Το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε “ελεύθερη πτώση”

Η 26^η Φεβρουαρίου 2020 θα αποτελεί για πάντα ημερομηνία ορόσημο, καθώς εκείνη τη μέρα έγινε η πρώτη γνωριμία της χώρας μας με τον κορωνοϊό. Παραπάνω από ένα χρόνο μετά είμαστε σε χειρότερη θέση από ποτέ όσον αφορά τα κρούσματα. Τα ερωτηματικά γύρω από την αποτελεσματικότητα των μέτρων πληθαίνουν, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση κάνει λόγο για έξυπνα μέτρα και έξυπνο lockdown υποβαθμίζοντας τους προηγούμενους χειρισμούς της. Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε για ακόμα μία φορά από την αρχή της πανδημίας.

Ο κορωνοϊός και συγκεκριμένα το νέο μας αξεσουάρ που δεν είναι άλλο από τη μάσκα, προσπάθησε πολλές φορές να καλύψει φωνές και η αλήθεια είναι ότι αρκετές φορές το κατάφερε. Η κούραση ωστόσο που επέφερε το δεύτερο lockdown και η οικονομική εξαθλίωση στην οποία έχει περιέλθει ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού λειτούργησε όπως φαίνεται ως κινητήριος δύναμη για την έκφραση και αντίθετων απόψεων. Με άλλα λόγια, πλέον υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι επιστήμονες και μη, οι οποίοι συνειδητοποιούν και υποστηρίζουν πως τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι αναποτελεσματικά.

Όποιες κι αν είναι οι εικασίες της κυβέρνησης και των υποστηρικτών του περίφημου μένουμε σπίτι, οι αριθμοί αποδεικνύουν την αναποτελεσματικότητα των χειρισμών τους. Τα κρούσματα είναι για ακόμα μία μέρα αυξημένα, οι ΜΕΘ και τα νοσοκομεία ασφυκτιούν ενώ εξίσου υψηλός παραμένει ο αριθμός των θανάτων. Για να μπορέσουμε να παρακολουθήσουμε αντικειμενικά τις εξελίξεις, όσο αυτό είναι εφικτό, είναι σημαντικό να θυμηθούμε τι συνέβη λίγους μήνες πριν.

Με βάση τα στοιχεία της κυβέρνησης το πρώτο επιβεβαιωμένο κρούσμα κορωνοϊού εντοπίστηκε στη χώρα μας στις 26/02/2020. Από τότε ο ιός αυτός κάνει την παρθενική του εμφάνιση και έρχεται να ανατρέψει ότι ξέραμε ως τώρα. Ταυτόχρονα, όπως αποδείχθηκε εκ των υστέρων έρχεται να επισφραγίσει την πλήρη καταστροφή του Ε.Σ.Υ.  Στις 10 Μαρτίου ο υπουργός Υγείας, Βασίλης Κικίλιας ανακοίνωσε ότι κλείνουν βρεφονηπιακοί σταθμοί, σχολεία, πανεπιστήμια και φροντιστήρια σε όλη τη χώρα – μέτρο που έφερε αλλαγές και στον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, ενώ συνοδεύτηκε από την αναστολή πολιτιστικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων. Τέσσερις μόλις μέρες αργότερα, στις 14 Μαρτίου τα μέτρα γίνονται πιο αυστηρά καθώς ανακοινώνεται η αναστολή λειτουργίας των εμπορικών κέντρων, καταστημάτων, καφέ, μπαρ, χώρων εστίασης, μουσείων, κινηματογράφων, τουριστικών καταλυμάτων κ.α. Στις 16 Μαρτίου έχουμε και την πρεμιέρα για το δίδυμο Τσιόδρα-Χαρδαλιά οι οποίοι μας κράτησαν συντροφιά για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο κ. Τσιόδρας τότε είχε τονίσει μεταξύ άλλων πως θα χορηγηθούν κονδύλια από το υπουργείο υγείας και θα στελεχωθούν όλα τα νοσοκομεία με τον απαραίτητο αριθμό προσωπικού. Την ίδια στιγμή, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η δήλωση του κ. Χαρδαλιά η οποία ανέφερε το εξής: « Σε αυτή τη δύσκολη στιγμή για τη δημόσια υγεία επιβάλλεται εγρήγορση και συνεργασία. Τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά μας, αυτό που προέχει είναι να περιοριστεί η μετάδοση του ιού προκειμένου να δοθεί χρόνος στο σύστημα υγείας να ανταπεξέλθει». Ένα χρόνο λοιπόν αργότερα το Ε.Σ.Υ είχε αρκετό χρόνο να θωρακιστεί τόσο με προσωπικό, όσο και με εξοπλισμό, παρά ταύτα ούτε μία προσπάθεια δεν έγινε για την ουσιαστική ενδυνάμωση του.

