κι όλα αυτά να δώσουν στους διεθνείς κίνητρο, να τους συσπειρώσουν και να εκτοξευτούν στα επίσημα παιχνίδια. Εξάλλου, το τελευταίο μετάλλιο, το 2009, είχε έρθει με εξίσου ηχηρές απουσίες (του Παπαλουκά και του Διαμαντίδη).

Προς το παρόν, το αντιπροσωπευτικό σύνολο μοιάζει με σκάφος πολυτελείας, που τελευταία στιγμή έμεινε από κινητήρα, αφού ο Γιάννης το ανέβαζε αυτομάτως μια ταχύτητα και στις δύο πλευρές του γηπέδου. Το ζήτημα είναι αν έχει επηρεαστεί και ψυχολογικά ή θα βρει τα αποθέματα να αντιδράσει και να καλύψει την απώλεια. Δυστυχώς, ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος, για να δουλέψει τις αδυναμίες και να μακιγιάρει τις ελλείψεις, όπως θα μπορούσε ίσως να το κάνει, αν τις γνώριζε εξ αρχής. Αλλά ένα μήνα πριν, δε γνωρίζαμε καν το όνομα του ομοσπονδιακού προπονητή.

Ο Μίσσας είναι κλασικός μπασκετάνθρωπος, κι ακόμα περισσότερο, άνθρωπος των Εθνικών ομάδων, που έχει περάσει από όλα σχεδόν τα κλιμάκια (μικρές ηλικίες, γυναίκες, κτλ). Ανέλαβε μια αποστολή αυτοκτονίας, χωρίς να σκεφτεί ότι κινδυνεύει να τσαλακωθεί το προφίλ του. Κι είναι μαθηματικά βέβαιο πως σε περίπτωση αποτυχίας, θα ακούσει τα δεκαπλάσια από όσα ακούει τώρα, μετά τα πρώτα άσχημα δείγματα στα φιλικά: ότι είναι παρωχημένος (το πιο ελαφρύ) μέχρι ότι στα τάιμ-άουτ τις οδηγίες τις δίνει ο Παπανικολάου. Και μη χειρότερα…

Οι υποχρεώσεις ξεκινάνε αύριο, στη Φινλανδία, με αντίπαλο την Ισλανδία, και η νίκη είναι μονόδρομος, για να μην μπλέξουμε σε δυσάρεστες περιπέτειες. Το ίδιο ισχύει και για το ματς με την Πολωνία, την τελευταία αγωνιστική. Στο ενδιάμεσο, παίζουμε με τους (συν)διοργανωτές Φινλανδούς, που μας είχαν σκαρώσει μεγάλο χουνέρι το 13′ με τον Κοπόνεν κι άλλους… ξυλο-κοπόνεν, και με τους δύο βασικούς μας ανταγωιστές. Τη Γαλλία, που παρά τις απουσίες των πρωτοκλασάτων NBAer (Πάρκερ, Μπατούμ, Γκομπέρ) είναι από τις πιο δυνατές ομάδες της διοργάνσης και το φαβορί του ομίλου. Και τη Σλοβενία, που έχει μια βασική πεντάδα σε κορυφαίο επίπεδο, με το παιδί-θαύμα του ευρωπαϊκού μπάσκετ, Λούκα Ντόνσιτς, το συμπαίκτη του στη Ρεάλ, Ράντολφ, και τον Ντράγκιτς τον καλό, στο κύκνειο άσμα του με την εθνική.

Το (καλό) συναπάντημα με Γάλλους και Σλοβένους φέρνει αναμνήσεις από τον όμιλο του χρυσού Ευρωμπάσκετ στο Βελιγράδι, το 05′. Τότε που ο Κακιούζης, ως αρχηγός, έδωσε την προφητεία για το χρυσό, αμέσως μετά από φιλικές ήττες στην προετοιμασία, όπως τώρα. Και κάπου εκεί τελειώνουν οι ομοιότητες κι αλλάζουμε πλευρό.

Οι δύο νίκες είναι το μίνιμουμ που λογικά δίνει την πρόκριση στην επόμενη φάση, αλλά το ζητούμενο είναι ένα καλό πλασάρισμα, που θα φέρει τον καλύτερο δυνατό αντίπαλο στα χιαστί, όπου σταυρώνουμε με τον όμιλο του Ισραήλ κι έναν εκ των Ισραήλ, Λιθουανία, Γερμανία, Ιταλία, Γεωργία, Ουκρανία. Ίσως ο πιο ισορροπημένος όμιλος της πρώτης φάσης.

Μια νίκη σε αυτόν τον αγώνα, μας φέρνει στην οκτάδα, που είναι ο μίνιμουμ στόχος, αν και ξεκινήσαμε με άλλες βλέψεις και φιλοδοξίες. Κι ύστερα, ό,τι έρθει, είναι καλοδεχούμενο. Αλλά αρχικά, πρέπει να φτάσουμε ως εκεί.

