«Από στόμια βγαίνει η δύναμη κι όχι από τα στόματα…»

Στις 11 του Σεπτέμβρη 1973, ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοσέτ, υποκινούμενος και καθοδηγούμενος από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, ανατρέπει την κυβέρνηση του σοσιαλιστή Προέδρου Σαλβαδόρ Αλιέντε. Την ίδια μέρα, ο Πρόεδρος Αλιέντε οχυρωμένος στο Προεδρικό Μέγαρο θα πέσει νεκρός με το όπλο στο χέρι.

«Ούτε το έγκλημα ούτε η βία μπορούν να διακόψουν την κοινωνική εξέλιξη. Η ιστορία είναι δική μας. Γράφεται από τους λαούς…», είναι μερικά από τα τελευταία λόγια του Αλιέντε, στο ραδιοφωνικό διάγγελμά του προς το λαό της Χιλής.

Ο μαρξιστής γιατρός Σαλβαδόρ Αλιέντε κυβέρνησε τη Χιλή το διάστημα 1970-73, επικεφαλής του συνασπισμού «Λαϊκή Ενότητα» (Unidad Popular), στον οποίο μετείχαν το  Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής, το Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Ριζοσπαστικό Κόμμα, η Κίνηση Ενωμένης Λαϊκής Δράσης, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και η Ανεξάρτητη Λαϊκή Δράση.

Στα χρόνια της διακυβέρνησής του το ουμανιστικό όραμα για μια δίκαιη κοινωνία ισότητας και ελευθερίας για όλους, άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά. Το όνειρο, όμως, για μια ειρηνική επανάσταση προς το σοσιαλισμό γκρεμίστηκε στις 11 του Σεπτέμβρη 1973, όταν η αμερικανοκίνητη χούντα του Πινοσέτ, υπηρετώντας τα συμφέροντας των πλουτοκρατών, ματοκύλισε τη Χιλή, δολοφόνησε τον Πρόεδρο, ενώ χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αγωνιστές διώχτηκαν, βασανίστηκαν, εκτελέστηκαν ή «εξαφανίστηκαν» από τα όργανά της.

Το «μοντέλο» της Χιλής, οι αυταπάτες περί «μεταβατικών κυβερνήσεων» και «ειρηνικού κοινοβουλευτικού περάσματος στο σοσιαλισμό» (φορέας των οποίων ήταν το ΚΚ Χιλής και βέβαια ο Πρόεδρος Αλιέντε) συντρίφτηκαν μπροστά την αμείλικτη πραγματικότητα: δεν υπάρχει ειρηνική μετάβαση προς το σοσιαλισμό, η τάξη των εκμεταλλευτών δεν χάνει την εξουσία με την αντικατάσταση μιας κυβέρνησης από μια άλλη, αλλά με την ανατροπή της.

Στην καπιταλιστική βαρβαρότητα ο σοσιαλισμός και η κομμουνιστική προοπτική αποτελούν τη μόνη εναλλακτική λύση.

Τα τελευταία λόγια του Προέδρου Αλιέντε προς το λαό της Χιλής

«Ίσως αυτή είναι η τελευταία μου ευκαιρία να σας μιλήσω. Η Αεροπορία βομβάρδισε τους πύργους αναμετάδοσης του Ράδιο Πορτάλες και του Ράδιο Κορπορασιόν. Τα λόγια μου δεν εκφράζουν πικρία αλλά απογοήτευση. Ας αποτελέσουν την ηθική καταδίκη για αυτούς  που καταπάτησαν τον όρκο τους. Είναι στρατιώτες της Χιλής. Ηγήτορες. Ο Ναύαρχος Μερίνο, αυτοδιορισμένος Διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων και ο κύριος Μεντόζα, αυτοδιορισμένος Γενικός Διευθυντής της Αστυνομίας, ένας κόλακας ο οποίος μέχρι χθες υποκρινόταν πίστη και αφοσίωση στην κυβέρνηση.

Αντιμετωπίζοντας αυτά τα γεγονότα, δηλώνω στους εργάτες: Δεν θα παραιτηθώ!

Είναι μια ιστορική στιγμή και θα πληρώσω με τη ζωή μου για την αφοσίωση του λαού μου. Είμαι βέβαιος, πως οι σπόροι που φυτεύτηκαν στις άξιες συνειδήσεις εκατομμυρίων Χιλιανών, θα καρπίσουν.

Αυτοί έχουν την εξουσία, αυτοί είναι οι κατακτητές. Όμως ούτε το έγκλημα, ούτε η βία μπορούν να διακόψουν την κοινωνική εξέλιξη.

Η Ιστορία είναι δική μας, η Ιστορία γράφεται απ’ τους λαούς.

Εργάτες της πατρίδας μου, επιθυμώ να σας ευχαριστήσω για την διαρκή σας αφοσίωση, για την εμπιστοσύνη σας σε έναν άνθρωπο που απλώς εξέφρασε την μακρόχρονη αναμονή σας για δικαιοσύνη. Που υποσχέθηκε να τηρεί το Σύνταγμα και τους Νόμους και έτσι έπραξε.

