Ο Κ. Τσιολκόφσκι και οι πρωτιές του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος

Στις 17 του Σεπτέμβρη συμπληρώθηκαν 160 χρόνια από τη γέννηση του Κονσταντίν Τσιολκόφσκι, του Ρώσου και Σοβιετικού επιστήμονα και εφευρέτη, που με το θεωρητικό του έργο έθεσε τις βάσεις για την κατάκτηση του διαστήματος από τον άνθρωπο, αλλά και για τις μεγάλες επιτυχίες του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος.

Στις 3 του Νοέμβρη 1957 η σκυλίτσα Λάικα γίνεται ο πρώτος ζωντανός οργανισμός που ταξιδεύει στο διάστημα και μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αντιγράφουμε από τον Οδηγητή του Σεπτέμβρη.

Ο Κονσταντίν Τσιολκόφσκι γεννήθηκε το 1857 στο Ιζέφσκογιε της Ρωσίας και ήταν παιδί οικογένειας της μεσαίας τάξης. Στα παιδικά του χρόνια πέρασε οστρακιά και έχασε σχεδόν ολοκληρωτικά την ακοή του. Έτσι δεν μπόρεσε να συνεχίσει το σχολείο και από 14 ετών μελετούσε μόνος του στο σπίτι. Περνούσε όλο σχεδόν τον χρόνο του διαβάζοντας βιβλία. 0 συγγραφέας που τον ενέπνευσε περισσότερο ήταν ο Ιούλιος Βερν. Στην εφηβεία του, άρχισε να τον απασχολεί το ζήτημα των διαπλανητικών ταξιδιών. Από τα 16 ως τα 19 παρακολούθησε κύκλο φυσικομαθηματικών μέσης και ανώτερης παιδείας στη Μόσχα. Το 1880 διορίστηκε δάσκαλος σε σχολείο της Καλούγκα. Τότε ήταν που ξεκίνησε τις επιστημονικές μελέτες του σε διάφορα θέματα.

Από το 1896 άρχισε να ασχολείται συστηματικά με τη θεωρία κίνησης των πυραυλοκίνητων συσκευών και πρότεινε πολλά σχήματα πυραύλων για μεγάλες αποστάσεις και διαπλανητικά ταξίδια, ιδέα που άλλωστε είχε διατυπώσει ο ίδιος από το 1883. Δημιούργησε αυστηρή μαθηματική θεωρία της αεριωθούμενης κίνησης και έθεσε τις βάσεις της θεωρίας του πυραυλοκινητήρα με υγρό καύσιμο. Πρώτος έλυσε θεωρητικά το πρόβλημα της προσγείωσης των διαστημικών συσκευών στην επιφάνεια πλανητών που δεν έχουν ατμόσφαιρα.

Στα 1926-1929 επεξεργάστηκε τη θεωρία των πυραύλων πολλών βαθμίδων, σύμφωνα με την οποία ο πύραυλος αποτελείται από δύο και πάνω διαφορετικά μέρη, καθένα από τα οποία διαθέτει τα δικά του καύσιμα και μηχανές. Όταν ένα από αυτά αδειάσει από καύσιμα αποκολλάται από τον πύραυλο μειώνοντας το βάρος του ώστε να απαιτείται λιγότερο καύσιμο για τη συνέχεια. Είναι η διαδικασία που χρησιμοποιείται και σήμερα και έχουμε δει όλοι μας σε βίντεο από εκτοξεύσεις πυραύλων.

Με τη διάσημη εξίσωση που φέρει το όνομά του, ο Τσιολκόφσκι έλυσε το πρόβλημα της κίνησης του πυραύλου σε ανομοιογενές πεδίο έλξης. Ακόμα, εξέτασε την επίδραση της ατμόσφαιρας στην πτήση του πυραύλου και υπολόγισε τις αναγκαίες εφεδρείες καυσίμου για την υπερνίκηση των δυνάμεων αντίστασης του αερίου περιβλήματος της Γης.

Στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας

Μπορεί ο Τσιολκόφσκι να ήταν ήδη 60 ετών όταν έγινε η σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία (1917), αλλά στα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας οι συνθήκες ζωής και εργασίας του άλλαξαν ριζικά προς το καλύτερο, κάτι που είχε επίδραση και στα αποτελέσματα των μελετών του. Του δόθηκε ειδική σύνταξη και του εξασφαλίστηκε η δυνατότητα καρποφόρας δραστηριότητας. Τα έργα του βοήθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη της τεχνικής των πυραύλων και διαστημόπλοιων στην ΕΣΣΔ και σε άλλες χώρες. Η προσφορά του αυτή αναγνωρίστηκε στο μέγιστο βαθμό. Το 1932 του απονεμήθηκε το παράσημο της Κόκκινης Σημαίας Εργασίας.

Όταν πέθανε, το 1935 τάφηκε με τιμές από το κράτος. Με τη διαθήκη του άφηνε κληρονομιά το έργο όλης του της ζωής στο σοβιετικό κράτος. Το 1957, στα 100 χρόνια από τη γέννησή του η Ακαδημία Επιστημών καθιέρωσε χρυσό μετάλλιο στο όνομά του. Δημιουργήθηκαν μνημεία προς τιμήν του, το όνομά του δόθηκε σε μουσεία και ινστιτούτα, αλλά και σε έναν κρατήρα της Σελήνης.

Οι πρωτιές του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος

Η Οκτωβριανή Επανάσταση και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Ρωσία και μετέπειτα στην ΕΣΣΔ άνοιξε τον δρόμο για την άνθιση των επιστημών και της τεχνολογίας. Ένας από τους τομείς στους οποίους η ΕΣΣΔ διέπρεψε ήταν και η διαστημική. Μια χώρα στην οποία το 1917 επικρατούσε η φτώχεια και ο αναλφαβητισμός έφτασε μέσα σε λίγες δεκαετίες να πετυχαίνει τη μια μετά την άλλη πρωτιά στην “κούρσα” της κατάκτησης του διαστήματος, αποδεικνύοντας και έτσι την ανωτερότητα του σοσιαλισμού. Ας θυμηθούμε τις σημαντικότερες από αυτές τις πρωτιές:

4 Οκτώβρη 1957: Ο Sputnik 1 γίνεται ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος που μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Γη.

3 Νοέμβρη 1957: Η σκυλίτσα Λάικα γίνεται ο πρώτος ζωντανός οργανισμός που ταξιδεύει στο διάστημα και μπαίνει σε τροχιά γύρω από τη Γη.

14 Σεπτέμβρη 1959: To Luna 2 γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που προσγειώνεται σε άλλο διαστημικό σώμα, στο φεγγάρι.

12 Απρίλη 1961: Ο σοβιετικός Γιούρι Γκαγκάριν γίνεται ο πρώτος άνθρωπος που ταξιδεύει στο διάστημα.

16 Ιούνη 1963: Η πρώτη γυναίκα στο διάστημα, η Βαλεντίνο Τερεσκόβα, είναι επίσης σοβιετική.

18 Μάρτη 1965: Ο Σοβιετικός κοσμοναύτης Αλεξέι Λεόνοβ πραγματοποιεί τον πρώτο “περίπατο” στο διάστημα, μένοντας για 12 λεπτά εκτός του διαστημοπλοίου Voskhod 2

3 Φλεβάρη 1966: To Venera 3 φτάνει στην Αφροδίτη και γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που φτάνει σε άλλο πλανήτη.

3 Απρίλη 1966: To Luna 10 μπαίνει σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι και γίνεται η πρώτη ανθρώπινη κατασκευή που μπαίνει σε τροχιά γύρω από άλλο ουράνιο σώμα.

24 Σεπτέμβρη 1970: Το διαστημόπλοιο Luna 16 επιστρέφει από το φεγγάρι φέρνοντας για πρώτη φορά πίσω στη Γη δείγμα από άλλο ουράνιο σώμα.

23 Απρίλη 1971: Εκτοξεύεται ο πρώτος επανδρωμένος διαστημικός σταθμός, ο Salyut 1.

27 Νοέμβρη 1971: To Mars 2 γίνεται το πρώτο διαστημόπλοιο που φτάνει στον Αρη.

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση