“Αδέσποτοι” νεκροί – 25000 θάνατοι παραπάνω από τους επίσημα καταγεγραμμένους από κορονοϊό στις πιο πληττόμενες χώρες
Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πόσοι από τους παραπάνω σε σχέση με τον φυσιολογικό ετήσιο μέσο όρο θανάτων οφείλονται απευθείας σε αδιάγνωστα κρούσματα κορονοϊού και πόσα σε άλλες αιτίες νοσηρότητας, που αποβαίνουν μοιραίες καθώς οι ασθενείς φοβούνται να προσέλθουν στα νοσοκομεία λόγω φόβου μετάδοσης.
Δεν αποτελεί ακριβώς νέο η είδηση πως οι νεκροί στη διάρκεια της πανδημίας είναι σαφώς περισσότεροι από όσους καταγράφονται επίσημα ως θύματα του κορονοϊού. Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί πόσοι από τους παραπάνω σε σχέση με τον φυσιολογικό ετήσιο μέσο όρο θανάτων οφείλονται απευθείας σε αδιάγνωστα κρούσματα κορονοϊού και πόσα σε άλλες αιτίες νοσηρότητας, που αποβαίνουν μοιραίες καθώς οι ασθενείς φοβούνται να προσέλθουν στα νοσοκομεία λόγω φόβου μετάδοσης. Σε κάθε περίπτωση, ιδιαίτερα στις πιο βαριά πληττόμενες χώρες από την ασθένεια, τόσο η έκταση της θνησιμότητας της ίδιας της πανδημίας, όσο και οι “παράπλευρες απώλειές” της υπονομεύουν την άποψη ότι οι συνέπειες του κορονοϊού αφορούν κυρίως “αυτούς που αργά ή γρήγορα θα πέθαιναν” τους επόμενους μήνες.
Σε 11 χώρες, ανάμεσά τους και κάποιες από τις βαρύτερα πληττόμενες διεθνώς, έρευνα των New York Times δείχνει ότι τουλάχιστον 25000 άνθρωποι παραπάνω από το συνηθισμένο πέθαναν την περίοδο της πανδημίας. Στο Παρίσι ο αριθμός των νεκρών ανά ημέρα είναι διπλάσιος από το κανονικό, σαφώς χειρότερος ακόμα κι από περιόδους άσχημης εποχικής γρίπης, ενώ στη Νέα Υόρκη ο αντίστοιχος αριθμός ανέρχεται στο τετραπλάσιο.
Σύμφωνα με το δημογράφο Τιμ Ρίφε από το Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ της Γερμανίας “Οποιοσδήποτε αριθμός αναφέρεται μια δεδομένα μέρα θα είναι χοντροειδώς υποτιμημένος. Σε πολλά μέρη η πανδημία διαρκεία αρκετά ώστε υπήρξε αρκετός χρόνος ώστε να έρθουν με καθυστέρηση καταγραφές θανάτων, δίνοντάς μας μια πιο ακριβή εικόνα για το ποια ήταν πραγματικά η θνητότητα”. Σε χώρες όπου το πρόβλημα υποτιμήθηκε στην αρχή, τα αποτελέσματα είναι ακόμα πιο εξόφθαλμα. Στην Κωνσταντινούπολη, επίκεντρο της πανδημίας στην Τουρκία, δηλώθηκαν 2100 θάνατοι πάνω από το φυσιολογικό μεταξύ 9 Μαρτίου και 12 Απρίλη, περίπου δυο φορές πάνω από το σύνολο των θανάτων που αποδίδει η κυβέρνηση στον κορονοϊό στο σύνολο της χώρας. Το γεγονός πως η αύξηση στους θανάτους παρατηρείται από τα μέσα Μαρτίου δείχνει ότι αρκετοί από όσους πέθαναν είχαν μολυνθεί το Φλεβάρη, εβδομάδες πριν ανακοινωθεί το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα στην Τουρκία.
Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα στην Ινδονησία, όπου η κυβέρνηση απέδωσε 84 θανάτους στον κορονοϊό το Μάρτιο, ενώ μόνο στη Τζακάρτα την ίδια περίοδο είχαν ταφεί 1000 άνθρωποι πάνω από το κανονικό. Αλλά και σε ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα, παρατηρείται αύξηση 20 ως 30% στους θανάτους πάνω από το αναμενόμενο, κάτι που σημαίνει δεκάδες χιλιάδες παραπάνω νεκρούς.
Ακόμα κι έτσι πάντως, εκτιμάται ότι τα τελικά στοιχεία για τη θνησιμότητα θα αποκαλυφθούν στο μέλλον, καθώς δεν έχουν δηλωθεί όλοι οι θάνατοι. “Αυτή τη στιγμή είναι ένα μερικό στιγμιότυπο”, υποστηρίζει ο Πάτρικ Γκέρλαντ, δημογράφος του ΟΗΕ, προσθέτοντας πως “είναι μια όψη του προβλήματος που αντανακλά την πιο οξεία πλευρά της κατάστασης, κυρίως μέσα από το σύστημα που βασίζεται στα νοσοκομεία”. Προβλέπει ωστόσο ότι σε περίπου δύο μήνες θα υπήρχε μια “πολύ πιο ξεκάθαρη εικόνα”.
Ενδιαφέρον θα παρουσιάζουν και τα ποσοστά θανάτου ανά ηλικία στα νέα αυτά δεδομένα. Στη Σουηδία, όπου ως γνωστόν είναι πολύ χαλαρά τα μέτρα αντιμετώπισης της πανδημίας, το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης των θανάτων αποδίδεται σε άντρες άνω των 80.
Ακόμα κι έτσι, ειδικοί υποστηρίζουν πως οι αριθμοί θα μπορούσαν να είναι ακόμα χειρότεροι, με δεδομένο ότι αφορούν μια περίοδο με αυστηρά μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης, λοκντάουν, κλειστών συνόρων και αυξημένης ιατρικής φροντίδας, κάποια τουλάχιστον από τα οποία έχουν θετική επίδραση στην πορεία της ασθένειας. “Είναι πιθανό πως χωρίς αυτά τα μέτρα, ο τωρινός απολογισμός θανάτων θα ήταν ακόμα ψηλότερος”, σημειώνει ο δημογράφος του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ Βλαντίμιρ Σκόλνικοφ. ”