Πρωτομαγιά στη Χίο: Τετάρτη 1η Μάη 1946
Ο πρώτος επίσημος γιορτασμός στη Χίο από το 1936 όπου η Δικτατορία Μεταξά έθεσε υπό απαγόρευση τις εργατικές εκδηλώσεις.
Χιλιάδες εργαζόμενοι του νησιού μας βροντοφώναξαν:
«Ανοικοδόμηση, Δικαιοσύνη, Λευτεριά, Ανεξαρτησία» συμμετέχοντες στην πανεργατική συγκέντρωση στου Πασά τη Βρύση, επιστρατεύοντας κάθε μέσο, αφού τα λεωφορεία έφταναν το ένα μετά το άλλο, φορτωμένα!
Οι διαδηλωτές αδημονούσαν!
Γι’ αυτό άλλοι με ποδήλατα, άλλοι με τα πόδια και άλλοι με γαϊδουράκια, ή όπως τα ναυτοχώρια της Συκιάδας, της Λαγκάδας και των Καρδαμύλων πήραν μέρος κατεβαίνοντας με βάρκες και καΐκια, γεμάτα νέους και νέες στέλνοντας δυναμική απάντηση σ’ όλους αυτούς, που έβαζαν εμπόδια στο γιορτασμό της Πρωτομαγιάς, από την εργατική τάξη που πρόσφερε ποτάμια το αίμα της στο συμμαχικό αγώνα.
Τι είχαν ζητήσει οι διοργανωτές;
Να κάνουν το γιορτασμό τους στα Μεζάρια, μέσα στην πόλη που ήταν περιφραγμένος χώρος… Οι αρχές τους έστειλαν 6 χιλιόμετρα, σε ανοικτό χώρο στο Βροντάδο!
Μέρες τώρα επικρατούσε στο νησί ένας εργατικός ξεσηκωμός στις φάμπρικες των Ταμπάκικων, στα μακαρονοποιεία, στα γιαπιά… Παντού οι εργάτες χέρι με χέρι μοίραζαν την προκήρυξη της διοίκησης του Ε.Κ. Χίου που αποτύπωνε με ζωντανό τρόπο, τη ζωή των εργατών, δείχνοντας το μέγεθος της ανεργίας, τις σπαρακτικές φωνές των μικρών παιδιών τους που τους γυρεύαν ψωμί, τους γεμάτους δρόμους από πεινασμένους, που ζητούν δουλειά, όποια δουλειά, και επειδή δεν τη βρίσκουν, τη δημιουργούν μοναχοί τους.
Γέμισαν οι δρόμοι από αδυνατισμένα και σκελετωμένα πρόσωπα, που ζητούν να κάνουν οτιδήποτε, να μεταφέρουν μια βαλίτσα ή κανένα καλάθι, για λίγες ψωροδραχμές!
Μέσα σ’ αυτό το πλήθος των ανθρώπων, δεκάδες μικροί λιλιπούτειοι εμποράκοι προσπαθούν να ζήσουν κουβαλώντας τον ταβλά στο κεφάλι ή μια κούτα τσιγάρα.
Η εργατική τάξη στη Χίο, προετοίμαζε τη μεγάλη μέρα των εργατών. Δέκα χρόνια, από το 1936, είχαν να τιμήσουν αυτή τη μέρα. Ο τελευταίος γιορτασμός έγινε πριν γίνει η δικτατορία του Μεταξά, στην περιοχή του Ρέστα!!!
Η προκήρυξη του ΕΑΜ υπογράμμιζε:
«Η Πρωτομαγιά είναι η μεγάλη μέρα των εργατών όλου του κόσμου (…) που συγκεντρώνονται αδελφωμένοι, ενωμένοι και ορκίζονται να συνεχίσουν την πάλη τους, έως ότου τσακίσουν τα δεσμά της πολιτικής και οικονομικής δουλείας (…) Η οικονομική ολιγαρχία των εκμεταλλευτών επιχειρεί να ματαιώσει την ενότητα των εργατών(…), σπέρνοντας τη διχόνοια».
Η προκήρυξη συνέχιζε: «Ελληνικέ Λαέ μαζί με τους εργαζόμενους όλου του κόσμου σε μια πανστρατιά, να κατοχυρώσουμε την ανεξαρτησία της πατρίδας μας, τη λευτεριά και τη Δημοκρατία!
Να εξουδετερώσουμε και να εξαφανίσουμε τα αποτελέσματα των αναίσχυντων εκλογών!
Να συνεχίσουμε την πάλη μας εναντίον της ολιγαρχίας των εκμεταλλευτών»!
