Κεμάλ Οκουγιάν για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ – “Περισσότερο από το ρατσισμό, το θέμα είναι ο ταξικός πόλεμος”

Τα γεγονότα στις ΗΠΑ έχουν πυροδοτήσει παγκόσμιο ενδιαφέρον και ειδικότερα σε ό,τι αφορά τη γειτονική μας Τουρκία έχουν προκαλέσει από μερίδα δημοσιολόγων και διανοουμένων συγκρίσεις με το κίνημα στο Πάρκο Γεζί της Κωνσταντινούπολης πριν μερικά χρόνια. Για το αν είναι δόκιμη η σύγκριση μίλησε μεταξύ άλλων σε συνέντευξή του στο πόρταλ του ΤΚΡ ο γγ του κόμματος, Κεμάλ Οκουγιάν. Αναφέρθηκε επίσης στα αίτια των διαμαρτυριών και εξεγέρσεων στην Αμερική, το ρατσισμό και την αδιάσπαση σύνδεσή του με τον καπιταλισμό, αλλά και το αν πιστεύει ότι το κίνημα αυτό με αφορμή τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ έχει δυνατότητα να εξελιχθεί σε κάτι μονιμότερα και πιο πολιτικά χαρακτηριστικά.

Τι συμβαίνει στις ΗΠΑ και γιατί έχουν αυξηθεί τόσο οι πρόσφατες διαμαρτυρίες; Το ρωτάμε αυτό γιατί η ύπαρξη ρατσισμού κατά Αφροαμερικανών είναι γνωστή από την ίδρυση αυτής της χώρας. Που σημαίνει πως ο ο Τζορτζ Φλόιντ, ο οποίος δολοφονήθηκε από αστυνομικό ανάβοντας τη σπίθα για πρόσφατες εξεγέρσεις, δεν ήταν το πρώτο θύμα αυτής της εχθρότητας. Είναι φανερό ότι δολοφονήθηκε κακουργηματικά, αλλά είναι αυτή η εξήγηση αρκετή για να καταλάβουμε πώς φούντωσε η αντίδραση σε τέτοιο βαθμό; 

Όπως είπατε, η δολοφονία του Φλόιντ δεν είναι το πρώτο περιστατικό αστυνομικής βίας κατά των μαύρων στις ΗΠΑ. Οι αριθμοί που αφορούν τους θανάτους από αστυνομική βία είναι απίστευτα υψηλοί. Τα τελευταία τρία χρόνια 690 Αφροαμερικανοί σκοτώθηκαν από την αστυνομία. Πρέπει ωστόσο να μιλήσουμε για άλλα δεδομένα για να καταλάβουμε την πραγματική ιστορία πίσω από αυτή τη βία. Στις ΗΠΑ, η αστυνομία δε σκοτώνει μόνο μαύρους. Επιπλέον, αν απλά σκεφτούμε τους αριθμούς και τα στατιστικά δεδομένα, ο αριθμός λευκών που σκοτώθηκαν από την αστυνομική βία από το 2015 είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αριθμό μαύρων που δολοφονήθηκαν από την αστυνομία. Ναι, 2385 λευκοί σκοτώθηκαν από την αστυνομία τα τελευταία πέντε χρόνια. Λευκοί, Μαύροι, Λατίνοι.. Στην πραγματικότητα, όλοι οι Αμερικανοί από κάθε εθνοτική προέλευση έχουν υπάρχει στόχος των δυνάμεων καταστολής στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, μόνο οι αριθμοί και οι στατιστικές μπορεί να μην επαρκούν για να κατανοήσουμε την κατάσταση εδώ. Η αναλογία των Αφροαμερικανών είναι κάτω από 15% σε όλη τη χώρα, αν δεν κάνω λάθος. Για το λόγο αυτό, αν το αναλύσουμε αναλογικά, γίνεται φανερό ότι οι μαύροι Αμερικανοί στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν πιο συχνά την αστυνομική βία. Με άλλα λόγια. η αστυνομία προσφεύγει στη βία κατά Αφροαμερικανών σχεδόν τρεις φορές συχνότερα από ότι ενάντια σε λευκούς.

