Μετά τη νίκη – Στιγμιότυπα του Σοβιετικού φωτογράφου Βαλέρι Φαμίνσκι από το απελευθερωμένο Βερολίνο του 1945 (ΦΩΤΟ)

Πριν τρία χρόνια, ο Ουκρανός φωτογράφος Άρτουρ Μπόνταρ διάβασε στο ίντερνετ μια αγγελία που έβγαζε προς πώληση το αρχείο ενός Σοβιετικού συναδέλφου του από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Βλέποντας τα αρνητικά, ο Μπόνταρ αντιλήφθηκε πως η αξία των φωτογραφιών ήταν ιστορικά ανεκτίμητη. Ήταν το έργο του Βαλέρι Φαμίνσκι, ο οποίος συνόδευσε το Σοβιετικό στρατό κατά την προέλασή του προς το Βερολίνο, στο διάστημα μεταξύ Απριλίου και Μαΐου 1945. Οι μάχες, η απελευθέρωση της πόλης, η γερμανική παράδοση και οι πρώτες μέρες μετά το τέλος του πολέμου αιχμαλωτίζονται στο φακό του Φαμίνσκι με ένα βαθιά ανθρωπιστικό τρόπο. Μετά από διαλογή και σκανάρισμα των αρνητικών, ο Μπόνταρ διοργάνωσε έκθεση φωτογραφίας για το Φαμίνσκι στο Βερολίνο, ενώ φέτος, με αφορμή τη συμπλήρωση 75 χρόνων από το τέλος του πολέμου, κυκλοφόρησε και το αντίστοιχο φωτογραφικό λεύκωμα.

Ερείπια μεταξύ Ράιχσταγκ και Πύλης του Βραδεμβούργου

Ο Φαμίνσκι (1914-1993), λόγω προβλημάτων όρασης υπηρέτησε αρχικά ως τηλεφωνητής και στη συνέχεια ως φωτογράφος του ιατρικού σώματος του Κόκκινου Στρατού. Από το Μάρτη του 1945 υπηρετούσε υπό τις διαταγές του στρατάρχη Ζούκωφ, που κατόρθωσε χάρη σε μια αποφασιστική επίθεση στα υψώματα Ζέελοβερ να ανοίξει το δρόμο για την προέλαση στο Βερολίνο. Βασική του αποστολή ήταν να φωτογραφίζει τους τραυματίες στο στρατιωτικό νοσοκομείο, ωστόσο ο Φαμίνσκι ενδιαφερόταν για πολύ περισσότερα, όπως την καθημερινότητα των στρατιωτών, την αντίδραση του πληθυσμού στη νέα πραγματικότητα, τα ερείπια και τις δυσκολίες της καθημερινότητας για νικητές και ηττημένους. “Δεν είχα σχεδόν κανέναν περιορισμό στη δουλειά μου” έγραφε δεκαετίες αργότερα σε βιογραφικό του σημείωμα το 1980 ο Φαμίνσκι. Αυτή η ελευθερία κινήσεων εξάλλου αποτυπώνεται στο φακό, στη φυσικότητα και τον αυθορμητισμό των μορφών.

Σοβιετικοί στρατιώτες μεταφέρουν τραυματισμένο συνάδελφό τους σε φορείο.

Στρατιώτες διαβάζουν την είδηση της συνθηκολόγησης του Γ’ Ράιχ

Ένα ενθουσιώδες πλήθος, κυρίως νέων κι εφήβων σπεύδει να πάρει αντίτυπο από την ανακοίνωση της συνθηκολόγησης.

Άλογο με περίδεση στο λαιμό στην οδό Φαλκενστάιν

Σοβιετικός στρατιώτης ζωγραφίζει

Στρατιώτες ταξιαρχίας τεθωρακισμένων του Κόκκινου Στρατού σε ανάπαυλα της μάχης στα περίχωρα του Βερολίνου, Απρίλης 1945

Η φωτογραφία είχε ιδιόχειρη λεζάντα του Φαμίνσκι όπου έγραφε “Η πληγή παραμένει πληγή, μα η δουλειά δουλειά”.

Άστεγη γυναίκα χαμογελά στο φακό. Τα λιγοστά μα περιποιημένα υπάρχοντά της δείχνουν ότι μέχρι πρόσφατα είχε μια μάλλον άνετη ζωή.

Ο στρατηγός Ρογκατσέφσκι διαψεύδει με τη φυσική του παρουσία το ναζιστικό σύνθημα “Το Βερολίνο θα παραμείνει γερμανικό”.

Ο Κόκκινος Στρατός παρελαύνει με τη σημαία της νίκης στο Βερολίνο, 20 Μαΐου 1945