Έρευνα πάντως έτσι, δεν γίνεται…

Καλώς ήρθατε στον «κόσμο» των ερευνητών και υποψηφίων διδακτόρων. Μιλώ για τους υποτρόφους του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών, αν και όπως στους κύκλους μας ακούγεται και σε άλλους φορείς, τα πράγματα δεν είναι καλύτερα.

Στον «κόσμο» λοιπόν αυτό, τα πράγματα δεν είναι καθόλου ρόδινα, όπως πολλοί μπορεί να φαντάζονται, κι εμείς από την πλευρά μας, στην πλειονότητά μας δεν είμαστε, ούτε κρατικοδίαιτα παιδιά που κάθονται ταυτόχρονα σε πέντε καρέκλες, ούτε τέκνα εύπορων που σπρώχνουν μολύβια σε χαρτιά. Στην πλειοψηφία μας είμαστε άνθρωποι προερχόμενοι από λαϊκά στρώματα, που δουλέψαμε πολύ και σε χείριστες συνθήκες, κάναμε έρευνα και δουλεύαμε ταυτόχρονα και πολλές φορές, βάλαμε «στο συρτάρι», τις σχέσεις, τους φίλους, τις διακοπές και πολλά άλλα, για να προσφέρουμε σε αυτό που λέγεται Έρευνα και Ανώτατη Εκπαίδευση. Χτυπάγαμε και χτυπάμε λοιπόν τη γροθιά στον τοίχο, με κρατική στήριξη μηδέν, χωρίς να ακούμε ορισμένους από τους ακαδημαϊκούς μας δασκάλους, που προειδοποιούσαν: «Ξεκινάς ένα ακριβό χόμπι…»

Αυτά για αρχή.

Ορισμένοι πιο τυχεροί μετά από 5 και 10 ερευνητικές προτάσεις, στις οποίες έπρεπε να μετράμε καλά πόσες φορές θα βάλουμε τη λέξη «καινοτομία» και «digital», γιατί χωρίς αυτές, χρηματοδότηση δεν νοείται ό,τι κι αν κάνεις, τύχαμε κάποιας υποτροφίας, άλλοι από το ΙΚΥ, άλλοι από το ΕΛΙΔΕΚ, άλλοι από άλλους φορείς. Κάπου εκεί νομίσαμε από λάθος, ότι τώρα θα μπορέσουμε να αφιερωθούμε στην έρευνα απερίσπαστοι. Άλλωστε το έγραφε και η προκήρυξη: «Στο χρόνο αυτό, ο υπότροφος οφείλει να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στο ερευνητικό του έργο». Φυσικά τίποτε τέτοιο δεν συνέβη.

Για παράδειγμα, στο Δεύτερο Κύκλο Ενίσχυσης Υποψηφίων Διδακτόρων, οι υπότροφοι έλαβαν την πρώτη δόση των τροφείων τους, οκτώ ολόκληρους μήνες μετά την έγκρισή τους, ενώ προφανώς στο διάστημα αυτό, έπρεπε να «αφιερωθούν στο ερευνητικό τους έργο». Παράλληλα, αν δεν είχαν τη δυνατότητα φωτοσύνθεσης, οι υποψήφιοι διδάκτορες θα έπρεπε να δουλεύουν για να ζουν. Ούτε βέβαια μετά αυτή την πρώτη δόση τροφείων, κανονικοποιήθηκαν οι επόμενες δόσεις. Όμως και στο επίπεδο των μεταδιδακτορικών υποτροφιών η κατάσταση δεν είναι καλύτερη: Οι υπότροφοι του Δευτέρου Κύκλου Μεταδιδακτορικών Υποτροφιών που εγκρίθηκαν στις 18/11/2019, έλαβαν την πρώτη δόση τους τρεις μήνες μετά, ενώ έλαβαν πρόσφατα ενημέρωση ότι, η επόμενη δόση θα καθυστερήσει, λόγω COVID-19… Σε αυτό το διάστημα προφανώς θα πρέπει να εξασφαλίσουν τη ζωή τους κάπως αλλιώς, ενώ άγνωστο παραμένει το πότε θα καταβληθεί η δεύτερη δόση των τροφείων… Τρεις; Τέσσερις μήνες μετά;

Βασικό πρόβλημα φυσικά, όπως και σχεδόν σε κάθε άλλο δημόσιο φορέα είναι η υποστελέχωση του ΙΚΥ με υπαλλήλους, οι οποίοι βέβαια καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να βοηθήσουν τους υποτρόφους του ιδρύματος. Από την άλλη πλευρά, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, που όλο αυτό το διάστημα φαίνεται πως απασχολείται με το πώς θα βάλει κάμερες στις τάξεις των σχολείων, τηρεί ραδιοφωνική σιγή, πλοίου σε καταιγίδα.

Αυτά λοιπόν, από τον μικρό «κόσμο» των ερευνητών και υποψηφίων διδακτόρων, που δεν αντιμετωπίζει άλλα προβλήματα από αυτά του μέσου εργαζομένου: Απληρωσιά, καθυστερήσεις και κρατική αδιαφορία. Πολλοί βέβαια ίσως πουν: Πληρώνεστε τουλάχιστον! Γίνεται να τα βγάλεις πέρα αν κάνεις οικονομία. Γίνεται αν κάνεις παράλληλα καμιά part-time δουλειά του ποδαριού. Γίνεται αν περιορίσεις τις ανάγκες σου.

Απαντάμε: Γίνονται όλα αυτά σίγουρα. Έρευνα όμως με αυτά δεν γίνεται!

Ένας υπότροφος