Γιώργος Λιμάκης: “Μ’ αρέσει να φαντάζομαι τον εαυτό μου σαν έναν κλασικό μουσικό που αυτοσχεδιάζει…”

Από την Κρήτη στο Λονδίνο και απο το Λονδίνο στην Αθήνα ο Γιώργος Λιμάκης μιλά στο κασετοφωνάκι της Κατιούσας για την πορεία του στο χώρο της μουσικής.

Με συνεργασίες που θα ζήλευαν πολλοί κιθαρίστες μέσα στο καλλιτεχνικό χώρο, ξαφνιάζεσαι ευχάριστα όταν συναντάς τον Γιώργο Λιμάκη και διαπιστώνεις πως είναι ένας άνθρωπος ήπιων τόνων, χωρίς έπαρση για όσα έχει καταφέρει. Γνωρίζει πώς να κρατά ισορροπίες στο δικό του προσωπικό χώρο και δεν μαγεύεται από τη χρυσόσκονη του καλλιτεχνικού στερεώματος.

Θα μας ταξιδέψεις πολλά χρόνια πίσω στην Κρήτη, στο νησί που μεγάλωσες ώστε να μας διηγηθείς πως ήταν τα πρώτα -πρώτα βήματα που έκανες στο χώρο της μουσικής;

Κατάγομαι από δύο διαφορετικά χωριά της Κρήτης, τα οποία ανήκουν σε διαφορετικούς νομούς.

Το ένα βρίσκεται στο Ρέθυμνο (Κεντροχώρι) και το άλλο στο Ηράκλειο (Μοχός) ωστόσο γεννήθηκα και μεγάλωσα στην πόλη των Χανίων, γεγονός για το οποίο αισθάνομαι ιδιαίτερα τυχερός.

Ξεκίνησα να μαθαίνω μουσική σε ωδείο, γύρω στα 4 έτη μου έχοντας δει τον (μεγαλύτερο) αδερφό μου, ο οποίος ήδη ασχολούταν. Στο σπίτι μας ακούγαμε συνεχώς μουσική, διαφόρων ειδών αλλά κυρίως ελληνική. Η μητέρα μου τραγουδούσε συνεχώς και ο πατέρας μου επίσης, ο οποίος είχε δυο μουσικά όργανα στο σπίτι μας.

Πώς και επέλεξες την κιθάρα σαν μουσικό όργανο και όχι κάποιο πιο παραδοσιακό όργανο της Κρήτης ;

Συμβαίνει η Κρήτη τα τελευταία χρόνια να γεννά πολλούς κιθαρίστες.

Το έναυσμα να ασχοληθώ με την κιθάρα ήταν ο αδερφός μου, που έπαιζε ήδη και άκουγε τον Paco de Lucia, ο οποίος ήταν και θα είναι μεγάλη μου επιρροή. Σημαντικό ρόλο στα παιδικά μου ακούσματα έως και το λύκειο, έπαιξε ο επί πολλά χρόνια γείτονάς μας και πατέρας του παιδικού μου φίλου κ. Κώστας Μαυρακάκης, συλλέκτης βινυλίων της τζαζ, κλασσικής, αλλά και ροκ μουσικής. Οπότε γνωρίστηκα με αυτά τα είδη από το δημοτικό.

Στο Ωδείο σπούδασες κλασική κιθάρα..Ποιον συνθέτη έχεις ξεχωρίσει;

Είχα μια εμμονική αγάπη με τον Μπαχ. Η μπαρόκ μουσική έχει γράψει μέσα μου. Ήταν τέτοιος ο θαυμασμός μου για αυτόν, που είχα βάλει στο μυαλό μου πως θα κάνω διδακτορικό πάνω στο μουσικό του έργο.

Θυμάμαι από μικρός να θαυμάζω την μουσική του Νορβηγού σαξοφωνίστα Jan Garbarek.

Βέβαια, μου αρέσουν διάφοροι συνθέτες, όπως ο Ε.Greig , o A.Scriabin, o F.Poulenc, E.Moriccone, L.Brower.. η λίστα είναι μεγάλη..ο Pat Metheny από την τζαζ πλευρά και άλλοι..

