Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες
“Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες,
θα δείτε χίλια κορίτσια με τρυπημένα στήθη
ακάλυπτα, να σας φωνάζουν
«γιατί μας στείλατε έτσι νωρίς να κοιμηθούμε
σε τόσο χιόνι, αχτένιστες, κλαμένες;»…”
Στις 3-5-2020 εντελώς τυχαία άκουσα για πρώτη φορά μελοποιημένο το ποίημα αυτό από κάποιο κύριο Αρτέμη Ανδρέα. Ένοιωσα ένα τρέμουλο σ’ όλο μου το κορμί, όμοιο μ’ εκείνο, όταν το απήγγειλα το 1976 σε μια εκδήλωση συλλόγου δημοκρατικών γυναικών, αφιερωμένη στην παγκόσμια μέρα της γυναίκας στις 8 Μάρτη.
«Ο πλούτος της πνευματικής προσφοράς της Ρίτας Μπούμη Παπά είναι πολύ μεγάλος. Δεν περιορίζεται μόνο στην ποιητική της δημιουργία, στις μεταφράσεις ξένων ποιητών, που για πρώτη φορά το έργο τους εμφανίστηκε στην Ελλάδα, στις ανθολογίες ποίησης, στις διασκευές και μεταφράσεις μεγάλων θεατρικών συγγραφέων, που παίχτηκαν στο θέατρο, στα περιοδικά που η ίδια εξέδωσε, επεκτείνεται και σε μια πληθώρα άρθρων, επιφυλλίδων, συνεντεύξεων, διαλέξεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με γνώμονά τους το πάθος. “Το πάθος είναι η ουσία της Ρίτας Μπούμη. Ακόμα κι όταν μιλάει, σε συνηθισμένες καταστάσεις, είναι σαν να παρακολουθείς μικρές εκρήξεις απ’ αυτό το ακοίμητο πάθος… Θα την έλεγα η Πασιονάρια της ελληνικής ποίησης” (Μάρκος Αυγέρης)» σημειώνει η Ευγενία Ζωγράφου στο Ριζοσπάστη (12-3-1998), αναφερόμενη στο ποιητικό και λογοτεχνικό έργο της Ρίτα Μπούμη – Παπά.
Το ποίημα περιλαμβάνεται στις συλλογή «Χίλια σκοτωμένα κορίτσια», που κυκλοφόρησε το 1964 από τις Πολιτικές και Λογοτεχνικές Εκδόσεις.
Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες
Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες,
θα πλημμυρίσει η πόλη με βουβά κορίτσια
ο αέρας με στιφή ευωδιά θανάτου
τα φρούρια θα σηκώσουν άσπρες σημαίες
τα οχήματα θα σταματήσουν ―
αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες.Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες,
θα δείτε χίλια κορίτσια με τρυπημένα στήθη
ακάλυπτα, να σας φωνάζουν
«γιατί μας στείλατε έτσι νωρίς να κοιμηθούμε
σε τόσο χιόνι, αχτένιστες, κλαμένες;» ―
αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες.Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες
θα ιδούν κατάπληκτα τα πλήθη
πως φάλαγγα πιο ανάλαφρη δεν πάτησε στη γη
πως λιτανεία πιο ιερή δεν έχει παρελάσει
ανάσταση πιο ένδοξη και ματωμένη ―
αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες.Αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες
γαμήλιο άνθος η πανσέληνος θα υψωθεί να τις στολίσει
μέσα στα κούφια μάτια τους θα κλαίνε ορχήστρες
οι μπούκλες τους, οι επίδεσμοι, θα κυματίζουν·
ω τότε, πολλοί από τύψεις θα πεθάνουν ―
αν βγω περίπατο με τις νεκρές μου φίλες.
«Οι πιο τραγικές σελίδες, όχι μόνο της ελληνικής αλλά κάθε εθνικής ιστορίας, είναι, δίχως αμφιβολία, εκείνες που μούσκεψε το εμφύλιο αίμα σε αδελφοκτόνες συγκρούσεις. Όμως καμιά δεν μπορεί να πλησιάσει στο ύψος της τραγικότητας μιας νωπής ελληνικής ιστορικής σελίδας μέσα στην οποία είναι στοιβαγμένα εκατοντάδες ονοματεπώνυμα νεαρών γυναικών, που καταδικάστηκαν σε θάνατο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1947-1949) και εξετελέσθηκαν, οι περισσότερες στην πιο τρυφερή ηλικία και προτού ακόμα γνωρίζουν και αυτό τον έρωτα», γράφει στο περιοδικό «Πυρσός» (4/1965) η Ρίτα Μπούμη – Παπά για τους λόγους που την έσπρωξαν στη συγγραφή των ποιημάτων.
Συμφωνώ απόλυτα με τον Μάρκο Αυγέρη που χαρακτηρίζει την Ρίτα Μπούμη – Παπά “Πασιονάρια της ελληνικής ποίησης”.
