Ο Αλέξης, ο Ανδρέας και το ΠΑΣΟΚumento

Στο εξώφυλλο φαίνεται ο Ανδρέας να βγάζει το καπέλο σε ένα χαμογελαστό Αλέξη, σα να υποκλίνεται στο διάδοχό του. Ο Αλέξης δεν έχει ραντεβού με την ιστορία, έχει όμως ραντεβού με την κάλπη και πρέπει να καπαρώσει κάθε παλιό ψηφοφόρο του ΠΑΣΟΚ -αν έχει μείνει κανείς να μην τον ψηφίζει. Ή εναλλακτικά να βρει έναν υποψήφιο, κυβερνητικό σύμμαχο, το σημερινό ΠΑΣΟΚ, που βρίσκεται σε διεργασίες, αναζήτηση ταυτότητας και ηγέτη.

Ναι αλλά τι είδους διάδοχος είναι; Διάδοχος ενός μεγάλου δημοφιλούς ηγέτη; Ή ενός ψεύτη, λαϊκιστή, που ευθύνεται για τα δεινά της χώρας; Ο τίτλος στο εξώφυλλο είναι μάλλον παραπλανητικός, αφού το άρθρο δεν επιχειρεί καν να απαντήσει στο ερώτημα. Μπήκε όμως για να τραβήξει αναγνώστες και να αφήσει υπονοούμενα.

Για παράδειγμα: όπως ακριβώς δεν ήταν ψεύτης και λαϊκιστής ο Ανδρέας, που έλεγε ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο, αλλά δεν το εφάρμοσε ποτέ -παρά μόνο από την ανάποδη, γιατί στην τελική δεν είναι κακό να… συνδικαλίζεσαι- έτσι κι ο Αλέξης δεν είναι ψεύτης που είπε πως θα σκίσει τα μνημόνια, αλλά έφερε κι άλλα. Τόσα μπόρεσε, τόσα έκανε, σου λέει.

Είναι και το άλλο, που ακούμε συχνά από πολλούς κοψοχέρηδες Συριζαίους -που πάλι το ίδιο θα ρίξουν: μπορεί να μας κορόιδεψε και να είπε ψέματα, αλλά τουλάχιστον δεν κλέβει όπως οι προηγούμενοι. Η τελευταία γραμμή άμυνας, για να δικαιολογήσουν την επιλογή τους στον εαυτό τους. Κι έτσι ο ψεύτης και ο κλέφτης την πρώτη τετραετία χαίρονται. Και μετά αλλάζουν ρόλους κι “ανανεώνονται” για να συνεχίσει εσαεί ο δικομματικός φαύλος κύκλος, με αυτούς που θεωρούν τον Ανδρέα -και κατά συνέπεια τον Αλέξη- λαϊκιστή κι αυτούς που θεωρούν πως δεν έπεσε αμαχητί.

Η απάντηση του Τσίπρα προκύπτει εμμέσως από το κείμενο και το εγκώμιο στο ριζοσπαστισμό και την προοδευτική ενέργεια -sic- που παρήγαγε το ΠΑΣΟΚ. Ακόμα κι όταν κάνει λόγο για τον πράσινο Θερμιδόρ ο Τσίπρας, είναι σα να υπονοεί ότι προηγήθηκε κάποια επανάσταση.

Για να μην απογοητευτεί εντελώς το “αριστερό κοινό” του και να κρατήσει τα προσχήματα, ο Τσίπρας του πετάει ένα κοκαλάκι, με μερικά λογοπαίγνια που θυμίζουν Μαρξ και φαίνονται ψαγμένα -πχ από το κόμμα της Αλλαγής στην αλλαγή του κόμματος- και λίγο Γκράμσι, στα μέτρα του, για να μας πει ότι “οι ιδέες είναι μεγάλες, όταν είναι εφικτές”. Κάτι σαν τον “εφικτό σοσιαλισμό” του Μιτεράν, του Γ¨αλλου φίλου του Ανδρέα. Αλλά τον Τσίπρα δεν τον ενδιαφέρει τόσο το “αριστεροχώρι” -όπως το είχε χαρακτηρίσει υποτιμητικά- αφού απευθύνεται πλέον σε ευρύτερο ακροατήριο.