Η κρητική παραδοσιακή μουσική σε επηρέασε καθόλου;

Έχω πολλές αναμνήσεις σαν παιδί, τα ατελείωτα πανηγύρια στο χωριό μου, με ζωντανή μουσική μέχρι το πρωί να μην μπορώ να κοιμηθώ.. οπότε με επηρέασε μάλλον αρνητικά..Βέβαια τότε ήμουν δοσμένος στην κλασική μουσική κυρίως. Ωστόσο, όσο μεγαλώνω όλο και πιο πολύ με τραβάει η μουσική του τόπου μου, στην οποία έπαιξε μεγάλο ρόλο η γνωριμία μου με τον Δημήτρη Κολιακουδάκη και τον Αχιλλέα Περσίδη. Σε αυτούς οφείλω την ενασχόληση μου με το κρητικό λαούτο. Είμαι Κρητικός, οπότε κάθε φορά που ακούω κρητική μουσική , η ρίζα μιλάει. Μπορεί η ίδια η μουσική να μην με έχει επηρεάσει τόσο φανερά, αλλά τα τοπία του τόπου μου, είναι βασικότερη πηγή έμπνευσης σχεδόν για κάθε τι που γράφω.

Αυτό το μωσαϊκό από κλασικές σπουδές, παιδικές μνήμες από την παραδοσιακή μουσική του τόπου σου, το φλαμένγκο, η τζαζ και η ροκ μουσική έχεις δει να αποτυπώνεται με κάποιο τρόπο στις δικές σου συνθέσεις;

Δεν αντιλαμβάνομαι πρακτικά αν συμβαίνει . Όλα αυτά τα ακούσματα με κάποιο τρόπο ενώνονται φυσικά μεταξύ τους, ροκ δεν μπορώ να πω πως ακούω πια.. Δεν επιζητώ μουσικές ετικέτες σαν “συνθέτης” – μουσικός.

Το μουσικό όργανο που ασχολούμαι περισσότερο είναι η κιθάρα, έχω σπουδές πάνω σε αυτή, αλλά δεν αισθάνομαι αμιγώς κιθαρίστας, είναι το «πιάνο» μου όπου εκεί γράφω. Παίζω ηλεκτρικό μπάσο και λίγο κρητικό λαούτο. Αυτό με οδηγεί στο να πω, πως η μουσική μου είναι ένα μωσαϊκό αναμνήσεων άλλοτε πολύχρωμο, άλλοτε μονόχρωμο. Επίσης δεν εστιάζω τόσο στην οργανοπαιξία, όσο στη σύνθεση.

Μ’ αρέσει να φαντάζομαι τον εαυτό μου σαν έναν κλασικό μουσικό που αυτοσχεδιάζει και προκαλεί το εαυτό του να συνθέσει ένα κομμάτι χωρίς στυλιστικό προσδιορισμό.

Πότε σκέφτηκες πως αυτή η ενασχόληση με την μουσική θα γίνει το επάγγελμα σου;

Δεν θυμάμαι να το σκέφτηκα συνειδητά ποτέ. Ήρθε πολύ φυσικά με το τέλος των λυκειακών μου σπουδών. Ήμουν πάντα μέτριος μαθητής στο σχολείο. Λίγο πολύ όλοι οι γύρω μου το περίμεναν, επειδή ασχολιόμουν παθιασμένα με την μουσική, πως θα ακολουθήσω σπουδές πάνω σε αυτήν, όπως και έγινε.

Πριν πας για σπουδές, είχες ξεκινήσει ήδη να δουλεύει επαγγελματικά;

Ναι, από τα 16-17 μου χρόνια έπαιζα, κυρίως για να είμαι ”οικονομικά ανεξάρτητος”, όχι γιατί οι γονείς μου το επέβαλαν ή υπήρχε κάποια ανάγκη. Έπαιζα σε διάφορα πανηγύρια, βαφτίσεις-γάμους, λαϊκά κυρίως. Παράλληλα γύρω στα 18 τελείωσα τις σπουδές μου στο Ωδείο και εργαζόμουν σε ένα μουσικό εργαστήρι ως δάσκαλος κιθάρας. Συνέχιζα να δουλεύω μέχρι τα 20.

