Μαραζώνουν τα νεοελληνικά τμήματα σπουδών στο εξωτερικό – Ερώτηση του ΚΚΕ για τη στήριξή τους

Η συνεχής παρακμή των νεοελληνικών σπουδών σε μια σειρά χώρες του εξωτερικού, ακόμα και σε περιοχές με σημαντικές ομογενειακές κοινότητες, είναι ένα θλιβερό γεγονός για το οποίο ευθύνη φέρουν τόσο οι ελληνικές κυβερνήσεις, που από το 2011 έχουν κόψει κάθε χρηματοδότηση προς αυτά, όσο και η εμπορευματοποίηση της παιδείας διεθνώς, με τις ανθρωπιστικές σπουδές εν γένει να μην κρίνονται κερδοφόρες και να θυσιάζονται στο βωμό της “ανταγωνιστικότητας”. Με αφορμή τον άμεσο κίνδυνο διακοπής του προγράμματος Ελληνικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο LaTrobe της Μελβούρνης κι άλλων αντίστοιχων τμημάτων στην Αυστραλία, αλλά και τα σοβαρά προβλήματα υποστελέχωσης του τμήματος Νεοελληνικής Φιλολογίας στη Βουδαπέστη, οι βουλευτές του ΚΚΕ Γιάννης Δελής και Γιάννης Γκιόκας κατέθεσαν ερώτηση, ζητώντας να ληφθούν άμεσα μέτρα για τη στήριξη και διάσωση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, που συμβάλλει τόσο στην προβολή του νεοελληνικού πολιτισμού στον κόσμο, όσο και στη διατήρηση της επαφής ομογενών και μεταναστών από την Ελλάδα με τη χώρα καταγωγής τους.

«Μπροστά στην αιφνιδιαστική διακοπή των σπουδών τους βρίσκονται οι προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές του προγράμματος Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο LaTrobe στη Μελβούρνη, ενώ στον αέρα είναι και διάφορα σχετικά ερευνητικά προγράμματα που τρέχουν αυτήν την περίοδο στην εκεί έδρα. Αντίστοιχα, υπό τη συνεχή απειλή κατάργησης βρίσκεται και το αντίστοιχο τμήμα στο Πανεπιστήμιο Macquarie του Σίδνεϊ.

Επιπλέον, το Τμήμα Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου ELTE στη Βουδαπέστη, αφού πρόσφατα -και μάλιστα την τελευταία στιγμή- γλίτωσε την έξωσή του από το κτίριο που χρησιμοποιεί και το οποίο μεταξύ άλλων στεγάζει, στη βιβλιοθήκη του, τη μοναδική συλλογή Νεοελληνικής Φιλολογίας στην Ουγγαρία, σήμερα συνεχίζει να αντιμετωπίζει προβλήματα προσωπικού. Από το 2006 λειτουργεί με 2 καθηγητές αντί για τρεις, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να απονείμει πτυχίο καθηγητή της Ελληνικής Γλώσσας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη στήριξη της εκπαίδευσης των Ελλήνων της Ουγγαρίας.

Το κλείσιμο διαφόρων Τμημάτων και Εδρών Ελληνικής Γλώσσας/Φιλολογίας και Νεοελληνικών Σπουδών σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού, τόσο σήμερα όσο και τα προηγούμενα χρόνια (πχ. τμήμα Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, το αντίστοιχο τμήμα στη Στοκχόλμη κλπ.), είναι αποτέλεσμα της εμπορευματοποίησης της Ανώτατης Εκπαίδευσης στο σύνολο των καπιταλιστικών χωρών και της λειτουργίας των πανεπιστημίων με επιχειρηματικούς όρους, όπου πίσω από τη βιτρίνα του “αυτοδιοίκητου” και της “αυτονομίας” κρύβεται η συστηματική υποχρηματοδότηση από την πλευρά των κυβερνήσεων και της μετατροπής τους σε επικερδείς επιχειρήσεις.

