Αν νιώθεις φυλακισμένος μες στο σπίτι, φαντάσου πώς είναι να είσαι κρατούμενος σε φυλακή…

Νιώθεις φυλακισμένος, ε; Τόσες μέρες κλεισμένος μες στο σπίτι, θα σου στρίψει, κοντεύεις να σκάσεις. Φαντάσου δηλαδή να ήσουν όντως φυλακισμένος, σε μη ασφαλές περιβάλλον. Κλεισμένος σε ένα κελί, σε λίγα τετραγωνικά με άλλους εκατό τριγύρω σου. Να περιμένεις να κολλήσει ένας τον ιό και πόσοι από τους υπόλοιπους θα είναι άτυχοι. Αλλά εκεί δεν έχεις ευπαθείς ομάδες, διακρίσεις, ανθρώπους. Απλώς κατάδικους, στεγνό στατιστικό στοιχείο.

Αλλά άστο αυτό. Αν βλέπεις πως θα φλιπάρεις, κλεισμένος μες στο σπίτι, για σκέψου τι στροφές μπορεί να παίρνει το μυαλό του ανθρώπου σε μια φυλακή. Πραγματική φυλακή, χωρίς ανέσεις, χωρίς ελευθερίες, που δεν έχει απλώς προσωρινό χαρακτήρα. Χωρίς δικαίωμα να πας για ψώνια, να πάρεις την βόλτα σου, τον αέρα σου…

Εκτός κι αν το μάθημα που καλείται να εμπεδώσει ο σωφρονιζόμενος είναι η υποταγή σε όσα υφίσταται. Στην πορεία μπορεί να μπλέξει με ουσίες, κυκλώματα, τον υπόκοσμο και να κυλήσει. Να του λέμε “δείξε μου τις παρέες σου, να σου πω ποιος είσαι”. Και να χαιρόμαστε για την αυτοεκπληρούμενη προφητεία του σωφρονιστικού μας συστήματος, που ρίχνει κόσμο στα σκατά για να τους κρίνει ως ηθικά λεκιασμένους. Εμείς οι άσπιλοι…

Λες πως νιώθεις φυλακισμένος, γιατί δεν μπορείς να κάνεις ταξίδια, μικρές αποδράσεις από τον κόσμο, την πραγματικότητα που ντύθηκε στα μαύρα και μυρίζει θανατικό και φόβο. Και μου λες, τα ταξίδια είναι φάρμακο κατά του φασισμού, ανοίγει ο πνευματικός σου ορίζοντας. Όπως με το διάβασμα, μικρές αποδράσεις κι αυτές. Ιδίως αν είναι ελαφρά αναγνώσματα, βιβλία ταξιδιού, για την αναμονή στο αεροδρόμιο και το αεροπλάνο. Όσο πιο ελαφρύς είσαι, τόσο πιο μακριά ταξιδεύεις, σαν πούπουλο, σαν το αερικό να αλητεύεις, χωρίς να σε ενοχλούν τα βαρίδια του πραγματικού κόσμου.

Και για το φασιστικό καθεστώς μες στις φυλακές, τι λες; Θα τους αφήσουμε να δραπετεύουν νοερά και αυτοί; Ή θα βαφτίσουμε τις φυλακές “ετεροτοπία” (ένας τόπος όπου επικρατούν ειδικοί κανόνες, διαφορετικοί από ό,τι στα άλλη μέρη), για να δείξουμε πόσο ψαγμένοι είμαστε και να τα έχουμε καλά με την ανεπτυγμένη συνείδησή μας;

Πώς θα ξεφύγουν αυτοί από τον συγκαλυμμένο φασισμό και τις συνθήκες στις οποίες καλούνται να επιβιώσουν; Με βιβλία και ταξίδια; Αλλά εκεί ούτε να διαβάζουν δεν μπορούν καλά-καλά. Θεωρητικά μπορούν δηλαδή, αρκεί να μην τους μπαίνουν ιδέες ότι μπορούν να σπουδάσουν κιόλας, σαν κανονικοί άνθρωποι, και να παίρνουν φοιτητικές άδειες με βραχιολάκια.

Κι ίσως τελικά, το χειρότερο να μην είναι οι φυλακές, αλλά αυτοί που μένουν απέξω και αδιαφορούν. Ίσως το πιο τρομακτικό να είναι πως το “έξω” θυμίζει όλο και περισσότερο το μέσα. Και πως την επόμενη μέρα κάποιοι θα μπαίνουν από μόνοι τους στο κλουβί και θα το επιλέγουν οικειοθελώς. Δε θα τους τρομάζουν οι φυλακές, θα έχουν συμφιλιωθεί με την ιδέα. Αυτό που θα τους τρομάζει περισσότερο είναι να μείνουν χωρίς φυλακή, χωρίς κάποιον να τους λέει τι θα κάνουν. Αυτό που λέμε “ο φόβος μπροστά στην ελευθερία”.

Γιατί αυτοί όμως να είναι επιχείρημα για να υπάρχουν φυλακές για τους υπόλοιπους;

Και πού είσαι; Μην ξεχνάς ότι σε αυτόν τον πολιτισμένο τόπο που γέννησε τη δημοκρατία, το βασικό, το υπέρτατο αγαθό είναι η ελευθερία. Το λέει και ο ύμνος της, άλλωστε. Και σαν πρώτα, χαίρε, ω χαίρε. Πάντα γελαστή και γελασμένη…