Με λίγα λόγια, καθαρός, φανερός και αποκρουστικός ρατσισμός κυριαρχεί στο καπιταλιστικό σύστημα των ΗΠΑ, όπως αποδεικνύουν τα δεδομένα. Αναμφίβολα αυτή η ρατσιστική διάκριση είναι επέκταση μιας μακράς περιόδου όπου οι μαύροι έπρεπε να ζουν ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας ακόμα και μετά την κατάργηση της δουλείας. Ίσως η νομική ισότητα να έχει επιτευχθεί, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κοινωνικό σύστημα στις ΗΠΑ πρέπει να κρατά ζωντανό το ρατσισμό για να επιβιώσει. .

Μετά από όλα αυτά, είναι αναγκαίο τώρα να θίξουμε αυτά που λέγονται λιγότερο. Όπως προανέφερα, η αστυνομική βία στις ΗΠΑ δε στοχοποιεί μόνο τους Αφροαμερικανούς και τους Λατίνους, αλλά όλους τους πολίτες. Ωστόσο, κάνουμε ένα μεγάλο λάθος όταν λέμε “όλοι οι πολίτες” γιατί η αστυνομική βία στοχοποιεί τους φτωχούς, όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά σε όλο τον κόσμο Υπάρχουν πλούσιοι μαύροι που ανήκουν στην αστική τάξη στις ΗΠΑ ή σε άλλες χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία. Ωστόσο, η αστυνομία ως ιδεολογικό εργαλείο δεν μπορεί να τους επιτεθεί. Για το λόγο αυτό, πρέπει να δώσουμε έμφαση ότι η κρατική βία στις καπιταλιστικές χώρες κυρίως χρησιμοποιείται κατά των φτωχών και εστιάζει στους πιο ευάλωτους μεταξύ των φτωχών.

Έτσι λοιπόν το βασικό ζήτημα είναι ουσιαστικά ο ταξικός πόλεμος, περισσότερο από το το ρατσισμό.

Η αστυνομική βία στις ΗΠΑ συζητείται ευρέως αυτές τις μέρες, κι αυτές οι συζητήσεις γενικά βασίζονται στο ρατσισμό. Κάποια από τα επιχειρήματα υποστηρίζουν ότι η αστυνομία ιστορικά καθοδηγείται μια άλλη εθνοτική κοινότητα στις ΗΠΑ. Είναι γνωστό ότι Ιρλανδοί προτεστάντες είχαν ένα τέτοιο ρόλο μετά τη μετανάστευσή τους. Ωστόσο, είναι δυνατόν να δούμε κάποια εθνοτικά στοιχεία σε βασικούς θεσμούς του κράτους σχεδόν σε όλες τις χώρες. Οι Κοζάκοι στη Ρωσία και οι Καυκάσιοι στην ιστορία της Τουρκίας υπήρξαν κρίσιμες δυνάμεις “ασφαλείας” για παράδειγμα. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως υπάρχουν μαύροι αστυνομικοί στις ΗΠΑ. Για να είμαστε ακριβείς, υπάρχουν μαύροι αστυνομικοί ή αστυνομικοί με άλλο εθνοτικό υπόβαθρο που αντιμετωπίζει ρατσιστικές προκαταλήψεις, που δρουν βίαια ενάντια στους φτωχούς στις ΗΠΑ. Υπάρχει ρατσισμός ναι, και είναι τρομερός. Ωστόσο, η πηγή της βίας προέρχεται από τα μαντρόσκυλα του καπιταλιστικού συστήματος, και το ίδιο το κοινωνικό σύστημα βλέπει αυτούς που υποφέρουν από αυτό ως “κακούς”.