Το πιο αστείο είναι η αναφορά του στις διαφορές του ΠΑΣΟΚ με το Σύριζα, που είναι ορατές δια γυμνού οφθαλμού. Για παράδειγμα, τα αγγλικά του Τσίπρα σε σχέση με τα αγγλικά του Ανδρέα. Ή ότι το ΠΑΣΟΚ δεν έξανε ποτέ δημοψήφισμα για τις βάσεις και την ΕΟΚ, γράφοντας τη λαϊκή θέληση στα κατάστιχα της Αλλαγής, ενώ ο Σύριζα πρώτα έκανε δημοψήφισμα και μετά την έγραψε. Επίσης, χωρίς τον Ανδρέα, τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ δε θα τα ήξερε ούτε ο θυρωρός της πολυκατοικίας τους, ενώ σήμερα ελάχιστες πολυκατοικίες έχουν πια θυρωρούς.

Θα μπορούσε κανείς να σταθεί σε μια σειρά σοβαρές και δια γυμνού οφθαλμού εμφανείς ομοιότητες μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Σύριζα. Αλλά αν είναι να κάνουμε συγκρίσεις, δε θα ήταν υπέρ του δεύτερου. Πολύ θα ήθελε ο Τσίπρας να είναι ο νέος Ανδρέας και ο Σύριζα ένα παλιό ΠΑΣΟΚ με κλαδικές, μαζική βάση κι απήχηση, αλλά δεν. Πρώτα και κύρια γιατί είναι εντελώς διαφορετικό το ιστορικό πλαίσιο λειτουργίας τους. Κι ας ήταν επί ΠΑΣΟΚ, βέβαια, που ξεκίνησε το φιλελέ επιχείρημα πως “καταναλώνουμε περισσότερα απ’ όσα παράγουμε”…

Τι μένει ως συμπέρασμα, στο τέλος;
Η τραγική ειρωνεία της ιστορίας, όπου κάποτε το ΠΑΣΟΚ λεηλατούσε τα συνθήματα της Αριστεράς και πλειοδοτούσε φραστικά, ενώ σήμερα η “κυβερνώσα αριστερά” σε ρόλο νέου ΠΑΣΟΚ δανείζεται τα συνθήματα του αυθεντικού ΠΑΣΟΚ, για να φανεί αριστερή.

Και πως μπορεί το περιεχόμενο του άρθρου να είναι ανάξιο λόγου κι ανάλυσης, αλλά ως επικοινωνιακή επιλογή είναι άριστη, βγαλμένη από τα Λαλιώτικα επιτελεία του βαθέως ΠΑΣΟΚ. Κάθε αρνητική κριτική στο άρθρο απλώς προσθέτει στο μύθο του και τη σημασία του, θυμίζοντας μια πρόσφατη σημείωση-υπόδειξη του Παπαχελά προς τους δικούς του (τους Δεξιούς) για την ικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ να ορίζει την ατζέντα.

Υστερόγραφο 1
Το ΠΑΣΟΚumento έδινε προσφορά στους αναγνώστες του ένα λόγο του Ζαχαριάδη για τα 70ά γενέθλθα του Στάλιν, λίγους μήνες μετά το τέλος του εμφυλίου, μαζί με ένα αφιέρωμα στο “φαινόμενο ΠΑΣΟΚ”. Στάλιν, Ζαχαριάδης, Ανδρέας, όλα μαζί στο μίξερ, γιατί η Αριστερά έχει πολλά ρεύματα, από σοσιαλιστές έως σταλινικούς. Τι υπέροχη Πασοκιά…

Υστερόγραφο 2
Δίπλα στο κεντρικό θέμα του πρωτοσέλιδου, υπήρχε ένας τίτλος από τη συνέντευξη της Αχτσιόγλου: ο κακός εργοδότης θα πληρώνει από την τσέπη του.
Μάλιστα. Δύο ερωτήσεις.
Α. Ο καλός δηλαδή θα επιβραβεύεται και θα πληρώνει από την τσέπη του δημοσίου; Όχι από τη δική του;
Β. Και πώς θα οριστεί και θα τιμωρηθεί ο κακός εργοδότης, αφού ο Σύριζα αρνείται να αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο και να τιμωρήσει την εργοδοτική αυθαιρεσία (πχ όπως στην πρόσφατη πρωτοβουλία του ΚΚΕ, όπου είχε απορρίψει το δεύτερο σκέλος);