Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα: «Λένιν» του Λεονίντ Μαρτίνοφ

Σχετικά άγνωστος στην Ελλάδα, ο Σοβιετικός Ρώσος ποιητής, δημοσιογράφος και μεταφραστής, ο Λεονίντ Νικολάγεβιτς Μαρτίνοφ γεννήθηκε στο Όμσκ στις 22 του Μάη 1905 και έφυγε από τη ζωή στις 21 του Ιούνη 1980.

Σύμφωνα με πληροφορίες που βρήκαμε στο ομώνυμο λήμμα της ρωσικής Βικιπαίδεια και – κυρίως – σε σημείωμα της Ι. Μπ. Ροντνιάνσκαγια στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, ο Λεονίντ Μαρτίνοφ άρχισε να δημοσιεύει έργα του το 1921. Τα πρώτα ποιήματα δημοσιεύτηκαν στη συλλογή «Φουτουριστές», ενώ ο ίδιος υπήρξε μέλος της φουτουριστικής λογοτεχνικής και καλλιτεχνικής ομάδας «Τσέρβονγια Τρόικα» (1921-1922), η οποία περιλάμβανε επίσης τον Β. Ουφιμσέφ, τον Β. Γ. Σέμπαλιν και τον Ν. Α . Μαμόντοφ.

Εργάστηκε ως πλανόδιος πωλητής βιβλίων και έπαιρνε μέρος σε γεωλογικές αποστολές. Τα αφηγηματικά ποιήματά του της δεκαετίας του 1930 ήταν αφιερωμένα στο ιστορικό παρελθόν της Σιβηρίας («Ο χρονικογράφος του Τομπόλσκ», «Αναζητώντας τον παράδεισο», «Οικιακή Αφροδίτη») και είναι αξιοσημείωτα για τα πρωτότυπα θέματα, την εθνογραφική γνησιότητα και την πλατιά φιλοσοφική τους βάση.

Τα πεζογραφήματά του «Το φρούριο στο Ομσκ» (1939) και «Η ιστορία για το βοεβοδάτο του Τομπόλσκ» (1945), φαίνονται σαν να είναι σχόλια στα αφηγηματικά του ποιήματα.

Η ρομαντική λυρική του ποίηση συνδέεται με τη μυθική – φανταστική εικόνα του «Όρμου» (οι συλλογές «Ο όρμος» και «Το δάσος Έρτσιν», 1945 και τα δύο), σύμβολο της βόρειας πατρίδας του ποιητή και συγχρόνως της αναζητούμενης χώρας της ευτυχίας.

Στα  ώριμα λυρικά του έργα (από τα τέλη της δεκαετίας του 1940), στις συλλογές «Στίχοι» (1955), «Πρωτοτόκια» (1965, Κρατικό βραβείο τής ΣΟΣΔ Ρωσίας «Μ. Γκόρκι», 1966) και στη φωνή της φύσης (1966), κυριαρχεί ένα χαρούμενο συναίσθημα ακατάπαυστης ανανέωσης του κόσμου, που γεννιέται από τις εντυπώσεις της καθημερινής ζωής και απλώνεται ως τους πλανήτες και το Σύμπαν. Οι λυρικοί του ήρωες διαπνέονται από αγάπη για το λαό, περιφρονούν το στόμφο, μισούν τη δουλοπρέπεια και αναλαμβάνουν πρόθυμα ευθύνη για ό,τι συμβαίνει στον κόσμο.

Οι στίχοι του έχουν χαρακτήρα διαλογισμών και η ποιητική του σκέψη δίνεται με γενικευμένες αλληγορίες και αφορισμούς, σε ποικίλους λεκτικούς και ηχητικούς συνδυασμούς. Από τη δεκαετία του 1950, ο Λεονίντ Μαρτίνοφ αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα ως ποιητής – μεταφραστής (συλλογή «Ποιητές διάφορων χωρών», 1964). Οι στίχοι του μεταφράστηκαν σε πολλές ξένες γλώσσες.

Λεονίντ Νικολάγεβιτς Μαρτίνοφ (1905-1980)

Τιμήθηκε με δύο παράσημα και διάφορα μετάλλια. Μετά τον θάνατο του το όνομά του δίθηκε τμής ένεκεν σε λεωφόρο της γενέτειράς του, Όμσκ, καθώς και σε μια από τις δημοτικές βιβλιοθήκες της ίδιας πόλης.

Το ποίημα “Λένιν” γράφτηκε το 1965 και το παρουσιάζουμε μεταφρασμένο από τον Γιώργο Ρήγα, τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά που μας το έστειλε.

ΛΕΝΙΝ

Πού είναι ο Λένιν;

O Λένιν είναι στο Μαυσωλείο.
Και πάνω στο μετάλλιο. Και στο αστέρι.

Πού είναι ο Λένιν;

Ημερομηνίες. Επέτειοι…
Μα, πού επιτέλους είναι ο Λένιν; Ο Λένιν πού είναι;
Πού είναι ο Λένιν;

Είναι στα ράφια των βιβλίων.
Όμως δεν μπορεί να στέκει έναν αιώνα
πάνω στα ακίνητα βάθρα
και στα σκοτάδια των βιβλιοθηκών!

Πού είναι ο Λένιν;

Αργά το βράδυ σαν παρασύρει
τον άλλον ήσυχα στα όνειρα να βυθιστεί,
μα ξάφνου ο Λένιν κοιτά στο παραθύρι:
-Έχουν όλα τα ζητήματα λυθεί;

Πού είναι ο Λένιν;

Να το διαμέρισμά του.
Να το γραφείο του στο Κρεμλίνο.

Πού είναι ο Λένιν;

Εκεί που τις μοίρες του κόσμου
κυβερνούν οι λαοί πάνω στη γη!

Λεονίντ Μαρτίνοφ
(μετάφραση: Γιώργος Ρήγας)

“Κυριακή πρωί μ’ ένα ποίημα”: Δείτε όλα τα ποιήματα εδώ.