Στο σημείο αυτό, αναδύεται ένας άλλος ισχυρισμός. Κάποιοι λένε ότι οι μαύροι διαπράττουν πιο πολλά εγκλήματα. Από τη μια, σαφώς υπάρχουν ρατσιστικές προκαταλήψεις σε αυτό τον ισχυρισμό. Το θέμα δεν είναι οι μαύροι, αλλά ότι γενικά το έγκλημα αυξάνεται όταν οι κοινωνίες φτωχαίνουν. Ανεξάρτητα από τη συζήτηση για το τι είναι και τι δεν είναι έγκλημα στην πραγματικότητα, μιλάμε για μια κοινωνία όπου πάνω από 40 εκ. άνθρωποι έμειναν άνεργοι μέσα σε μόλις 3 μήνες λόγω της πανδημίας.

Οι ληστείες, οι διαρρήξεις, οι κλοπές πορτοφολιών, η πλαστογραφία… Ναι, η παρουσία αυτών των εγκλημάτων είναι γεγονός. Ωστόσο, πώς μπορεί να περιμένει η άρχουσα τάξη μια εξελιγμένη ηθική από ανθρώπους που στερήθηκαν τα δικαιώματά τους στη στέγαση, τη δουλειά, την κοινωνική ασφάλιση, τη διατροφή και την εκπαίδευση; Επιπλέον, κανείς δεν είναι ανόητος. Όλοι ξέρουν πως πως οι κυρίαρχοι του καπιταλιστικού συστήματος διαπράττουν το μεγαλύτερο μέρος των ληστειών, διαρρήξεων, απάτης και πλαστογραφίας σε όλο τον κόσμο. Η τάξη των καπιταλιστών έχει αποδειχθεί ότι είναι ένας οικουμενικός κλέφτης, όπως αποκάλυψε ο Μαρξ στα έργα του. Έχοντας τη στήριξη μιας σκοτεινής εξουσίας, ο άκαρδος αστυνομικός μπορεί να πνίξει έναν μαύρο άντρα με τα γόνατά του, αλλά ως εκεί. Δεν είναι τίποτε παραπάνω από ένας αξιοθρήνητος αστυνομικός που υπηρετεί έναν από τα πιο υποχθόνια, πιο αρπακτικά και μιλιταριστικά κράτη στον κόσμο.

Το έγκλημα είναι μια σχετική έννοια. Το ορίζεις διαφορετικά σε σχέση με τη δικαιοσύνη και τους κώδικες νόμου που επιβάλλεται από ένα σώμα κανόνων και στάνταρ που ορίζουν κυβερνήσεις και διεθνείς οργανισμοί υπό την κυριαρχία των καπιταλιστών στο σύγχρονο κόσμο. Αφήνεις τον κόσμο να λιμοκτονεί, γονατισμένο και μετά ρωτάς “γιατί λεηλατείς μαγαζιά στις εξεγέρσεις;” Αναμφίβολα, η λύση είναι η οργανωμένη και πολιτική πάλη της εργατικής τάξης, αλλά αυτή η πάλη θεωρείται ακόμα το μεγαλύτερο έγκλημα σε πολλές χώρες. Γνωρίζουμε από τα βιβλία ιστορίας πώς οι καπιταλιστές στις ΗΠΑ έκαναν μεγάλες προσπάθειες να σπάσουν τους δεσμούς μεταξύ του θυμού των μαύρων και του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα για δεκαετίες. Είναι οι ίδιοι παντού, λέγοντας ψέματα στο λαό. Η δικτατορία της αστικής τάξης προκαλεί κάθε είδους ανοσιούργημα.

