Το Facebook μπλοκάρει ανεξάρτητες ενημερωτικές ιστοσελίδες λόγω Κούβας και τα Ελληνικά Hoaxes «νίπτουν τας χείρας τους»

Τις τελευταίες μέρες έχει εξαπολυθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και κυρίως στο Facebook, ένα ανελέητο όργιο λογοκρισίας με αφορμή το πρόσφατο παραπλανητικό δημοσίευμα των Ελληνικών Hoaxes για το φάρμακο της ιντερφερόνης άλφα 2β που παρασκευάστηκε στην Κούβα με στόχο την αντιμετώπιση του κορονοϊού.

Η πρωτοφανής αυτή προσπάθεια φίμωσης μέσων ενημέρωσης αλλά και απλών χρηστών του Facebook που καταγγέλλουν την σκόπιμη διαστρέβλωση της πραγματικότητας, έχει δημιουργήσει σοβαρά ερωτηματικά σχετικά με το κατά πόσο υφίσταται πραγματικά ελευθερία έκφρασης και Τύπου στα κοινωνικά μέσα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί εδώ και πέντε μέρες ο αυθαίρετος αποκλεισμός της ανεξάρτητης διαδικτυακής ιστοσελίδας, Non Paper, εξαιτίας ενός άρθρου που κατέκρινε τις ερευνητικές μεθόδους με τις οποίες τα Ελληνικά Hoaxes επεχείρησαν να «βαφτίσουν» ως «παραπληροφόρηση» την αποτελεσματικότητα του κουβανικού αντιικού φαρμάκου.

Πριν από λίγες μέρες, και συγκεκριμένα στις 18 Μαρτίου, τα Ελληνικά Hoaxes ανήρτησαν μία ανακοίνωση στο Facebook – με το οποίο σημειωτέον συνεργάζονται ως «ανεξάρτητοι ελεγκτές ψευδών ειδήσεων» από το Μάιο του 2019 – στην οποία ανέφεραν τα εξής: «Με αφορμή δημοσίευμα που ισχυρίζεται ότι λογοκρίνουμε ή “κατεβάζουμε” αναρτήσεις συγκεκριμένου ΜΜΕ, ενημερώνουμε για άλλη μια φορά ότι τα Εllinika Hoaxes δεν έχουν οποιαδήποτε πρόσβαση στη διαχείριση του Facebook. Ο ισχυρισμός ότι οι ελεγκτές γεγονότων ανά τον κόσμο μπορούν να διαγράφουν αναρτήσεις ή να “κατεβάζουν” σελίδες είναι ένα διαδεδομένο fake news», παραπέμποντας παρακάτω σε σχετικό λινκ.

Στο ερώτημα εάν «ελέγχουν όλα τα δημοσιεύματα που αναφέρουν οι χρήστες», η συντακτική ομάδα των Hoaxes αναφέρει μεταξύ άλλων πως «κάτι τέτοιο είναι αδύνατο» γιατί «ο έλεγχος επαλήθευσης είναι αργός, προσεκτικός και μπορεί να διαρκέσει ώρες ή μέρες», ενώ σε ό,τι αφορά το ερώτημα εάν «το Facebook τους ορίζει τι να ελέγξουν», η απάντησή τους είναι «Όχι, το Facebook δεν έχει καμία ανάμειξη στο τι θα ελέγξουμε ή γράψουμε ή ποια αξιολόγηση θα δώσουμε. Όταν ολοκληρώσουμε μια έρευνα θα αξιολογηθεί στην πλατφόρμα του Facebook».

Φαίνεται όμως ότι οι εν λόγω «σερίφηδες» του διαδικτύου, όπως στην περίπτωση του δημοσιεύματος για την ιντερφερόνη άλφα 2β, έτσι και στις υπόλοιπες ανακοινώσεις-διατυπώσεις τους έχουν την κακή συνήθεια να ψεύδονται και να παραπλανούν, πράγμα οξύμωρο δεδομένου του ρόλου που υποτίθεται πως έχουν αναλάβει. Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και εκδότη του Non Paper, Σωτήρη Ζιώμα, το σχετικό άρθρο που αναδείκνυε την ηθελημένη προπαγάνδα των Hoaxes, όχι μόνο «κατέβηκε» σε διάστημα λίγων ωρών με τη δικαιολογία ότι «παραβιάζει τους όρους της κοινότητας» και «περιλαμβάνει περιεχόμενο που έχει αναφερθεί ως προσβλητικό από άλλους χρήστες του Facebook», αλλά «κατέβηκαν» και όλες οι αναρτήσεις της σελίδας για το 2020.

Εάν λοιπόν, ο έλεγχος επαλήθευσης είναι τόσο αργός και προσεκτικός που μπορεί να διαρκέσει μέχρι και μέρες, όπως δηλώνουν οι συντάκτες των Hoaxes, πώς γίνεται στην προκειμένη περίπτωση να «κατεβαίνουν» μία σειρά αναρτήσεις σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Κι ακόμη, εάν εκείνοι δεν έχουν καμία ανάμειξη στο να λογοκρίνουν ή να στοχοποιούν ιστότοπους ενημέρωσης, τότε ποιος είναι ο ρόλος του Facebook και το βαθύτερο νόημα της συνεργασίας τους με αυτό;

Είναι προφανές ότι η υπόθεση μπάζει από παντού, όπως και τα επιχειρήματά τους όταν κάποιοι χρήστες του Facebook τους ρωτούν ευθέως εάν αμφισβητούν την επίσημη πηγή της είδησης του φαρμάκου που ήταν το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. Εκτός κι αν το ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι εκείνο που τελικά παραπληροφορεί, κι όχι τα Ελληνικά Hoaxes. Όμως, ο συντάκτης του δημοσιεύματος δεν τόλμησε να αφιερώσει ούτε μία γραμμή στη βασική πηγή από την οποία αναπαρήγαν την είδηση τα περισσότερα ελληνικά ΜΜΕ για ευνόητους λόγους.

Η διαρκής λογοκρισία από Facebook και Ελληνικά Hoaxes δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση. Εντάσσεται στο πλαίσιο της αποδόμησης κάθε είδησης που πηγαίνει κόντρα στα μεγάλα συμφέροντα τα οποία – όπως οι ίδιοι ξεκαθαρίζουν στις πηγές χρηματοδότησής τους – εξυπηρετούν. Εφόσον λοιπόν κανένα μικρό μέσο ενημέρωσης ή απλός χρήστης του Facebook δεν μπορεί να παρέμβει ουσιαστικά, η ευθύνη πέφτει πλέον στις αρμόδιες ενώσεις δημοσιογράφων (με τις οποίες ουδεμία σχέση έχουν οι απόστρατοι «κυνηγοί» ψευδών ειδήσεων).