Η Προκήρυξη της Γενικής Συνομοσπονδίας των Εργατών σε μήνυμα της τόνιζε:
«…Οι εκμεταλλευόμενοι ύστερα από τη λήξη του Παγκόσμιου πολέμου και τη στρατιωτική συντριβή του φασισμού έχουν την αξίωση να μετάσχουν στην επίλυση όλων των προβλημάτων των χωρών τους και να αγωνισθούν, για να δοθούν δημοκρατικές λύσεις, σ’ αυτά.
Οι προλετάριοι (…) θα αγωνισθούν για την πολιτική και ηθική συντριβή του φασισμού (…). Η πλουτοκρατική αντίδραση συνεχίζει να βγάζει εκατομμύρια λίρες από το αίμα του λαού όπως και τον καιρό του πολέμου και της κατοχής. Η τρομοκρατία εναντίον της εργατικής τάξης ξεπέρασε κάθε προηγούμενο. (…)Το μετεκλογικό καθεστώς είναι ένα προϊόν βίας και νοθείας (…) είναι η τυραννική εξουσία της ολιγαρχίας…»
Και καλούσε: «Πάρτε μέρος στις Πρωτομαγιάάτεκες συγκεντρώσεις».
«Οργανώσετε τον αγώνα σας μέσα σε κάθε εργοστάσιο, σε κάθε επιχείρηση, για τιμαριθμικό μισθό, για το ψωμί, για δουλειά στους ανέργους, Η νίκη είναι του εργάτη!»
Η προκήρυξη της Ομοσπονδίας Ελληνικών Ναυτεργατικών Οργανώσεων (τμήμα Χίου), απευθυνόμενη στους ναυτεργάτες, αξιωματικούς και πληρώματα του νησιού, τόνιζε:.
«…για μας τους ναυτεργάτες (…) νιώσαμε και νιώθουμε το βάρος της καταπίεσης και του διωγμού (…) του κράτους των εφοπλιστών, που με την αντεθνική πράξη τους τοποθέτησαν την ξένη σημαία και ξένα πληρώματα στα καράβια τους, καταδικάζοντας μας σε μόνιμη ανεργία και πείνα… Παλεύουμε για τα δικαιώματα μας, για την κατοχύρωση της ναυτεργατικής νομοθεσίας, για δουλειά και ανθρώπινα επιδόματα. Για την αποκατάσταση των δικαιωμάτων των οικογενειών των απωλεσθέντων ναυτικών! Για τους συνταξιούχους και φυματικούς που αφέθηκαν στην τύχη τους. Και έκλεινε: Ζητώ η Παγκόσμια Συνδικαλιστική Ομοσπονδία!
Ζήτω η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών της Ελλάδας!
Ζήτω η Διεθνής Μεταφορών! Ζήτω η ΟΕΝΟ!»
Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
Οι διοργανωτές εξέλεξαν προεδρείο τους Γιάννη Καβάφη, ιδιωτικό υπάλληλο, Νικόλα Μανάρα υποδηματεργάτη και το Βογιατζή αρτεργάτη!
Ο σ. Καβάφης πρότεινε ως τιμητικό προεδρείο τους νεκρούς ήρωες της εργατικής τάξης, τους Αργυράκη, Ραπιτη, Μαρουκάκη, Γιαννουλάκη, Αμπαζή και Μπουρέκα που η Χίος πρόσφερε σαν θυσία στον αγώνα, για την απελευθέρωση των εργαζομένων της Ελλάδας και όλου του κόσμου!
Κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή για τους εκατοντάδες ναυτεργάτες και άλλους αγωνιστές που χάθηκαν στους ωκεανούς και τις μάχες.
Ακολούθησαν οι ομιλητές…
Ο Παντελής Πρινιάς, μέλος της Εκτελ. Επ. του Ε.Κ. Χίου, έκλεισε με τα λόγια για την αναγκαιότητα της συνέχισης της πάλης του λαού… για την ολοκληρωτική λευτεριά, για το Σοσιαλισμό!
Ο Γιώργης Κουρουνιώτης, γραμματέας του Ε.Κ. Χίου, τόνισε την ανάγκη περιφρούρησης της ενότητας της εργατικής τάξης και την υλοποίηση των αποφάσεων του όγδοου Πανεργατικού Συνεδρίου.
Ο λιμενεργάτης Γιώργης Μαυράκης, διατράνωσε το δικαίωμα των σκλάβων της δουλειάς, να απολαμβάνουν αυτά που παράγουν και να μην πεθαίνουν στην ψάθα.
Ο ναυτεργάτης Δ. Παπαζής εκπρόσωπος της ΟΕΝΟ καυτηρίασε την τακτική των εφοπλιστών, που αποδέσμευσαν τα ναυτιλιακά κεφάλαια, για να αγοράσουν πλοία τοποθετώντας ξένες σημαίες και προσλαμβάνοντας αλλοδαπούς ναυτεργάτες.