Πολλοί δημοσιογράφοι, συγγραφείς και ακαδημαϊκοί στην Τουρκία έχουν διεξάγει πολυάριθμες αναλύσεις συγκρίνοντας τις πρόσφατες εξεγέρσεις στις ΗΠΑ με τις διαμαρτυρίες στο πάρκο Γεζί στην Τουρκία το 2013. Υπάρχουν κάποιες ομοιότητες μεταξύ δηλώσεων Αμερικανών αξιωματούχων σχετικά με τις εξεγέρσεις και τις δηλώσεις του τουρκικού κυβερνώνοντας κόμματος ΑΚΡ για τις διαμαρτυρία στο Γεζί εκείνη την εποχή, μαζί με τις ομοιότητες στην πρόκληση προβοκάτσιας στους δρόμους στη διάρκεια των δύο εξεγέρσεων. Πάνω από όλα, η αυξανόμενη και αποφασιστική εξέγερση του λαού που εν μέρη αμφισβητεί συνολικά το υπάρχον καπιταλιστικό σύστημα.. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, κάποιοι διανοούμενοι στη χώρα μας περιγράφουν τις πρόσφατες εξεγέρσεις ως “Η αντίσταση του Γεζί της Αμερικής”. Τι λέτε γι’ αυτό; Υπάρχει κάποια ομοιότητα μεταξύ των δύο εξεγέρσεων; 

Στην πραγματικότητα είναι αναγκαίο να μείνουμε ως ένα βαθμό μακριά από τέτοιες συγκρίσεις. Όταν ξέσπασε η αντίσταση του Γεζί το 2013, κάποιοι το αποκάλεσαν “Άνοιξη της Κωνσταντινούπολης”, αναφερόμενοι στην Αραβική Άνοιξη του 2011. Ωστόσο δεν υπήρχε σχεδόν τίποτε που να τα συνδέει.

Υπάρχει αστυνομική βία σε όλο τον κόσμο. Υπάρχουν κοινότητες στοχοποιημένες από την κρατική βία σε όλο τον κόσμο. Και φυσικά υπάρχει εκμετάλλευση και καταπίεση σε όλο τον κόσμο. Η ομοιότητα υπάρχει. Υπάρχουν ταραχές σε κάθε μέρος όπου υπάρχει βία. Κάποιες φορές αυτή η ταραχή οδηγεί σε άγχος και φόβο, καταλήγοντας σε σιωπή και υποταγή, ενώ άλλες φορές αναδύεται ως αντίδραση και εξέγερση.

Δεν έχει νόημα να συγκρίνουμε κάθε κοινωνική αντίδραση με μια άλλη. Ξεσπούν υπό διαφορετικές συνθήκες και κοινωνικές δυναμικές. Από την άλλη, η ταξική δικτατορία βρίσκεται στο υπόβαθρο όλων των κοινωνικών κινημάτων.

Πέρα από κάθε αμφιβολία, ο φόνος ενός ή περισσότερων ατόμων από το κράτος είναι πολύ σημαντικό γεγονός και κάποιες φορές όταν συνδυάζεται με άλλες καταστάσεις, πυροδοτεί απρόβλεπτες εξελίξεις.

Να σας θυμίσω την επανάσταση του 1905 στη Ρωσία… Η επανάσταση ξέσπασε όταν ο Τσάρος διέταξε το ιππικό του να επιτεθεί σε χιλιάδες φτωχούς που θέλαν να του παραδώσουν ένα ψήφισμα, καταλήγοντας σε μακελειό. Επιπλέον, ένας χαφιές, ο παπάς Γκεόργκι Γκαπόν, που μυστικά είχε αναλάβει από τον τσάρο να “οργανώσει ένα ψεύτικο κοινωνικό κίνημα”, ηγούνταν των άοπλων διαδηλωτών. Φυσικά, ο Γκαπόν δεν οδήγησε στην επανάσταση του 1905 αλλά πρέπει να παραδεχτούμε ότι η αδεξιότητά του οδήγησε στο ξέσπασμα της επανάστασης. Υπάρχουν πολλά τέτοια παραδείγματα στην ιστορία. Για το λόγο αυτό, κανείς δεν πρέπει να εμπιστεύεται τον υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό του, τα δακρυγόνα, τα τανκς και τα όπλα.

