Ας διδαχθούμε από τους εχθρούς μας

Ανέκαθεν θεωρούσα πως από τους εχθρούς του – ως εχθρούς θεωρούμε αυτούς που αντιπαλεύουν την κοινωνική πρόοδο – μπορεί κανείς να διδαχθεί περισσότερα από τους φίλους του, αφού οι εχθροί είναι αυτοί που αναδεικνύουν μέσα από τις επιθέσεις τους την αλήθεια, φωτίζοντας κάθε φορά το τι συνιστά δικαιοσύνη και τι όχι.

Ο ρόλος τους είναι σημαντικός, παρότι δεν είναι πάντοτε ευκρινής. Σκοτεινά σημεία, καλά καμουφλαρισμένες συμπεριφορές, τακτικισμοί, δυσπρόσιτα λεκτικά μονοπάτια μπορούν να αποκρύψουν – ή τουλάχιστον να μπερδέψουν – τους σκοπούς και τις επιδιώξεις τους.

Όλα αυτά τα χρησιμοποιούν συνήθως όταν καταφέρνουν να συγκρατούν σε ένα βαθμό τον φόβο τους, όταν δεν παραλύουν εντελώς από την απελπισία, όταν αισθάνονται πως δημιουργούν έστω και στοιχειώδη προσκόμματα στην αντίπαλη πλευρά για να μην προελαύνει ανενόχλητη, καλπάζοντας με το επίμονο και ακαταπόνητο άτι του αγώνα και της διεκδίκησης.

Αντίθετα, όταν η άλλη πλευρά δείξει πως δεν πτοείται από τη λάσπη και τις χυδαιότητες που εξαπολύουν, τους πιάνει σύγκρυο και προχωρούν πανικόβλητοι σε επιθέσεις χωρίς οργάνωση και λογική, σε επιθέσεις απροκάλυπτες, όπου δεν τηρούν ούτε τα προσχήματα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι μαθητικές καταλήψεις, που επιχειρήθηκε – και επιχειρείται – η κατασυκοφάντηση των αιτημάτων και της αναγκαιότητάς τους. Οι κινητοποιήσεις των μαθητών πολεμιούνται λυσσαλέα από το δημοσιογραφικό και πολιτικό κατεστημένο, που βλέπει στη νεολαία την ορμή και το πάθος να πυροδοτήσει αλλαγές και να κινητοποιήσει μαζί της μεγάλη μερίδα του κόσμου που μέχρι τώρα ένιωθε αδύναμη να αντιδράσει.

Ξέρουν καλά πως οι νέοι δεν φιμώνονται, είναι σε μεγάλο βαθμό απρόβλεπτοι, έχουν αντοχές, σθένος και κυρίως είναι γεμάτοι θυμό για τον κόσμο μέσα στον οποίο τους καλούν να ζήσουν.

Αν συμμορφωθούν οι νέοι, αν προδώσουν τις ελπίδες τους, χάσουν τον βηματισμό τους και παρατήσουν τα όνειρά τους προτού καν μπουν στην μάχη γι’ αυτά, τότε δεν θα μιλάμε μόνο για ήττα, αλλά για πανωλεθρία, για μια πασιφανέστατη έλλειψη προοπτικής.

Από τους εχθρούς μας μπορούμε, λοιπόν, να διδαχθούμε ένα πράγμα, που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με την ανεντιμότητα των μέσων και των εργαλείων που χρησιμοποιούν για να ανακόψουν την ανάταση του μαθητικού κινήματος, αλλά με το ποιον βάζουν στο στόχαστρο, θεωρώντας τον ως αβυσσαλέο εχθρό τους.

Τον εχθρό των εχθρών μας εμείς πρέπει να τον στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις, όχι από καπρίτσιο, αντίδραση ή ως μια αυτονόητη, αντανακλαστική κίνηση, αλλά επειδή πιστεύουμε με όλη μας την καρδιά πως το δίκιο – και το μέλλον – του ανήκει.