Νίκος Νικηφορίδης: «Δυναμώστε το κίνημα ειρήνης. Τότε θα ’χω δικαιωθεί…»

Ο Νίκος Νικηφορίδης γεννήθηκε το 1928 στο Βύρωνα της Αττικής. Στην κατοχή οργανώνεται πρώτα στα αετόπουλα και στα 15 του γίνεται μέλος της θρυλικής ΕΠΟΝ. Το 1946 συλλαμβάνεται και βασανίζεται στο αστυνομικό τμήμα Βύρωνα. Το 1947, μαθητής γυμνασίου ακόμα, τον στέλνουν εξορία στην Ικαρία. Το 1948 τον μεταφέρουν στο κολαστήριο της Μακρονήσου. Βασανιστής του, ο μετέπειτα αρχιπραξικοπηματίας της Χούντας, ο Δημήτρης Ιωαννίδης. Από τα φρικτά βασανιστήρια, που του έκαναν -επειδή δεν υπέγραψε ποτέ δήλωση μετανοίας- παθαίνει νευρολογική τύφλωση και χάνει προσωρινά το φως του.

Δεν μπορούσε να περπατήσει, ούτε να μιλήσει, σερνόταν και υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις. Το Γενάρη 1950 σε πολύ κακή κατάσταση ο Νικηφορίδης απολύεται από τη Μακρόνησο και επιστρέφει στην οικογένειά του, που φροντίζει για τη θεραπεία του.

Εκείνη την εποχή είχε φθάσει παράνομα στην Ελλάδα ο Νίκος Μπελογιάννης, μέλος της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Σκοπός του η αναδιοργάνωση των παράνομων κομματικών οργανώσεων του ΚΚΕ, που αποτέλεσαν τους πυρήνες της αντίστασης και της οργάνωσης του αγώνα του λαού μας στις δύσκολες εκείνες μέρες. Τότε, που η ελληνική αστική τάξη κι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός προσπαθούσαν με κάθε μέσο, να μετατρέψουν τη στρατιωτική τους νίκη σε ολοκληρωτική συντριβή και εξόντωση του εργατικού και λαϊκού κινήματος.

Αναδεικνυόταν η ανάγκη της ανασυγκρότησης του λαϊκού κινήματος σε όλη τη χώρα. Εδώ, στη Θεσσαλονίκη, το καθήκον της συγκρότησης αντιιμπεριαλιστικού – αντιπολεμικού και φιλειρηνικού κινήματος ανατίθεται στον Νίκο Νικηφορίδη. Ερχόμενος στην πόλη μας οργανώνει, με το γραμματέα της ΕΠΟΝ Λεωνίδα Δούκα, το «Δημοκρατικό Φιλειρηνικό Μέτωπο Νέων» για τη συλλογή υπογραφών κάτω από την «Έκκληση της Στοκχόλμης».

Νίκος Νικηφορίδης: «Δυναμώστε το κίνημα ειρήνης. Τότε θα ’χω δικαιωθεί…»

Ένα χρόνο πριν, στις 15 Μάη του 1950, είχε συνέλθει στη Στοκχόλμη η Διεθνής Συνδιάσκεψη για την Ειρήνη, η οποία είχε υιοθετήσει την «Έκκληση της Στοκχόλμης», που καλούσε τους λαούς όλου του κόσμου να υπογράψουν υπέρ της απαγόρευσης του ατομικού όπλου. Σ’ ένα χρόνο μόνο κάτω από την «Έκκληση της Στοκχόλμης» είχαν συγκεντρωθεί εκατοντάδες εκατομμύρια υπογραφές. Από τη Σοβιετική Ένωση και τις σοσιαλιστικές χώρες της Ευρώπης, μέχρι τις ΗΠΑ και την Ασία.

Στην Ελλάδα όμως, η συγκεκριμένη Έκκληση συνιστούσε -κατά την άποψη των κρατούντων- απόπειρα ανατροπής του κοινωνικού καθεστώτος. Του κοινωνικού καθεστώς των αστών, που είναι συνυφασμένο με την ωμή επιβολή και τον πόλεμο.

Όλα αυτά συνέβαιναν μέσα στο πλαίσιο ενός αρνητικού συσχετισμού δυνάμεων για το λαϊκό κίνημα, καθώς είχαν περάσει μόλις δύο χρόνια από τη λήξη του εμφύλιου πολέμου. Η αστική τάξη της χώρας προσπαθούσε να υποτάξει με την ωμή βία και την τρομοκρατία το λαϊκό κίνημα, που έκανε τα πρώτα βήματα της ανασυγκρότησής του. Πολλές εκατοντάδες ήταν οι μελλοθάνατοι, που βρίσκονταν στις φυλακές κι ακόμη περισσότεροι οι ήδη εκτελεσμένοι, 11.000 περίπου ήταν οι καταδικασμένοι από τα έκτακτα στρατοδικεία, εκατοντάδες χιλιάδες οι επιτηρούμενοι λόγω «εθνικών» φρονημάτων.