Είκοσι χρονών μετακόμισα στο Λονδίνο για να σπουδάσω σύγχρονη κλασική μουσική στο Middlesex University, από όπου αποφοίτησα με Bachelor και Master, επικεντρωμένα στην σύνθεση. Ταυτόχρονα τα καλοκαίρια στα Χανιά δούλευα ως μουσικός σε ρεμπέτικα, λαϊκά, αλλά και σε σχήματα παίζοντας λίγο τζαζ , φανκ και άλλα. Οπότε πάντα δούλευα ως μουσικός.

Έχεις συνεργαστεί με πολλούς σπουδαίους μουσικούς, συνθέτες και ερμηνευτές του ελληνικού τραγουδιού.. Πόσο εύκολο ή δύσκολο ήταν ένας μουσικός με τις δικές σου επιρροές και σπουδές να προσαρμοστεί μέσα στην ελληνική μουσική;

Είμαι Έλληνας μουσικός, έχω μεγαλώσει και με την ελληνική μουσική την οποία έχω μέσα μου και αγαπώ. Αυτό που πάντα φροντίζω, είναι να μην εγκαταλείπω την όποια αισθητική μου όταν παίζω μουσική, είτε ελληνική είτε όχι. Θέλω να είμαι ο εαυτός μου, χωρίς να χαλάω την ηχητική αρχιτεκτονική όντας μέλος ενός μουσικού συνόλου και χωρίς να ακολουθώ περπατημένες από παγιωμένες στυλιστικές απόψεις που δε μου ταιριάζουν.

Είμαι ευγνώμων για όλους τους μουσικούς και ερμηνευτές που έχω δουλέψει και πιο πολύ για αυτούς που με τον ένα ή άλλο τρόπο με έμαθαν πράγματα. Είμαι ευγνώμων και για αυτούς που με δυσκόλεψαν και με έκαναν να ανοίξω πιο πολύ την χαραμάδα στο να μη ξεχνάω πως πρέπει είμαι ο εαυτός μου όταν παίζω.

Πώς και δεν παρέμεινες στο εξωτερικό ώστε να μπορέσεις να ασχοληθείς με τα είδη της μουσικής τα οποία σπούδασες;

Το εξωτερικό προέκυψε, στην πραγματικότητα δεν ήταν δικός μου στόχος εξαρχής. Εκείνη την περίοδο δούλευα. Ήμουν οικονομικά ανεξάρτητος, ενώ υπήρχε η ”πίεση” των γύρω μου να φύγω για σπουδές στο εξωτερικό. Οι γονείς μου, οι καθηγητές μου στο Ωδείο και ο μέντορας μου αγγλικής καταγωγής συνθέτης Christopher Littlewood (o oποίος ζούσε στα Χανιά) , με ώθησαν προς τα εκεί. Ο ίδιος στην αρχή δεν ήθελα…

Αργότερα ωστόσο, άρχισα να τους ευγνωμονώ για αυτή την “πίεση” τους γιατί τα πανεπιστημιακά μου χρόνια ήταν από τα καλύτερα χρόνια της ζωής μου. Η προσαρμογή στην αρχή ήταν δύσκολη. ‘Εφυγα από τα Χανιά και βρέθηκα στην μεγαλούπολη του Λονδίνου, ωστόσο αφοσιώθηκα σε αυτό για το οποίο πήγα και σιγά -σιγά κατάφερα να προσαρμοστώ σε ένα βαθμό. Στο διάβα της προσαρμογής αυτής, ήμουν τόσο προσηλωμένος στα ακούσματα που μ ‘ άρεσαν, που έχανα γνώση από είδη μουσικής που τότε απέφευγα. Πολλές φορές χάνουμε ένα όγκο πληροφοριών από πράγματα που δεν μας κάνουν εντύπωση από την αρχή και τα αμελούμε, χαρακτηρίζοντάς τα αδιάφορα.

