1990: Η επανένωση της Γερμανίας – Σημειώσεις για μια επέτειο

Η επανένωση των δύο Γερμανιών επισημοποιήθηκε σαν σήμερα, στις 3 Οκτώβρη του 1990, μία βδομάδα μόλις πριν την επέτειο ίδρυσης της ΓΛΔ, στις 9 Οκτώβρη. Πρακτικά δεν υπήρξε καμία επανένωση, αλλά προσάρτηση της ΓΛΔ (DDR) στο καπιταλιστικό καθεστώς (νόμισμα, πολίτευμα, κτλ) της Δυτικής Γερμανίας (ΟΔΓ).

Σύντομα οι Γερμανοί της ανατολικής πλευράς θα βίωναν τα “καλά” της καπιταλιστικής πραγματικότητας: το πλιάτσικο στη δημόσια περιουσία -σε μια διαδικασία που έχει κάποιες αντιστοιχίες με τη σημερινή συγκυρία στην Ελλάδα- τη φτώχια, την ανεργία, τη φρικιαστική αναβίωση του ρατσισμού και των πογκρόμ κατά των μεταναστών, που ήταν σοκαριστική εμπειρία, ιδίως για τις παλιότερες γενιές, που πίστευαν πως είχαν νικήσει οριστικά το κτήνος του ναζισμού και δε θα το ξανάβλεπαν μπροστά τους.

Αυτή ήταν η βάση του μαζικού κύματος νοσταλγίας ή Ostalgie -όπως εύστοχα βαφτίστηκε, για να αποδώσει και το λογοπαίγνιο με τη γερμανική Ανατολή- των λαών για αυτό που έχασαν: το σοσιαλισμό και το βιοτικό επίπεδο που απολάμβαναν σε αυτόν, μακριά από το άγχος της επιβίωσης, την ανασφάλεια και τις στερήσεις της φτώχιας.

Η φετινή επέτειος της επανένωσης βρίσκει τη Γερμανία να γιορτάζει την ήττα του σοσιαλισμού με το φασισμό να θεριεύει ξανά μετά το 45′ και το τσάκισμά του από την πάλη των λαών και του Κόκκινου Στρατού. Κι αυτή η άνοδος δε θα μπορούσε παρά να γίνει και να πετύχει μόνο στο έδαφος της αντεπανάστασης και της διεθνούς υποχώρησης του επαναστατικού κινήματος. Η κρίση ισοπεδώνει εργατικές κατακτήσεις και δικαιώματα, βυθίζοντας τους λαούς στην απελπισία, κι οι δεκάρικοι πανηγυρικοί λόγοι είναι πιο συγκρατημένοι από ποτέ.

Αλλά η σημερινή ημέρα δεν αφορά στενά τη Γερμανία. Αντανακλά στην ιστορική εξέλιξη της Ευρώπης και όλου του κόσμου. Και αν κάποιοι σήμερα νιώθουν να μισούν τους Γερμανούς για την κατάσταση στην Ευρωλάνδη, πρέπει να αντιληφθούν πως το ζήτημα δεν είναι εθνικό -απέναντι στους Γερμανούς- αλλά είναι ταξικό. Και να θυμηθούν πως υπήρξε μια άλλη Γερμανία, που είχε στο επίκεντρό της τον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Η καλύτερη Γερμανία που έχουμε δει μέχρι τώρα, που δεν έχει καμία σχέση με την καρικατούρα και την οργανωμένη δυσφήμηση της δυτικής προπαγάνδας -με ταινίες και αρθρογραφία που ανταγωνίζονται μεταξύ τους σε μυθοπλασία.

Αλλά όπως έγραψε και μια συντρόφισσα, την καλύτερη Γερμανία μας δεν την έχουμε ζήσει ακόμα…