Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Ζωτικός Χώρος» της Σοφίας Μαυροειδή – Παπαδάκη

Η Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη γεννήθηκε στις 26 του Ιούνη 1898 και έφυγε από τη ζωή στις 27 του Ιούνη 1977. Ποιήτρια της Εθνικής Αντίστασης (μεταξύ άλλων, δικοί της οι στίχοι του ύμνου του ΕΛΑΣ), υπηρέτησε επί 40 χρόνια στη Μέση κι Ανώτατη εκπαίδευση. Παράλληλα, διακρίθηκε σαν ποιήτρια, πεζογράφος και δοκιμιογράφος, αναπτύσσοντας πολύπλευρη και πολύχρονη πνευματική δράση με συγγράμματα, διαλέξεις, ραδιοφωνικές εκπομπές, δημοσιογραφία, διαλέξεις και μεταφράσεις από την ξένη λογοτεχνία.

Η πρώτη ποιητική συλλογή της «Ώρες Αγάπης» (1934) έγινε δεκτή με ενθουσιασμό από τους κριτικούς και ιδιαίτερα από τον Κωστή Παλαμά. Ασχολήθηκε και με την πεζογραφία και, κυρίως, με το παιδικό βιβλίο και το παιδικό θέατρο. Η δεύτερη ποιητική συλλογή της «Της Νιότης και της Λευτεριάς» τιμήθηκε με το βραβείο της Εθνικής Αντίστασης το 1946. Το έργο της εμπνέεται από τους αγώνες του ελληνικού λαού και την αγάπη στον άνθρωπο. Η ποίησή της χαρακτηρίζεται από αισιόδοξο αγωνιστικό ρεαλισμό, με στόχο την ειρήνη και την πανανθρώπινη ευτυχία. Πολλά ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί και τραγουδηθεί από το λαό μας, ενώ άλλα έχουν μεταφραστεί σε διάφορες γλώσσες.

Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη (1898-1977)

Το ποίημα “Ζωτικός Χώρος” περιλαμβάνεται στην ποιητική συλλογή “Της Νιότης και της Λευτεριάς” και το αντιγράφουμε από την έκδοση “Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη Ρωμαλέα και Λυρική” (επιμέλεια-ανθολόγηση Αθηνά Παπαδάκη, εκδόσεις “Ερμής”, 1998).Φλογερή ΕΠΟΝίτισσα στην Κατοχή η Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη βρέθηκε δίπλα στα ελληνικά νιάτα και πρόσφερε πολύτιμη βοήθεια στην ανάπτυξη της ΕΠΟΝ, ιδιαίτερα στην πλατύτερη πολιτιστική – μορφωτική της προσπάθεια. Ζούσε κι έγραφε για τον αγώνα με αταλάντευτη πίστη, ενώ ήταν τακτική συνεργάτης του παράνομου Τύπου. Είναι αυτή που έγραψε, ύστερα από πρόταση της Έλλης Αλεξίου, μέσα σε μια νύχτα τον «Ύμνο του ΕΛΑΣ», σε μουσική του Νίκου Τσάκωνα. Ανάμεσα στα ποιήματά της που μελοποιήθηκαν περιλαμβάνονται το «Κάστρο του Υμηττού», «Ανταρτοπούλες», «Θρήνος», «Εγερτήριο», «Ειρηνικός» και τα «Νιάτα», που τραγουδήθηκε σαν ύμνος της ΕΠΟΝ.

Ζωτικός Χώρος

Ζωτικό χώρο! Χώρο ζωτικό!
Τον είχες κι είδηση δεν το ’χες πάρει,
το ζωτικό σου χώρο μες στη γη.
Μα τώρα στο πικρό σου το κλινάρι
κάτω από της σημύδας το δεντρί,
όταν στερνή φορά θα κοιμηθείς,
πως ζωτικό είχες χώρο θα το δεις.

Ζωτικό χώρο! Χώρο ζωτικό!
Τι γρήγορα τα πόδια σου παγώνουν,
πάνω σου βλέπω ξύλινο σταυρό,
και πλάι σου, δάσος οι σταυροί φυτρώνουν,
φτωχοί φαντάροι, τι φριχτό κακό,
κι όλοι τους έχουν χώρο ζωτικό.

Ζωτικό χώρο! Χώρο ζωτικό!
Θα βάλουμε ένα τέλος, δε θ’ αργήσει
κι απ’ άκρη σ’ άκρη ο κόσμος θα σειστεί.
Γύρισε το ντουφέκι σου στη δύση
και διώξε τους ναζήδες απ’ τη γη,
από τη γη σου διώξε το κακό,
και τότε θα ’χεις χώρο ζωτικό.

Δεκέμβρης 1943

Σοφία Μαυροειδή – Παπαδάκη

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.