Ρώτησες όμως γιατί γύρισα. Γύρισα για το διδακτορικό μου το οποίο όμως δεν κατάφερα να αρχίσω. Ήρθα, έπρεπε να κάνω το στρατιωτικό και έπρεπε μετά να δουλέψω. Μου έλλειπαν τα Χανιά πάντα και γύρισα εκεί μετά από σχεδόν 5 χρόνια σπουδών. Ασχολήθηκα με ωδεία, νέες μουσικές σκηνές, συνεργασίες, γνώρισα πολλούς εξαίρετους μουσικούς με τους οποίους συνεργάστηκα εκεί όπως τον φίλο μου Δημήτρη Καλιακουδάκη , με τον οποίο έχουμε ντουέτο κιθάρας, εδώ και 16 χρόνια. Δεν το μετάνιωσα φυσικά, μουσική υπάρχει παντού. Μεγάλωνα.

Πώς αποφασίζεις να ”ξενιτευτείς ” πάλι από την Κρήτη και να ανέβεις στην αθηναϊκή πρωτεύουσα;

Ήρθα στην Αθήνα γιατί ήθελα να ανοίξω τους μουσικούς μου ορίζοντες. Ήθελα να παίξω με κάποιους μουσικούς που θαύμαζα από μικρός όπως ο Γιώτης Κιουρτσόγλου, ο David Lynch η Ελένη Καραίνδρου όπως και έγινε, συν άλλους που γνώρισα στην πορεία και έγιναν φίλοι μου πια.

Γιατί ενώ είσαι ένας άνθρωπος ο οποίος δημιουργεί και συνθέτει συνεχώς μουσική μέχρι σήμερα δεν έχεις βγάλει ένα δικό σου προσωπικό δίσκο;

Δεν έχω ηχογραφήσει ίσως γιατί δεν έχει έρθει η κατάλληλη στιγμή ακόμα. Γράφω συνεχώς μουσική για κιθάρα και άλλα μουσικά όργανα και κάπως αυτό μοιάζει να ικανοποιεί το κομμάτι εκείνο της προσωπικής δουλειάς- δημιουργίας. Από την άλλη δεν έχω κατασταλάξει ακόμα ποια από τα δικά μου κομμάτια θα ήθελα να καταγράψω.. Υπάρχει το quintetο όπου παίζουμε δική μου μουσική, με τίτλο ”Never the Same”, με το οποίο συχνά σκέφτομαι να ηχογραφήσω. Σταθεροί συνεργάτες σε αυτό είναι ο Γιάννης Κυριμκυρίδης και ο David Lynch.

Έχουμε ηχογραφημένο δείγμα με το τρίο Οceania με τον φίλο Γιάννη Κυριμκυρίδη στο πιάνο και τον Θάνο Χατζηαναγνώστου στα τύμπανα, όπου υπάρχουν συνθέσεις και των τριών.. κάτι θα προκύψει και από εκεί.

Υπάρχει και η πιθανότητα να μην βγάζεις προσωπική δουλειά λόγω τελειομανίας;

Ναι, η τελειομανία και ένας μικρός δισταγμός σαν τροχοπέδη.. Υπάρχει η σκέψη για ένα άλμπουμ με συνθέσεις για σόλο κιθάρα, κλασική και ακουστική, αλλά ακόμα δεν το έχω τολμήσει.. αυτό φαντάζει πιο εύκολο και προσιτό για μένα.

Δε βιάζομαι.

Με ποια άλλα σχήματα συνεργάζεσαι κατά καιρούς;

Συνεργάζομαι με την ορχήστρα του Σταύρου Ξαρχάκου από πέρυσι με σταθερές εμφανίσεις στο Gazarte , στην υπόλοιπη Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Με το σχήμα Improvisation a la Grecque που αποτελείται από τους, Λόλα Γιαννοπούλου φωνή, Αστέριο Παπασταματάκη πλήκτρα και Γιάννη Παπαγιαννούλη κρουστά, όπου αυτοσχεδιάζουμε και παραλλάσσουμε τραγούδια από το ελληνικό ρεπερτόριο.

