«Σε τούτο τον φτωχότοπο δεν τρως ψωμί μονάχα με την καλλιτεχνία…» – Στο δρόμο του Νάσου Κεδράκα

«Να ’μαι, λοιπόν, κι ο ίδιος ο φωτογράφος… Χωριάτης κι εγώ, ανάμεσα στους άλλους…Μη μου ζητήσετε να σας δείξω μαγαζί κανονικό, με βιτρίνες – φτωχό και κακορίζικο το χωριό, δεν του φτουράν’ τέτοιες πολυτέλειες…Σε τούτο το φτωχότοπο δεν τρως ψωμί μονάχα με την καλλιτεχνία, κι έτσι, πιάνου πότε-πότε και το ξινάρι. Έτσι ρίζωσα για καλά εδώ…Κι αν με ρωτήσετε, δεν έχω μετανιώσει…»

Με τα παραπάνω λόγια του «φωτογράφου»-Νάσου Κεδράκα, ξεκινούσε το πρώτο επεισόδιο της θρυλικής ασπρόμαυρης τηλεοπτικής σειράς «Ο φωτογράφος του χωριού» (σενάριο: Γιώργος Καραμάνος – σκηνοθεσία: Αντώνης Βογιάζος) που προβαλλόταν στην ΕΡΤ, το 1977.  Ήταν η σειρά που με την εμβέλεια της μικρής οθόνης, θα έκανε το πανελλήνιο να γνωρίσει και ν’ αγαπήσει έναν πολύ καλό ηθοποιό, που είχε διανύσει ήδη μέχρι τότε σημαντική διαδρομή στο θέατρο και τον κινηματογράφο.

Νάσος Κεδράκας, “Ο φωτογράφος του χωριού” – Η σειρά:

Από τη μεγάλη οθόνη τον γνώρισαν οι νεότεροι. Μέσα από τις ταινίες του παλιού κινηματογράφου που προβάλλονται κατ’ επανάληψη στην τηλεόραση, στις οποίες ο Κεδράκας κατείχε πάντα «δεύτερους» ρόλους, στους οποίους όμως ξεχώριζε με το υποκριτικό του ταλέντο και την αυθεντικότητα της ερμηνείας του. Ο Νάσος Κεδράκας καθιερώθηκε στον λεγόμενο εμπορικό κινηματογράφο των δεκαετιών ’50-’70 και έπαιξε σε σχεδόν 200 ταινίες. Ερμήνευσε ρόλους σε πολλές θεατρικές παραστάσεις, συνεργαζόμενος με θιάσους σπουδαίων ηθοποιών, όπως του Κώστα Μουσούρη, της κυρίας Κατερίνας (Ανδρεάδη), της Σοφίας Βέμπο, του Μάνου Κατράκη, της Μαρίκας Κοτοπούλη κ.ά., ενώ τη δεκαετία του ’70 άφησε το στίγμα του και σε σημαντικές τηλεοπτικές σειρές – εκτός από τον «Φωτογράφο του χωριού» – όπως  «Κοκορόμυαλη», «Ο Χριστός Ξανασταυρώνεται» και άλλες.

Εκτός από ηθοποιός, ο Νάσος Κεδράκας υπηρέτησε την υποκριτική και ως δάσκαλος στη δραματική σχολή του Εθνικού Ωδείου.

«Να ’μαι, λοιπόν, κι ο ίδιος ο φωτογράφος… Χωριάτης κι εγώ, ανάμεσα στους άλλους…» – Ο Νάσος Κεδράκας στην τηλεοπτική σειρά “Ο φωτογράφος του χωριού”

Γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 21 του Νοέμβρη 1915. Φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Ωδείου. Εμφανίστηκε στο θεατρικό σανίδι το 1941, με θίασο του Εθνικού Θεάτρου, στο οποίο υπηρέτησε τη θεατρική τέχνη για περίπου 35 συνολικά χρόνια. Έγινε γνωστός παίζοντας κυρίως σε πρόζες, σκετς και παρλάτες του Νίκου Τσιφόρου.

Την περίοδο της τριπλής φασιστικής Κατοχής, πήρε μέρος στην Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ (εντάχτηκε στο ΕΑΜ Ηθοποιών). Στα Δεκεμβριανά ανέπτυξε δράση ενάντια στην ένοπλη επέμβαση στη χώρα μας των Άγγλων «συμμάχων».  Με τον θίασο «Ενωμένοι Καλλιτέχνες» βρέθηκε περιοδεύοντας σε πόλεις ανά την Ελλάδα, όταν την περίοδο της μεταβαρκιζιανής λευκής τρομοκρατίας πλήθαιναν στα θέατρα και σε άλλους δημόσιους χώρους οι επιθέσεις από «εθνικόφρονα» παρακρατικά εγκληματικά στοιχεία.