Αυτή την καθοριστική στιγμή, με αυτά τα τελευταία μου λόγια, σας καλώ να διδαχθείτε από αυτό το μάθημα: Το ξένο κεφάλαιο, η ιμπεριαλιστική εξουσία, μαζί με την ντόπια αντίδραση, καλλιέργησαν το κατάλληλο κλίμα που επέτρεψε στις Ένοπλες Δυνάμεις να διαρρήξουν την παράδοση που δίδαξε ο Στρατηγός Σνάιντερ και συνέχισε ο Διοικητής Αράγια, θύματα κι οι δυο του ίδιου τμήματος της κοινωνίας που σήμερα περιμένει την ξένη χείρα βοηθείας να το οδηγήσει στην εξουσία και στην υπεράσπιση του πλούτου και των προνομίων του.

Απευθύνομαι ξεχωριστά, στις ταπεινές γυναίκες της πατρίδας μας, στους αγρότες που μας πίστεψαν. Στους εργάτες που δούλεψαν παραπάνω, στις μητέρες που αισθάνθηκαν το ενδιαφέρον μας για τα παιδιά τους. Στους επαγγελματίες πατριώτες, αυτούς που παρανομούσαν με την υποστήριξη των επαγγελματικών ενώσεων, των ταξικών ενώσεων, για να επωφεληθούν από τα προνόμια που παρέχει η καπιταλιστική κοινωνία.

Απευθύνομαι στους νέους της Χιλής, σ’ αυτούς που τραγουδούσαν, που μετέφεραν την χαρά τους και το αγωνιστικό πνεύμα. Μιλάω στους ανθρώπους, στους εργάτες, στους αγρότες, στους διανοούμενους.  Σ’ αυτούς που πρόκειται να διωχθούν, γιατί ο φασισμός εδώ και λίγες ώρες είναι παρών, με τρομοκρατικές επιθέσεις, ανατινάζοντας γέφυρες, κόβοντας τις σιδηροδρομικές γραμμές, καταστρέφοντας αγωγούς πετρελαίου και αερίου, μπροστά στα μάτια αυτών που είχαν το καθήκον να επέμβουν, αλλά αποδείχθηκαν συνεργοί σιωπώντας. Η ιστορία θα τους κρίνει.

Ο Ραδιοσταθμός του Ράδιο Μαγκαλιάες θα σιγήσει, η ήρεμη φωνή μου δεν θα φτάνει στ’ αυτιά σας. Δεν πειράζει, Θα εξακολουθείτε να μ’ ακούτε. Θα εξακολουθώ να βρίσκομαι κοντά σας, τουλάχιστον η ανάμνησή μου. Θα με θυμάστε ως έναν άξιο άνδρα, αφοσιωμένο στο έθνος του.

Ο λαός πρέπει να αμυνθεί, όχι να θυσιασθεί.

Να αρνηθεί την υποταγή, την ταπείνωση, την απώλεια των ηθικών αξιών.

Εργάτες της πατρίδας μου. Πιστεύω στην Χιλή και το πεπρωμένο της. Ότι θα ξεπεράσουμε αυτές τις πικρές, γκρίζες ώρες της προδοσίας. Ότι όπως γνωρίζετε, αργά ή γρήγορα οι μεγάλες λεωφόροι θα ξανανοίξουν και ο ελεύθερος άνθρωπος θα τις διαβεί για να χτίσει μια καλύτερη κοινωνία

Ζήτω η Χιλή!

Ζήτω ο Λαός!

Ζήτω οι εργάτες!

Αυτά είναι τα τελευταία μου λόγια. Είμαι σίγουρος πως η θυσία μου δεν είναι μάταια. Έχω την βεβαιότητα, πως θα αποτελέσει τουλάχιστον ένα ηθικό μάθημα για την καταδίκη των κακούργων, των προδοτών, των επίορκων».

Η ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ ΟΠΕΡΑΤΕΡ
Δίσκος: Πολιτικά Τραγούδια (1975)
Τραγούδι: Μαρία Δημητριάδη
Μουσική Θάνου Μικρούτσικου, σε ποίηση Βολφ Μπίρμαν (μετάφραση Δημοσθένη Κούρτοβικ)

“Στο Σαντιάγκο, στης σφαγής τα χρόνια, πέσαν πολλοί
και πού να βρεις ονόματα
Και με μια λέξη — να ποια είναι η Χιλή –
κάποιος που ταινία γυρίζει τη σκηνή του φόνου τουΑχ,
η δύναμη βγαίνει απ’ τις γροθιές
κι όχι από πρόσωπα καλοσυνάτα –
από στόμια βγαίνει η δύναμη
κι όχι από τα στόματαΣύντροφοι γνωστό αυτό –
ήταν, είναι, και μένει αληθινό.
Κι αυτή είναι η πικρή αλήθεια της Unidad Popular

Αυτό το φιλμ μάθημα ας μας γίνει.
Είδα τη δουλειά των στρατιωτών
το μακέλεμα
Είδα σκηνές που όλοι γνωρίζουν
– το λαό να τρέχει στο λιθόστρωτο
για να σωθεί

Και τα τουφέκια να σαρώνουνε τους δρόμους
και προλετάριους να ξαπλώνονται νεκροί
είδα τις σφαίρες να ξεσκίζουν τα παιδιά
και τις γυναίκες να ρίχνονται πάνω στους νεκρούς

Αχ,
η δύναμη βγαίνει απ’ τις γροθιές
κι όχι από πρόσωπα καλοσυνάτα –
από στόμια βγαίνει η δύναμη
κι όχι από τα στόματα

Σύντροφοι γνωστό αυτό –
ήταν, είναι, και μένει αληθινό.
Κι αυτή είναι η πολύτιμη αλήθεια της Unidad Popular”