Τα διάφορα Τμήματα ή ακαδημαϊκές Έδρες ανοίγουν και κλείνουν ανάλογα με τις προτεραιότητες της αγοράς ή τις διαθέσεις διαφόρων “χρυσών” χορηγών. Συνέπεια αυτού είναι ότι επιστημονικά αντικείμενα που μελετούν την ιστορία, τον πολιτισμό και τη γλώσσα ολόκληρων λαών υποβαθμίζονται συστηματικά και τα αντίστοιχα Τμήματα κλείνουν μαζικά, ενώ χαρακτηρίζονται ως μη βιώσιμα οικονομικά από τα Πανεπιστήμια που μετρούν με αγοραίους όρους την αποδοτικότητά τους.

Εντούτοις, τα Τμήματα Ελληνικών Σπουδών ανά την υφήλιο μπορούν πραγματικά να παίξουν σημαντικό ρόλο τόσο στη μελέτη όσο και στη γνωριμία των τοπικών κοινωνιών με την ελληνική Γλώσσα, την Ιστορία και τον ελληνικό Πολιτισμό. Αναντικατάστατη παραμένει, φυσικά, η σημασία αυτών των Τμημάτων και για τους Έλληνες που αναγκάστηκαν παλιότερα ή πρόσφατα να μεταναστεύσουν. Αποτελεί αδιαπραγμάτευτο δικαίωμα των Ελλήνων Μεταναστών (νέων, δεύτερης ή τρίτης και τέταρτης γενιάς) να μπορούν όχι μόνο να διδάσκονται σε ανώτερο επίπεδο τη μητρική τους γλώσσα, αλλά και να ασχοληθούν επιστημονικά με τις Νεοελληνικές Σπουδές.

Από το 2011 η τότε κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ έχει διακόψει κάθε οικονομική βοήθεια προς τα Τμήματα αυτά. Πρόκειται για ψαλίδι που επέκτεινε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και διαιωνίζει σήμερα η κυβέρνηση της ΝΔ. Παράλληλα, ακόμα και κάποιες λίγες αποσπάσεις φιλολόγων από τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, για την επικουρική ενίσχυση αυτών των Τμημάτων με διδακτικό προσωπικό, ακυρώνονται στην πράξη, αφού το ελληνικό κράτος δεν παρέχει την οικονομική δυνατότητα αξιοπρεπούς ζωής στους αποσπασμένους (είναι, ουσιαστικά, χωρίς επιμίσθιο). Αν, μάλιστα, προστεθεί η δραστική μείωση της χρηματοδότησης και η πλήρης υποβάθμιση της μεταναστευτικής ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης (Ελληνικά Σχολεία, Τμήματα Ελληνικής Γλώσσας για μαθητές), φαίνονται καθαρά οι μεγάλες ευθύνες που έχουν τόσο η σημερινή όσο και οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Ευθύνες που ανοίγουν τις πόρτες διάπλατα σε φιλάνθρωπους χορηγούς, σε ιδιώτες ή επιχειρήσεις, την Εκκλησία και άλλα ποικιλώνυμα ιδρύματα.

Ερωτάται η κ. Υπουργός, τι προτίθεται να πράξει είτε μέσα από απευθείας στήριξη του ελληνικού κράτους και της κυβέρνησης είτε με διακρατικές συμφωνίες με τις κυβερνήσεις των αντίστοιχων χωρών προκειμένου:

• Να συνεχιστεί η λειτουργία τόσο του προγράμματος Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο LaTrobe, όσο και άλλων ακαδημαϊκών Τμημάτων και Νεοελληνικών Εδρών που παρουσιάζουν αντίστοιχα προβλήματα;
• Να δοθεί λύση στη στελέχωση με το απαιτούμενο προσωπικό του Τμήματος Νεοελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου ELTE της Βουδαπέστης, αλλά και σε ανάλογα προβλήματα που αντιμετωπίζουν κι άλλες Έδρες Νεοελληνικών Σπουδών του εξωτερικού;
• Να διασφαλιστεί επαρκής αριθμός μόνιμων καθηγητών και διδασκόντων, με πλήρη εργασιακά δικαιώματα και αξιοπρεπή μισθό για την αντιμετώπιση του κόστους ζωής σε κάθε χώρα;
• Να παρέχεται η δυνατότητα σε τριτοβάθμια δίγλωσση εκπαίδευση στους Έλληνες μετανάστες του εξωτερικού;».