Ο Λένιν στην απομόνωση
Όσο ζύγωνε η μέρα που τελείωνε η εξορία του τόσο περισσότερο σκεφτόταν τη δουλειά που τον περίμενε. Στο πρώτο μισό της έβγαλε συμπεράσματα για το παρελθόν στο δεύτερο μισό της αδημονούσε για τη ζωή που τον περίμενε.
Τον Δεκέμβρη του 1895 ο Λένιν συνελήφθη για την επαναστατική του δράση. Ύστερα από φυλάκιση, τον Φλεβάρη του 1897 εξορίστηκε για τρία χρόνια στη Σιβηρία. Εξέτισε την ποινή του στο χωριό Σούσενσκοε ή Σούσα όπως το έλεγαν για συντομία.
Το χωριό ήταν μεγάλο με μερικούς βρώμικους δρόμους γεμάτους σκόνη. Η ζωή εκεί ήταν φθηνή. Tον πρώτο χρόνο, με το επίδομα που έπαιρναν οι εξόριστοι – 8 ρούβλια το μήνα – ο Λένιν μπόρεσε να πληρώσει το νοίκι του. Ύστερα από έναν χρόνο, μετακόμισε σε μεγαλύτερο σπίτι, αφού έμεινε μαζί με τη συντρόφισσά του Ναντέζντα Κρούπσκαγια η οποία αρχικά ήταν εκτοπισμένη στην Ούφα.
Κάπου-κάπου με αφορμή τον εορτασμό κάποιου γάμου, κάποιας ονομαστικής γιορτής ή της πρωτοχρονιάς, έβλεπε συνεξόριστούς του μιας και επιτρέπονταν τέτοιου τύπου μετακινήσεις. Εκείνες τις ημέρες οι σύντροφοι έκαναν περιπάτους, πήγαιναν για κυνήγι, έπαιζαν σκάκι. Συζητούσαν και σχολίαζαν ρεύματα και τάσεις στην πολιτική και τη λογοτεχνία.
Παρά το μονότονο της ζωής και τους τυπικούς περιορισμούς η κατάσταση ήταν ανεκτή καθώς ο Λένιν δε βρισκόταν σε φυλακή αλλά είχε μόνο ‘’παρατηρητή’’ από την τσαρική αρχή. Έτσι στις ασχολίες του ήταν το κυνήγι, η συζήτηση με τους αγρότες αλλά και το άτυπο δικηγορικό γραφείο του, όπου φτωχοί κάτοικοι τον επισκέπτονταν τις Κυριακές για να τους δώσει νομικές συμβουλές. Η φήμη του σα νομικού μεγάλωσε όταν βοήθησε έναν απολυμένο εργάτη χρυσορυχείου να κερδίσει τη δίκη ενάντια στον ιδιοκτήτη του.
Στα γράμματα που αντάλλασσε με τους συντρόφους και την οικογένεια του μάθαινε τα νέα της Ρωσίας, αναφερόταν σε μελλοντικά του σχέδια, έγραφε για βιβλία, για καινούργια ρεύματα, για φιλοσοφία, για όλα.
Η αλήθεια όμως είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του εκείνη την περίοδο το πέρασε με ατελείωτη ανάγνωση, συγγραφή και μεταφραστική δραστηριότητα. Ο Βλαντίμιρ Ίλιτς δούλεψε εντατικά πολλές ώρες. Καρπός της εποχής εκείνης είναι και το γνωστό του έργο ‘’Η ανάπτυξη του καπιταλισμού στη Ρωσία’’.
Τα βράδια μελετούσε συνήθως φιλοσοφικά βιβλία. Διάβαζε Χέγκελ, Καντ, Γάλλους υλιστές και όταν κουραζότανε έπαιρνε έναν τόμο του Πούσκιν, του Λέρμοντοφ ή του Νεκράσοφ.
Άλλωστε για τον Λένιν υπήρχαν αμέτρητα βιβλία και άρθρα που έπρεπε να γραφτούν, αμέτρητα βιβλία και άρθρα που έπρεπε να διαβαστούν. Ήταν περίοδος σοβαρής μελέτης και ανάπτυξης της προσωπικότητάς του.
Ο Λέων Τολστόι έγραψε ότι εκείνος που κάνει τον πρώτο μισό δρόμο σκέφτεσαι συνήθως αυτόν που άφησε και στον άλλο μισό αυτόν που τον περιμένει. Έτσι και ο Λένιν. Όσο ζύγωνε η μέρα που τελείωνε η εξορία του τόσο περισσότερο σκεφτόταν τη δουλειά που τον περίμενε. Στο πρώτο μισό της έβγαλε συμπεράσματα για το παρελθόν στο δεύτερο μισό της αδημονούσε για τη ζωή που τον περίμενε.