Έτσι αρχινάν οι συλλήψεις από 31 Δεκέμβρη 1950 έως 2 Γενάρη 1951. Συλλαμβάνονται 14 άτομα ανάμεσα τους και ο Νίκος Νικηφορίδης. Στη στημένη δίκη στο έκτακτο στρατοδικείο, που με συνοπτικές διαδικασίες άρχισε στις 21 Φλεβάρη 1951 και διήρκεσε μόλις 4 μέρες, ο Βασιλικός Επίτροπος ζήτησε την ποινή του θανάτου για τον Ν. Νικηφορίδη. Η απόφαση του στρατοδικείου στις 24 Φλεβάρη 1951 ανέφερε, «…κατεδικάσθη εις θάνατον ο αρχηγός του Δημοκρατικού Φιλειρηνικού Μετώπου Νέων και κομμουνιστής Νίκος Νικηφορίδης». Καταδικάστηκε με βάση τον «Αναγκαστικό Νόμο 509» για δήθεν σύσταση παράνομου μηχανισμού κατασκοπίας, νόμο με τον οποίον δεκάδες χιλιάδες κομμουνιστές και άλλοι αντιφασίστες, λαϊκοί αγωνιστές οδηγήθηκαν στα εκτελεστικά αποσπάσματα, στις φυλακές και στις εξορίες.

Σήμερα η καλύτερη τιμή στο Νίκο Νικηφορίδη και στους χιλιάδες λαϊκούς αγωνιστές, που θυσιάστηκαν ακλόνητοι για τα ιδανικά τους στον αγώνα για ένα καλύτερο κόσμο, για το δίκαιο και ειρηνικό μέλλον του λαού μας, είναι η συνέχιση του αγώνα τους, για να γίνουν πραγματικότητα αυτά τα ιδανικά.

Η απόφαση αυτή ξεσήκωσε κύμα αντιδράσεων διεθνώς. Επιστολές προς την ελληνική κυβέρνηση έστειλαν κορυφαίοι διανοούμενοι και επιστήμονες από όλο τον κόσμο. Ο φυσικός Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο φιλόσοφος, αγωνιστής για την ειρήνη Μπέρτραντ Ράσελ, ο πρόεδρος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Ειρήνης Φρειδερίκ Ζολιό και η σύζυγός του Ιρέν Κιουρί, κομμουνιστές – αντιφασίστες αγωνιστές και κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ Χημείας. Κινητοποιήθηκε ένα μεγάλο πλήθος προσωπικοτήτων της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών, της επιστήμης και του αθλητισμού.

Παρά όμως την παγκόσμια κινητοποίηση για τη σωτηρία του, παρά τις δήθεν διαβεβαιώσεις του τότε πρωθυπουργού Σοφοκλή Βενιζέλου, ο Ν. Νικηφορίδης οδηγήθηκε τα ξημερώματα της 5ης Μάρτη 1951 «εις τον συνήθη τόπο των εκτελέσεων» των λαϊκών αγωνιστών, πίσω από τις φυλακές Γεντί Κουλέ.

Ήταν ένας νέος άνθρωπος, μόλις 23 χρονών.

Μαζί με τον Νικηφορίδη εκτελέστηκαν και άλλοι 6 λαϊκοί αγωνιστές, που είχαν καταδικαστεί σε άλλη δίκη γιατί ήταν μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας – οι Θόδωρος Ορφανίδης, Μόσχος Στογιάννης, Κώστας Σπρίντζος, Μήτσος Κωνσταντίνου, Μπάμπης Παπαδόπουλος και Ρήγας Παραθυράς.

Για την ιστορία να αναφέρουμε, ότι το στρατοδικείο και το απόσπασμα στήθηκε με κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σοφοκλή Βενιζέλου και Αντιπροέδρου τον λεγόμενο αργότερα «Γέρο της Δημοκρατίας» Γεώργιο Παπανδρέου. Μέρες μετά την εκτέλεση έφθασε στην οικογένειά του Ν. Νικηφορίδη η «απονομή χάριτος» της βασίλισσας Φρειδερίκης. Ήταν μια αισχρή, μία πρόστυχη τακτική, που το παλάτι είχε εφαρμόσει και σε άλλες ανάλογες περιπτώσεις.

Με τη δράση του και τη θυσία του ο Ν. Νικηφορίδης άνοιξε το δρόμο για τη συγκρότηση, 4 χρόνια αργότερα το 1955, της Ελληνικής Επιτροπής για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη.

Με παραδείγματα, σαν αυτό του Ν. Νικηφορίδη, διαπαιδαγωγήθηκαν γενιές και γενιές λαϊκών αγωνιστών. Η ζωή και η θυσία τους έγιναν φάροι, για να μην χάνουν οι αγωνιστές του εργατικού, του αντιιμπεριαλιστικού-αντιπολεμικού, του λαϊκού κινήματος γενικότερα την πίστη, την αντοχή και την αισιοδοξία τους, ακόμα και στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Το κείμενο αποτελεί μέρος της ομιλίας (δείτε τη ολόκληρη στο 902.gr εδώ) του Αντώνη Γιαννακάκη, προέδρου του Συλλόγου Φοιτητών Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, στην εκδήλωση τιμής και μνήμης στον πρωτομάρτυρα του κινήματος ειρήνης Νίκο Νικηφορίδη, που διοργάνωσε όπως κάθε χρόνο η Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης (ΕΔΥΕΘ), στο Πάρκο Ειρήνης στις Συκιές, την Κυριακή 8 του Μάρτη 2020, 69 χρόνια μετά τη δολοφονία του από το μετεμφυλιακό κράτος.