Το φάντασμα του Στάλιν στοιχειώνει ακόμα τον Γκορμπατσόφ

Ο 86χρονος Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που έχει πάρει από τα 60 του πολιτική σύνταξη και βρίσκεται στο περιθώριο των εξελίξεων, προσπαθεί μάταια να ανασύρει την ασημαντότητά του από το χρονοντούλαπο της ιστορίας κι έβγαλε ένα ακόμα βιβλίο, με τον τίτλο “παραμένω αισιόδοξος”. Καμία σχέση ασφαλώς με τους κομμουνιστές, που είναι ιστορικά αισιόδοξοι πως ο κόσμος μπορεί να αλλάξει και να πάψει να υφίσταται η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Δε γνωρίζουμε αν αυτό το τελευταίο του πόνημα φτάνει στα “απροσμέτρητα βάθη” της “Νέας Σκέψης” που εξέθεσε στα βιβλία του για την Περεστρόικα -τα οποία είχαν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Λιβάνη. Ο Γκόρμπι φαίνεται πάντως να μένει κολλημένος σε εκείνα τα χρόνια, καθώς με αφορμή την έκδοση του βιβλίου του, δήλωσε στους δημοσιογράφους: Θα ήθελα να εκφράσω την υποστήριξη μου προς εκείνους που θεωρούν σωστό ότι πρέπει να απαλλαγούμε από τον σταλινισμό. Παραδέχτηκε επίσης πως η απόρριψη αυτής της ιδεολογίας είναι μια ολόκληρη διαδικασία, που την πέρασε κι ο ίδιος, όταν ήταν νέος και περιέγραψε τις διώξεις και την ταλαιπωρία που υπέστησαν οι δύο παππούδες του σε εκείνα τα χρόνια.

Στην ουσία, ο Γκορμπατσόφ εννοεί (κι ας μην το λέει ευθέως) δύο πράγματα: ότι ήταν από οικογένεια κουλάκων, που αντιτάχθηκαν στην κολεκτιβοποίηση. Κι ότι από τα νεανικά του χρόνια, είχε πάψει να είναι κομμουνιστής -και όχι γενικά “σταλινικός”.

Μπορεί ο Γκόρμπι να έβαλε σκοπό της ζωής του να διαλύσει το σοβιετικό, σοσιαλιστικό σύστημα και να είδε τους κόπους του να δικαιώνονται, σίγουρα όμως δεν αντέχει να βρίσκεται σήμερα σε πλήρη ανυποληψία (την προδοσία πολλοί αγάπησαν, τον προδότη κανείς), βλέποντας τους συμπατριώτες του να νοσταλγούν μαζικά το σοσιαλισμό και το Στάλιν να απολαμβάνει μεγάλα ποσοστά δημοτικότητας. Πώς να μην τον κυνηγά ακόμα λοιπόν το φάντασμα του σοσιαλισμού που εξακολουθεί να πλανιέται πάνω από τη Ρωσία και όλο τον κόσμο;