Θα πρέπει να περιμένουμε το πολιτικό τραύμα στην Ουάσινγκτον να είναι παρόμοιο με εκείνο των διαμαρτυριών του Γεζί στην Τουρκία ως αποτέλεσμα των πρόσφατων εξεγέρσεων στην Ουάσινγκτον; Αυτή η ερώτηση έχει δύο διαστάσεις: Καθώς οι διαμαρτυρίες μπαίνουν στην δεύτερη εβδομάδα, πώς θα καταλήξει η εξέγερση; Και ποια θα είναι η μακροπρόθεσμη επίδρασή της;   

Σήμερα οι ΗΠΑ έχουν γίνει ένα από τα πιο εύθραυστα κράτη στο παρόν καπιταλιστικό σύστημα. Πρώτα και κύρια, η άρχουσα τάξη στις ΗΠΑ έχει σοβαρές δυσκολίες στο να κυβερνήσει τη χώρα. Δεν μπορεί να επιλύσει εσωτερικές αντιφάσεις. Διαφορετικές μερίδες έοχυν αναδειχθεί στον κρατικό μηχανισμό. Μπορούμε να μιλήσουμε ακόμα και για ρήγμα.

Υπάρχει μια κρίση που επηρεάζει όλη την κοινωνία και δεν μπορεί να περιοριστεί στην οικονομική σφαίρα. Παρατηρούμε ξεκάθαρα ότι υπάρχει μεγάλη απογοήτευση σε μεγάλες μάζες στις ΗΠΑ και η απογοήτευση αυτή αυξάνεται ραγδαία. Αυτή η κατάσταση ισχύει και για άλλες χώρες, αλλά η αποτυχία της κυβέρνησης των ΗΠΑ στη διαχείριση της πανδημίας και η παραπάνω ενίσχυση της βαρβαρότητας του καπιταλιστικού συστήματος στις ΗΠΑ κατά των φτωχών στη διάρκεια της πανδημίας είναι εξελίξεις που χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.

Είχαμε ξαναδεί τέτοιου είδους κοινωνικές αντιδράσεις στο παρελθόν στις ΗΠΑ. Για παράδειγμα, άνθρωποι διαμαρτύρονταν κατά της κυβέρνησης μετά από έναν καταστροφικό τυφώνα, μετά από εκτεταμένες διακοπές ρεύματος και ξανά μετά την αστυνομική βία. Ένα από τα σημαντικά στοιχεία της τωρινής εξέγερσης είναι ότι περισσότεροι λευκοί εργάτες συμμετέχουν στις διαμαρτυρίες, ενώ οι διαδηλωτές αρχίζουν να προβάλλουν κάποια κοινωνικοοικονομικά αιτήματα.

Ωστόσο, το κοινωνικό κίνημα δεν είναι οργανωμένο. Πιο συγκεκριμένα, δεν έχει υπάρξει κάποια πολιτική οργάνωση που να μπορεί να καθοδηγήσει αυτό το κίνημα ως τώρα. Πέρα από κάθε αμφιβολία, υπάρχουν συγκεκριμένες ομάδες στα σόσιαλ μίντια, μικρές και μεγάλες ενώσεις και οργανώσεις που προσπαθούν να κάνουν κάτι, άλλα δεν μπορούν να εξαλείψουν τον ανοργάνωτο χαρακτήρα αυτού του κινήματος. Για το λόγο αυτό, μια τέτοια ανοργάνωτη, αλλά εκτεταμένη κοινωνική αντίδραση είτε τσακίζεται από κυβερνητικές δυνάμεις είτε εξαφανίζεται έγκαιρα γινόμενο μέρος αντιπαλοτήτων στην αμερικανική αστική πολιτική σκηνή.

Από την άλλη, οι μάζες μαθαίνουν πολύ γρηγορότερα σε τέτοιες περιόδους από ό,τι τις κανονικές εποχές. Άρα, δεν μπορούμε εντελώς να αποκλείσουμε την πιθανότητα ανάδυσης ενός μόνιμου και ταξικού κινήματος από τις εξεγέρσεις στις ΗΠΑ.