Μόλις στις 23/03/2020 στην επίσημη ενημέρωση που γινόταν καθημερινά προστέθηκε και νέο μέλος και δεν είναι άλλο από τον κ. Κικίλια, ο οποίος σε ρόλο Ευγένιου Τριβιζά ξεκίνησε το παραμύθι περί οργανωμένου και ισχυρού συστήματος υγείας. Για να ακριβολογούμε λοιπόν ανέφερε: «Ακολουθούμε ένα σχέδιο δράσης. Ορίσαμε 13 νοσοκομεία αναφοράς. Γνωρίζουμε τις πάγιες αδυναμίες του Ε.Σ.Υ. Θέλω σε αυτό το σημείο να τονίσω ότι, ενώ βλέπουμε ήδη άλλα πολύ ισχυρά συστήματα υγείας να έχουν φτάσει στα όρια τους και να τα έχουν ξεπεράσει, το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε αυτή τη φάση στην οποία βρισκόμαστε ακόμα αντέχει. Είναι στο χέρι μας και κυρίως στο χέρι σας με τα μέτρα κοινωνικής ευθύνης και ατομικής προστασίας και τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφερόμαστε να συνεχίσει να αντέχει.» Μέσα σε μόλις λίγες προτάσεις ανέφερε πως η ευθύνη για την έκβαση στης πανδημίας κρίνεται από εμάς, θέλοντας να μετατοπίσει εξ’ αρχής τις ευθύνες. Ακόμα είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τονιστεί πως την ημέρα που έγινε αυτή η σύγκριση με άλλα συστήματα υγείας, η Ελλάδα είχε μόλις 71 κρούσματα.

Με καθημερινή παρέα στις 18:00 και με ένα διάχυτο φόβο για το μέλλον περνούσε ο καιρός της πρώτης καραντίνας. Τα κρούσματα άλλοτε αυξανόταν και άλλοτε μειωνόταν ωστόσο οι πολίτες είχαν συμμορφωθεί και λάμβαναν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα εύσημα από τον κ. Χαρδαλιά.

Φτάνοντας στο Πάσχα και συγκεκριμένα στις 6/04 ο κ. Χαρδαλιάς ανακοινώνει παράταση των περιοριστικών μέτρων, καθώς οι δύο επόμενες εβδομάδες θα είναι οι πιο κρίσιμες και μας προετοιμάζει με ένα λόγο γεμάτο επίκληση στο συναίσθημα ότι το Πάσχα θα είναι διαφορετικό, καθώς δεν θα πάμε στα χωριά μας, δεν θα γιορτάσουμε με τους φίλους μας και δεν θα πάμε στις εκκλησίες. Ένα χρόνο αργότερα, δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα.

Από το Greek Summer στο δεύτερο lockdown

Το Μάϊο ξεκινάει η άρση του πρώτου lockdown, ενώ αρχίζουν οι γενναίες χρηματοδοτήσεις για το Ελληνικό καλοκαίρι και τους ασφαλείς Covid free  ελληνικούς προορισμούς. Με μια σειρά από παρουσιάσεις προγραμμάτων στην επανένταξη μας στην νέα πραγματικότητα θα διαμόρφωνε κάποιος την άποψη ότι όντως η κυβέρνηση διαθέτει ένα πρόγραμμα, το οποίο θα ακολουθήσουμε και θα μπορέσουμε όσο αυτό είναι εφικτό να περιορίσουμε την εξάπλωση του ιού. Τι κι αν έταζαν λαγούς με πετραχήλια και προσπαθούσαν να πείσουν με κάθε τρόπο πως ο τουρισμός μας θα σώσει την Ελληνική οικονομία; Στην Ελλάδα, τα έσοδα από τον τουρισμό παρουσιάστηκαν μειωμένα κατά 78,2% κατά το πρώτο εννεάμηνο τους έτους δηλαδή του 2020, διαμορφούμενα στα €3,5 δισ., έναντι των €16,1 δισ. κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Παράλληλα, η διεθνής αεροπορική κίνηση επιβατών μειώθηκε κατά 72% μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2020, σε σχέση με την ίδια περίοδο το 2019. Χαρακτηριστικά, στο διάστημα αυτό, οι διεθνείς πτήσεις προς τα ελληνικά αεροδρόμια μειώθηκαν, από 300.000 το 2019, σε 116.000, και οι αφίξεις επιβατών, από 22,2 εκατ. σε 6,2 εκατ. Από τις τέσσερις κυριότερες αγορές που τροφοδοτούν τον τουριστικό κλάδο της χώρας, τη μεγαλύτερη κάμψη κατέγραψαν οι αφίξεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (92,9%), ακολουθούμενες από τις αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο (73,9%). Παράλληλα, το πλεόνασμα του ταξιδιωτικού ισοζυγίου κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου 2020, κατέγραψε μία πτώση της τάξης του 79,6%, με €2,8 δισ., έναντι €14,1 δισ. το 2019.

