Σερφάροντας στο διαδίκτυο, έπεσα πάνω σε μια ομιλία στην Βουλή της Λιάνας Κανέλλη με τίτλο “Στην ανεργία το 95% των ανάπηρων ικανών προς εργασία” και θυμήθηκα όταν γύρω στο ’96 ένας φίλος και συμφοιτητής με πήγε στο πιο “ήσυχο” χώρο εργασίας του κόσμου.
Ως φοιτητής της ιατρικής (στη Βουλγαρία) κάθε τόσο είχα την ανάγκη για νέες ιατρικές ποδιές και ιατρικές στολές. Μου λέει λοιπόν ο φίλος μου: “Ξέρω ένα μέρος που θα τις πάρουμε φθηνά, θες να πάμε;”. Και δεν πάμε, του λέω. Έτσι λοιπόν ξεκινήσαμε ένα πρωί και σχεδόν βγαίνοντας απ’ την πόλη μπήκαμε στο χώρο ενός εργοστασίου. Η επιγραφή στην είσοδο έγραφε “ΤΙΧ ΤΡΟΥΝΤ” που θα πει “ΗΣΥΧΗ ΕΡΓΑΣΙΑ”. Δεν είχα καμιά ιδέα γιατί είχαν ονομάσει το εργοστάσιο – βιοτεχνία έτσι… Προχωρώντας στο χώρο άκουσα μια βοή που όσο πλησιάζαμε προς το κεντρικό κτήριο αυξανόταν προοδευτικά… “Σιγά την ήσυχη εργασία” συλλογίστηκα!
Ανοίξαμε μια πόρτα και η βοή πια ήταν σχεδόν ανυπόφορη. Ο ήχος από δεκάδες ραπτομηχανές γέμιζε τον αέρα και ήταν σίγουρο ότι δεν ακούγαμε πια τίποτα απ’ όσα έλεγε ο ένας στον άλλο όσο δυνατά και να μιλούσαμε!
Αναρωτήθηκα πώς οι εργαζόμενοι άντεχαν όλη αυτή την βοή και μάλιστα χωρίς ωτοασπίδες… και τι σόι τρολλάρισμα ήταν η επιγραφή στην είσοδο του εργοστάσιου.
Ένας υπεύθυνος μας έκανε νόημα και βγήκαμε έξω απ’ την αίθουσα μαζί του και μας οδήγησε σε ένα χώρο έκθεσης των προϊόντων. Όταν τελειώσαμε με τις αγορές, του έκανα την προφανή ερώτηση: “Από που προκύπτει το όνομα του εργοστασίου μιας και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;”
Ο υπεύθυνος τότε λοιπόν μας είπεγια τη φύση της εργασίας της βιοτεχνίας, και ότι μιας και ο ήχος ήταν ανυπόφορος, η σοσιαλιστική κυβέρνηση της Βουλγαρίας της δεκαετίας του 70′ σκέφτηκε πως σε έναν τέτοιο χώρο θα ήταν αν μη τι άλλο ανεκτό να εργάζονται άνθρωποι με ειδικές ανάγκες και δη κουφοί με όσα προνόμια τους έδινε η “αναπηρία” τους, σε σχέση με όλους εμάς που θα είχαμε την ατυχία να δουλεύαμε σε ένα ανάλογο χώρο με τόση φασαρία!
Χαιρετηθήκαμε και φύγαμε. Στον δρόμο της επιστροφής συλλογιζόμουν το πώς ένας κεντρικος σχεδιασμός παραγωγής έπαιρνε ένα μειονέκτημα και το μετέτρεπε πραγματικά σε αδιαμφισβήτητο πλεονέκτημα και ότι αυτού του τύπου ο κρατικός σχεδιασμός μπορεί και δίνει ευκαιρίες και φυσικά όλα τα θετικά παράγωγα του να εργάζεται κάποιος με ένα πρόβλημα. Σαρανταπέντε χρόνια μετά, το εργοστάσιο συνεχίζει να δουλεύει (φαντάζομαι με τις ίδιες αρχές) ενώ την ίδια ώρα στη Δύση ακόμη δεν έχουμε καταφέρει να απορροφήσουμε ούτε το 10% των ανθρώπων με ειδικές ανάγκες, όπως προκύπτει και από την ομιλία της κ. Κανέλλη.
Η υποτιθεμένη ευαισθησία της Δύσης προς τους συνανθρώπους μας με ειδικές ικανότητες διαλύεται όταν ψάχνουμε να βρούμε όλους αυτούς και να ψάξουμε τι κάνουν στην καθημερινότητα τους.