Με το τρίο Οceania όπου απαρτίζεται από Γιάννη Κυριμκυρίδη πιάνο και Θάνο Χατζηαναγνώστου τύμπανα, σε ορίτζιναλ υλικό.

Συνεργάζομαι με τον φίλο κιθαρίστα Κωνσταντίνο Μητρόπουλο στο project του ”Ενατένιση”.

Με τον σπουδαίο Αχιλλέα Περσίδη και τον Παναγιώτη Κατσικιώτη, ιδρυτικά μέλη του ”Νότιου Ήχου”,συγκρότημα που μεσουράνησε την δεκαετία του ’80 σε συνθέσεις του Αχιλλέα.

Κάνουμε κάποιες σπάνιες εμφανίσεις με το τρίο Traveling Light με David Lynch κ Γιώργο Καλούδη, πάλι σε ορίτζιναλ συνθέσεις.

Έχω την μεγάλη χαρά να παίζω συχνά με το δεξιοτέχνη του ουτιού και συνθέτη Haig Yazdjian.

Επίσης με τον Σταύρο Κυριακάκη, καλό μου φίλο, όπου μαζί με τον Γιώτη Κιουρτσόγλου στο μπάσο και τον Καλλίστρατο Δρακόπουλο στα τύμπανα, διασκευάζουμε ελληνικά τραγούδια.

Και τέλος το κιθαριστικό ντουέτο με τον επιστήθιο φίλο Δημήτρη Κολιακουδάκη όταν κατεβαίνω στα Χανιά ..

Πού αλλού παίζω;

Παντού.. Ανησυχώ μήπως παίζεις και στο μπαλκόνι μου και δεν το ξέρω..

Κάνω μαθήματα κλασικής και ακουστικής κιθάρας σε ενήλικες κυρίως..Αυτά..Ελπίζω να μην ξεχνώ κάτι ..

Υπάρχουν μέρες που βαριέσαι να ασχοληθείς με την μουσική;

Φυσικά υπάρχουν και τέτοιες μέρες..Με την μουσική έχω ερωτική σχέση. Επιζητώ να μου λείπει.

Κάτι το οποίο εκτιμώ σε πολλούς συνθέτες και μουσικούς, είναι η διαχείριση της σιωπής.

Θεωρώ πως είναι ένα πολύ σπουδαίο κομμάτι της τέχνης και της ανθρώπινης φύσης γενικότερα.

Όταν βρίσκομαι στα Κύθηρα, έναν τόπο τον οποίο αγαπώ πολύ, μέρος που μου προτείνει ησυχία, μπορεί να κάνω και μια βδομάδα να πιάσω κιθάρα, το ίδιο μπορεί να γίνει σπίτι μου στην Αθήνα ή στα Χανιά. Είναι σημαντικό για μένα, ένας μουσικός να κάνει ”αποτοξίνωση”, να αδειάζει ο εγκέφαλος για να ξεκινήσει πάλι να φλερτάρει από την αρχή. Δεν είναι μόνο μουσική η ζωή μας, άλλωστε υπάρχει ο φόβος να σε καταπιεί και να εγκλωβιστείς στο εγώ σου. Η ζωή κρύβει πολλές απολαύσεις. Ένας ωραίος καφές με ένα φίλο, μια όμορφη οικογενειακή στιγμή, ένας περίπατος, μπορεί να γίνει η πιο ουσιαστική μουσική μελέτη για έναν μουσικό. Όπως λέει ένας φίλος μου στα Χανιά (Κώστας Σαράντος), η τέχνη των τεχνών είναι η ζωή.

Θα ήθελες να πείς κάτι στους αναγνώστες τις Κατιούσας;

Αν παραλλήλιζα την αίσθηση της μουσικής με μια άλλη αίσθηση, θα επέλεγα την οσμή, λόγω της ά-υλης υπόστασής των. Επομένως, να θα τους έλεγα (κάτι που λέω και σε μένα), να είναι πιο επιλεκτικοί στα “αρώματά” τους. Κατά τα άλλα εύχομαι υγεία και προσωπική ηρεμία.

Σ ευχαριστούμε πολύ για την συνέντευξη.

Ευχαριστώ για την φιλοξενία.