Τα προγνωστικά είναι επισφαλές άθλημα, αλλά δεν είναι πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς το στιλ παιχνιδιού της Εθνικής και το ρυθμό που θα προσπαθήσει να επιβάλει. Σετ παιχνίδι, χαμηλό σκορ, έμφαση στην πίεση και την άμυνα. Δύναμη πυρός φαίνεται να είναι τα γκαρντ στην περιφέρεια, όπου Σλούκας και Παππάς είναι οι βασικοί υποψήφιοι να κάνουν τη διαφορά -ακόμα και εις βάρος μας, αν δε βρεθούν σε καλή μέρα. Αχίλλειος πτέρνα μοιάζει να είναι το περιφερειακό σουτ και τα αργά πόδια στην άμυνα στα πικ-εν-ρολ και μες στη ρακέτα, όπου μας είχε κάνει πλάκα και ο Γεωργιανός Σερμαντίνι. Ο Πρίντεζης μπορεί να κάνει τη διαφορά στην επίθεση, αλλά μοιάζει κουρασμένος, ενώ ο Αγραβάνης μπορεί να δώσει ανέλπιστες λύσεις, που δε θα μπορεί να δώσει η τριάδα των σέντερ (Μπουρούσης, Παπαγιάννης και Μπόγρης). Ο Παπανικολάου και ο Θανάσης Αντετοκούμπο στο “3” είναι τα κλειδιά για την ενέργεια στην άμυνα, που θα δώσει ρυθμό και στην επίθεση. Ο Παπαπέτρου είναι κάτι παραπάνω από απλό συμπλήρωμα στο παζλ, και καλείται να κάνει μία υπέρβαση με την Εθνική -όπως άλλωστε κι οι Καλάθης, Μάντζαρης που κλείνουν τη δυνατή τετράδα στην περιφέρεια.

Στον όμιλο που διεξάγεται στη Ρουμανία, το απόλυτο φαβορί είναι η Ισπανία, με αουτσάιντερ τους Κροάτες, που μας άφησαν πέρυσι έξω από τους Ολυμπιακούς του Ρίο. Ενώ στον όμιλο της Κωνσταντινούπολης, εκτός από την Τουρκία -που θα είναι η διοργανώτρια της τελικής φάσης- ξεχωρίζει η Σερβία, με αουτσάιντερ τους Ρώσους και τους Λετονούς του Πορζίνγκις. Όλες σχεδόν έχουν σημαντικές απώλειες, από το Γιουλ που τραυματίστηκε και μπήκε στο χειρουργείο μέχρι τον… πολιτικό αντιφρονούντα, Καντέρ, για τους Τούρκους. Κάποιοι έχουν όμως την ποιότητα και την ποσότητα να καλύψουν εκ των έσω τα κενά τους, κι αυτοί λογίζονται στα μεγάλα φαβορί: Ισπανία, Σερβία και Γαλλία.

Η Τουρκία είχε φιλοξενήσει το Ευρωμπάσκετ και το 2001, σε μια μεταβατική εποχή. Ήταν το τελευταίο χρυσό (σε Ευρωμπάσκετ) της Γιουγκοσλαβίας, πριν αποσχιστεί και το Μαυροβούνιο από τη Σερβία. Η πρώτη εφαρμογή των καινούριων κανόνων με την επίθεση των 24 δευτερολέπτων και τις τέσσερις περιόδους, αντί για τα δύο ενίαια και αδιαίρετα ημίχρονα. Ήταν το πρώτο Ευρωμπάσκετ του Πάου Γκασόλ, που τώρα ετοιμάζεται για το τελευταίο του, όπου θα γίνει ο πρώτος σκόρερ στην ιστορία του θεσμού -αν δεν τραυματιστεί στην αρχή. Ενώ οι ομάδες έχουν γίνει 24, αφού η… Ενωμένη Ευρώπη διασπά τα κράτη της σαν αμοιβάδες και τα πολλαπλασιάζει σε σχέση με την εποχή της Ενωμένης Γιουγκοσλαβίας και της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης (που κυριαρχούσαν και στα Ευρωμπάσκετ του περασμένου αιώνα).

Παράλληλα, η φετινή διοργάνωση είναι ο τελευταίος κρίκος στην αλυσίδα των τουρνουά που γίνονταν ανά διετία. Το επόμενο καλοκαίρι θα μείνει κενό για αγρανάπαυση (που οι περισσότεροι παίκτες την δέχτηκαν με ανακούφιση), το 19′ θα γίνει το ΜΟΥΝΤΟΜΠΑΣΚΕΤ, το 20′ είναι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο και το επόμενο Ευρωμπάσκετ θα γίνει σε τέσσερα χρόνια, το 2021. Και μπορεί ο Γιάννης να υποσχέθηκε πως θα είμαστε μαζί για 15 χρόνια, αλλά είναι ζήτημα πότε θα ξαναδούμε την Εθνική -και πώς θα διαμορφωθεί το σκηνικό με τον προκριματικό μαραθώνιο, στον οποίο προσανατολίζεται η ΦΙΜΠΑ στο πλαίσιο της σύγκρουσής της με τους διοργανωτές της Ευρωλίγκα.

Επειδή πάντως τόσοι αγώνες και τόσες ομάδες δε συγκινούν εύκολα το κοινό της εκάστοτε διοργανώτριας, εφαρμόζεται ένα άλλο μοντέλο, όπου κάθε όμιλος της πρώτης φάσης διεξάγεται σε άλλη χώρα, για να υπάρχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον και βασικά μεγαλύτερη προσέλευση θεατών. Κι από εισπρακτική άποψη, τουλάχιστον, φαίνεται όντως να πετυχαίνει.

Αυτό που δεν έχει πετύχει, ωστόσο, είναι η αναβάθμιση μιας διοργάνωσης, που στερείται της λάμψης των καλύτερων αστέρων της. Πάνω-κάτω ό,τι παθαίνει σε επίπεδο συλλόγων κι η Ευρωλίγκα, που δέχεται πίεση από το ΝΒΑ αλλά κι από την Κίνα…