Νάσος Κεδράκας (1915-1981)

Ο Νάσος Κεδράκας υπήρξε ιδρυτικό μέλος  των «Ενωμένων Καλλιτεχνών» και συμμετείχε στο θίασο μέχρι τη διάλυσή του. Οι «Ενωμένοι Καλλιτέχνες» δημιουργήθηκαν μετά τη συμφωνία της Βάρκιζας και λόγω της μεγάλης συμμετοχής ηθοποιών, χωρίστηκαν σε δυο κλιμάκια, με τον σκηνοθέτη και συγγραφέα Γιώργο Σεβαστίκογλου να έχει τη γενική διεύθυνση. Ο 23χρονος τότε Κεδράκας συμμετείχε στο Β’ κλιμάκιο, μαζί με σπουδαίους ΕΑΜίτες ηθοποιούς όπως η Αλέκα Παΐζη, η Ασπασία Παπαθανασίου, ο Αλέξης Δαμιανός, ο Τίτος Βανδής, ο Λυκούργος Καλλέργης, ο Δήμος Σταρένιος κ.ά. με σκηνοθέτη πάντα τον Γιώργο Σεβαστίκογλου.  Όταν το κλιμάκιο άρχισε να περιοδεύει σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας, δέχτηκε τρομοκρατικές επιθέσεις από ομάδες «εθνικοφρόνων» στη Λάρισα και στη Θεσσαλονίκη, που τραυμάτισαν ηθοποιούς και θεατές, μεταξύ των οποίων και τον νεαρό Μάνο Χατζιδάκι που τότε ακολουθούσε τον θίασο.

«Μόνο αυτά;…» – Ο Νάσος Κεδράκας – «Μανώλης», με τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο σε μια σκηνή της ταινίας «Ο αχόρταγος» (1967):

Για το υποκριτικό ταλέντο του Νάσου Κεδράκα γίνεται ξεχωριστή αναφορά σε κριτική του Ριζοσπάστη εκείνης της περιόδου. Οι «Ενωμένοι Καλλιτέχνες» ανεβάζουν το έργο του Νίκου Τσεκούρα «Αν δουλέψεις θα φας», με τους Αιμίλιο Βεάκη και Τίτο Βανδή να κρατούν δυο από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στην παράσταση συμμετέχουν μεταξύ άλλων η Τζόλυ Γαρμπή και η Αλέκα Παΐζη. Ο νεαρός ηθοποιός από τα Τρίκαλα κερδίζει τις εντυπώσεις: «Ξεχωριστή αντύπωση – προπάντων στη σκηνή με τα λεφτά – μου έκανε ο Κεδράκας. Ένας ρόλος που αλλιώς θάβγαινε μπουφόνικος [δηλαδή υπερβολικά αστείος, με μοναδικό σκοπό να προκαλέσει γέλιο] αποδόθηκε με κατανόηση και με καλλιτεχνικά μέσα που υπόσχονται πάρα πολλά», σημειώνεται ανάμεσα σε άλλα στην εφημερίδα.

«Τι να πω εγώ τώρα Αντωνάκη μου…αφού αυτές τα ’πανε και τ’ αποφασίσανε…» – Ο Νάσος Κεδράκας – «Μικές», μαζί με τους Γιώργο Κωνσταντίνου, Καίτη Λαμπροπούλου και Μάρω Κοντού, σε σκηνή της ταινίας «Η δε γυνή να φοβείται τον άντρα» (1965):

Η αγωνιστική δράση του Νάσου Κεδράκα συνεχίστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του. Δραστηριοποιείται στα κοινά της Ηλιούπολης, όπου διέμενε με την αγωνίστρια σύζυγό του, Κικίτσα Κεδράκα και εκλέγεται πρώτος δημοτικός σύμβουλος του συνδυασμού «Δημοκρατική Ενότητα» που είχε επικεφαλής τον κομμουνιστή δήμαρχο Δημήτρη Κιντή.

Η ζωή του, όπως και της συζύγου του, υπήρξε άρρηκτα δεμένη με το ΚΚΕ, στο οποίο παρέμεινε μέχρι να κλείσει τα μάτια του, στις 25 του Αυγούστου 1981.

«Σε τούτο το φτωχότοπο δεν τρως ψωμί μονάχα με την καλλιτεχνία…» – Τα λόγια του «φωτογράφου του χωριού», εκτός από τον εμβληματικό ρόλο του αξέχαστου ηθοποιού, αντικατοπτρίζουν τη σκληρή πραγματικότητα με την οποία έρχεται αντιμέτωπη και στις μέρες μας, η συντριπτική πλειονότητα των ηθοποιών, στο κοινωνικό σύστημα που θέλει την τέχνη εμπόρευμα και τους καλλιτέχνες δούλους· σ’ έναν τόπο όχι φτωχό, μα που τον πλούτο του τον απομυζούν λίγοι σε βάρος των πολλών. Οι οδυνηρές, για χιλιάδες ηθοποιούς και άλλους εργαζόμενους στο χώρο του θεάματος, συνέπειες της οικονομικής κρίσης των τελευταίων χρόνων, έγιναν ισοπεδωτικές με την εμφάνιση της πανδημίας του κορονοϊού. Δίπλα στην καλλιτεχνική συνέπεια, την εργατικότητα και το ταλέντο του, η ασυμβίβαστη στάση ζωής και η αγωνιστική διαδρομή του Νάσου Κεδράκα και πολλών ακόμα ηθοποιών της γενιάς του, δείχνουν το δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν και οι νεότερες γενιές ηθοποιών.