Ο πρόεδρος του Ε.Κ. Χίου Αντώνης Γλύκας διάβασε το ψήφισμα που τόνιζε: «Η εργατική τάξη της Χίου διαμαρτύρεται για την καταρράκωση στη χώρα μας, των διεθνών συνθηκών, την κατάπνιξη των ελευθεριών και τη δίωξη κάθε δημοκρατικής και αντιφασιστικής δράσης και διατράνωσε τη θέληση της να παλέψει για την υλοποιήσει των αποφάσεων του 8ου συνεδρίου της ΓΣΕΕ»!
Στο τέλος της συγκέντρωσης η δεκάχρονη μικρούλα Νίτσα Κουρπα απήγγειλε το ποίημα το «Χέρι».
Η συγκέντρωση έκλεισε με το «Επέσατε θύματα αδέλφια εσείς» και τη «Διεθνή»!
Οι διοργανωτές κατήγγειλαν την παραφωνία των σκληρών μέτρων τάξης και την παρουσία των αυτόματων όπλων…!!, της Χωροφυλακής!
Σήμερα 1η Μάη 2020
Η φετινή Εργατική Πρωτομαγιά βρίσκει την εργατική τάξη στη χώρα μας και σ’ όλο τον κόσμο, εν μέσω μιας πανδημίας. Οι εργαζόμενοι και τα φτωχά λαϊκά στρώματα θα πληρώσουν την «υγειονομική κρίση» που λειτουργεί ως καταλύτης, για μια νέα βαθιά καπιταλιστική κρίση. Το κυνήγι του κέρδους και οι ανταγωνισμοί υπονομεύουν τις δυνατότητες της επιστήμης και της έρευνας, για να δοθεί διέξοδος στην πανδημία και να ικανοποιηθούν οι σύγχρονες απαιτήσεις.
Τα ιστορικά διδάγματα της εργατικής τάξης της Ελλάδας απαντούν στην σκληρή πραγματικότητα δίνοντας προοπτική για το αύριο, ότι η δημιουργός δύναμη της κοινωνίας μπορεί να ανατρέψει την εξουσία του κεφαλαίου και να οικοδομήσει μια σοσιαλιστική κοινωνία, που θα ‘χει στο επίκεντρο της την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών.
Κάθε μέρα συγκρούονται στην καθημερινότητα της ζωής μας οι δυνάμεις της κεφαλαιοκρατικής αγοράς και η ικανοποίηση των αναγκών των λαϊκών στρωμάτων.
Καμία αυταπάτη για το λαό, ότι μπορεί να εξωραϊστεί ο καπιταλισμός, ότι μπορεί να αμβλυνθούν οι συνέπειες από την πολιτική των αστικών δυνάμεων… Οι δυνάμεις αυτές θα υπερασπίζονται και θα περιφρουρούν το άδικο εκμεταλλευτικό σύστημα.
Τα διαχρονικά μηνύματα της Εργατικής Πρωτομαγιάς «δένουν» φέτος με τον αγώνα, για την προστασία των δικαιωμάτων και της υγείας των εργαζομένων και του λαού, την ώρα που η εργοδοσία, με τις πλάτες της κυβέρνησης έχει βγάλει «το μαχαίρι απ’ το θηκάρι» για να τους φορτώσει την πανδημία και την νέα καπιταλιστική κρίση.
Το μήνυμα «οι εργαζόμενοι δεν θα πληρώσουν ξανά», δίνει σαφή απάντηση στο σιωπητήριο που προσπαθούν να επιβάλουν στους εργασιακούς χώρους η κυβέρνηση και τα κόμματα της άρχουσας τάξης.
Οι εργαζόμενοι με το απεργιακό μέτωπο, παίρνοντας όλα τα αναγκαία μέτρα προφύλαξης από την πανδημία, σηματοδοτούν την οργάνωση της πάλης, για να μην πληρώσει ο λαός και αυτή την κρίση, για να δυναμώσει η πάλη απέναντι στον ορατό εχθρό τον ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟ!!!
Γιώργης Η. Αμπαζής, Δάσκαλος
Χίος 30 Απρίλη 2020
Τα ιστορικά στοιχεία είναι από τον Πρωτοπόρο, επίσημο όργανο ΕΑΜ Χίου.
αφ. 77 (2/5/45), σελ. 1.
αφ’. 221 (26/4/1946), σελ. 1.
αφ. 223 (30/4/1946),σελ1,2.
αφ 224 (3/5/1946),σελ. 1,2.