«Γι’ αυτό άξιζε να ζω»

Ο Πέτοφι* πρόσφερε τη ζωή του για την ελευθερία και τον έρωτα. Αυτά τα δύο είναι πράγματι οι πληρέστερες στιγμές της ανθρώπινης ζωής και γι’ αυτό μοιάζουν και μεταξύ τους. Αυτοθυσία, έκσταση, αυξημένες ικανότητες για το καλό και το κακό, απίστευτη ένταση, αυταπάρνηση, τυφλή πίστη, απέραντη χαρά: Αυτά τα γεννάει το ίδιο η επανάσταση, όπως και ο έρωτας. Ίσως επειδή και τα δύο πραγματοποιούν τους βαθύτερους πόθους του ανθρώπου.

Ποτέ οι άνθρωποι στη Ρωσία δεν ήταν τόσο ευτυχισμένοι όσο την άνοιξη του 1917, ενώ η ζωή τους ουσιαστικά δεν άλλαξε καθόλου. Το πρωί έπρεπε να πάνε στη δουλειά, δούλευαν μέχρι το βράδυ, υπήρχε λίγη τροφή και καύσιμα και τα άρβυλά τους είχαν και πάλι τρύπιες σόλες όπως και πριν. Αυτό που τους ξεσήκωνε ήταν πως έκαναν κάτι. Ακόμα και η αθλιότητα γίνεται υποφερτή, αρκεί να έχει νόημα η ζωή. Πόσο μάλιστα όταν οι πράξεις έχουν τόσο έκδηλο νόημα, όπως μετά από μια νικηφόρα επανάσταση. Τα παράπονα σιγάζουν, η δυσφορία εξαφανίζεται, η πείνα δεν είναι τόσο βασανιστική πια. Η νίκη ακολουθείται αναπόφευκτα από την ικανοποίηση. Ακόμα και το μέλλον δεν είναι τόσο σημαντικό, αφού μόνο οι άθλιοι εμψυχώνονται από την ελπίδα του αύριο. Ο ευτυχισμένος δεν ασχολείται ιδιαίτερα με αυτό που θα γίνει αύριο. Αρκείται σε αυτό που έχει.

Στη ζωή κάθε ανθρώπου συμβαίνει κάποτε να νιώσει ότι “γι’ αυτό άξιζε να ζω”. Η επανάσταση ξυπνάει το αίσθημα αυτό σε εκατοντάδες χιλιάδες. Γι’ αυτό οι επαναστάσεις κρατούν τόσο γερά στη μνήμη. Ακόμα και οι χαμένες επαναστάσεις πιάνουν πιο γερές ρίζες στη συνείδηση του ανρθώπου απ’ ό,τι οι ωραιότερες νίκες στο πεδίο της μάχης. Και η νικηφόρα επανάσταση αποτελεί μια τέτοια δύναμη, που δίνει εφόδια ζωής για αιώνες σ’ ένα έθνος.

*Σάντορ Πέτοφι (1823-1849). Εθνικός ποιητής της Ουγγαρίας και φλογερός επαναστάτης. Έπεσε στο πεδίο της μάχης κατά του τσαρικού στρατού, ενέπνευσε με το έργο του “Nemzeti dal”(Εθνικός ύμνος) την Ουγγρική Επανάσταση του 1848, παρακλάδι του επαναστατικού αναβρασμού στην Ευρώπη την ίδια χρονιά κι ιδίως στις κτήσεις των Αψβούργων. Κύρια θέματα της ποίησής του ήταν η επανάσταση, ο έρωτας και το κρασί.

Μετάφραση – Επιμέλεια: Δύσκολες Νύχτες