Ηλιάνα Μαυρομάτη: “Δεν μπορούμε να περιμένουμε από αστικές κυβερνήσεις να λειτουργήσουν φιλανθρωπικά απέναντί μας”

Eν όψει της νέας χρονιάς, απευθυνθήκαμε σε καλλιτέχνες με σκοπό να αναδειχθεί όσο καλύτερα γίνεται η δύσκολη κατάσταση που βιώνουν και τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους για την τέχνη, δίνουμε λόγο στους ίδιους τους ανθρώπους που την εκπροσωπούν. Με κλειστά, θέατρα, κινηματογράφους και μουσικές σκηνές, η ζωή μας είναι ακόμη πιο δύσκολη, φαντάζει άχαρη. Για πολλούς από εκείνους έχει γίνει δύσκολη και η ίδια η επιβίωση. Ας τους ακούσουμε λοιπόν.

Ο λόγος στην ηθοποιό Ηλιάνα Μαυρομάτη:

Πώς θα περιέγραφες την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα σχετικά;

Η ζωή των καλλιτεχνών ήταν πάντα δύσκολη. Είχαμε πάντα να αντιμετωπίσουμε τη μεγάλη αντίφαση της φύσης της δουλειάς μας, που κατά βάση είναι κοινωνικό λειτούργημα, και την ίδια στιγμή, στην καπιταλιστική κοινωνία που ζούμε, είναι προϊόν προς πώληση στην αγορά.

Η πανδημία και η κοινωνική, οικονομική και πολιτική κρίση που έφερε, ενέτεινε αυτές τις αντιφάσεις. Ξαφνικά, το “προϊόν” μας βρέθηκε αχρείαστο, μη κερδοφόρο, με αποτέλεσμα να βρεθούμε ουσιαστικά στην αφάνεια της οικονομικής δραστηριότητας. Μας έφερε σε μια θέση απότομης φτωχοποίησης και την ίδια στιγμή πολιτικής απαξίωσης.

Τα συμπεράσματα που βγαίνουν βέβαια είναι πολύ χρήσιμα κι ελπίζω ότι, όταν η υγειονομική κατάσταση ομαλοποιηθεί, θα διεκδικήσουμε τη θέση μας στην κοινωνία από άλλη βάση.

Πώς κρίνεις τις αποφάσεις της κυβέρνησης για τον Πολιτισμό και τα μέτρα στήριξης προς τους καλλιτέχνες;

Τα επιδόματα, όπου και σε όσους δίνονται, δεν αποτελούν δείγμα πολιτικής βούλησης που αποσκοπεί στην προστασία της πολιτιστικής δραστηριότητας. Το κράτος μάς αφήνει ουσιαστικά εκτεθειμένους, και δημιουργεί ένα υπέδαφος για την ¨επόμενη μέρα¨ που προμηνύει την κατάργηση των καλλιτεχνικών επαγγελμάτων.

Τι θα μπορούσε να είχε γίνει επιπλέον/διαφορετικά κατά τη γνώμη σου;

Δεν μπορούμε να περιμένουμε από αστικές κυβερνήσεις να λειτουργήσουν φιλανθρωπικά απέναντί μας. Χρειάζεται οργάνωση, αγώνας και σύμπλευση με όλα τα καταπιεζόμενα στρώματα της κοινωνίας. Χρειάζεται εμείς οι ίδιοι οι καλλιτέχνες να οραματιστούμε και να διεκδικήσουμε στην κατεύθυνση του “τί τέχνη θέλουμε” και “τί κοινωνία θέλουμε”.

Πώς αποτιμάς τον αγώνα των καλλιτεχνών, τις κινητοποιήσεις, τον συντονισμό των σωματείων τους ή και την κίνηση “Support Art Workers”;

Η κίνηση αυτή κατάφερε, με αφορμή το σοκ που προκάλεσε στην αγορά η πανδημία, να συσπειρώσει μια μεγάλη μερίδα καλλιτεχνών που σε προηγούμενες φάσεις απείχαν από την κοινή δράση και διεκδίκηση. Δυστυχώς η διεκδίκηση δεν μπορεί να εξαντλείται στα πλαίσια μιας αλλαγής εικόνας προφίλ στο facebook ή τις διαπραγματεύσεις με θεσμούς και υπουργούς σε γραφεία. Υπάρχει μεγάλη πείρα στη μορφή διεκδίκησης συλλογικών εργασιακών δικαιωμάτων που νομίζω οτι πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ όψιν από τους νέους ανθρώπους που μπαίνουν στον συνδικαλισμό. Η αγνόηση ή αντίδραση στην πείρα αυτή οδηγεί σε μια αδιέξοδη, μεταμοντέρνα πολιτική αντίληψη που σύντομα απογοητεύει.

Τι προοπτικές βλέπεις για τη νέα χρονιά; Είσαι αισιόδοξη;

Δεν είμαι ούτε αισιόδοξη, ούτε απαισιόδοξη. Παρακολουθώ τις εξελίξεις και συνεχίζω να μαθαίνω και να αγωνίζομαι. Μπροστά μας έχουμε πολλά και οφείλουμε να είμαστε προετοιμασμένοι και ενημερωμένοι. Να υπερασπιζόμαστε τη ζωή μας και να διεκδικούμε τους όρους με τους οποίους θέλουμε να ζήσουμε εμείς και οι άνθρωποι γύρω μας.

Δείτε εδώ όλες τις συνεντεύξεις της θεματικής ενότητας “Καλλιτέχνες στην πανδημία”.