Στο ίδιο έργο θεατές…

Κι αφού μας άφησε λίγο ελεύθερους για το καλοκαίρι, έρχεται το δεύτερο κύμα πανδημίας, οπότε ένα ακόμα lockdown αποτελεί μονόδρομο σύμφωνα με την κυβέρνηση. Από το Σάββατο 7 Νοεμβρίου η χώρα θα έμπαινε σε παύση για δεύτερη φορά για τρεις εβδομάδες. Η φράση με τις εβδομάδες θύμιζε γνώριμες καταστάσεις του πρώτου κύματος. Η δεύτερη φάση εγκλεισμού ωστόσο είναι ίδια και ταυτόχρονα εκ διαμέτρου αντίθετη από την πρώτη. Οι άνθρωποι έχουν -ας μου επιτραπεί ο όρος- απομυθοποιήσει την κατάσταση, έχουν κουραστεί ή ακόμα έχουν βαλτώσει σε μια μη αναστρέψιμη κυρίως οικονομική κατάσταση. Αρχίζουν κάποιοι να «αντιδρούν» βλέποντας μία πανομοιότυπη κατάσταση  κι έτσι βλέπουμε ένα lockdown που μοιάζει με μια καθημερινή μέρα, με τη διαφορά ότι ισχύει η αναστολή λιανεμπορίου και εστίασης.

Από τα τραγούδια…στις κραυγές αγωνίας

Μια σύντομη αναδρομή στα προαύλια των νοσοκομείων θα σας κάνει να θυμηθείτε τις ένδοξες συναυλίες που πραγματοποιήθηκαν για να ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους της πρώτης γραμμής. Αποτελούσαν πρώτη είδηση σε όλα τα δελτία, καθώς οι κάμερες κατέγραφαν υγειονομικό προσωπικό με δάκρυα χαράς στο άκουσμα του στίχου «κάντε υπομονή και ο ουρανός θα γίνει πιο γαλανός». Ο ουρανός δεν έγινε γαλανός, ενώ τα σύννεφα των τελευταίων ημερών προμηνύουν μεγάλη καταιγίδα. Τα “δάκρυα χαράς” όπως τα ονόμαζαν, είχαν νόημα να προβληθούν, καθώς δημιουργούσαν ένα αίσθημα σιγουριάς στο λαό, ενώ οι λαϊκιστές της κυβέρνησης έδειχναν με αυτόν τον τρόπο τη δήθεν έμπρακτη υποστήριξη τους στους «ήρωες» της πανδημίας. Τις τελευταίες μέρες τα δάκρυα και οι κραυγές αγωνίας δεν προβάλλονται ωστόσο σε κανένα κανάλι, δεν αξίζουν καμία προβολή. Η τρέχουσα τραγική κατάσταση, η οποία αντικατοπτρίζει την πραγματική κατάσταση στο Ε.Σ.Υ μπορεί πολύ εύκολα να καταρρίψει ένα οικοδόμημα εκατομμυρίων που δημιούργησε την ψευδαίσθηση ότι όλα βαίνουν καλώς, και ότι ένα σοβαρό κράτος με μία ικανή κυβέρνηση είναι σε θέση να ξεπεράσει και αυτό το πρόβλημα.

Επικοινωνιακά παιχνίδια

Στη μάχη αυτή ρίχνονται δημοσιογράφοι, αθλητές, ηθοποιοί και στο τέλος επιστήμονες οι οποίοι προσπαθούν να διαμορφώσουν και να πλάσουν αν θέλετε την κοινή γνώμη. Από τα διαφημιστικά μηνύματα με σκοπό την υποστήριξη του «μένουμε σπίτι», την καμπάνια εμβολιασμού και την προβολή του ως το μέσο που θα μας επιστρέψει τη χαμένη μας ελευθερία, φτάνουμε σε ένα οριακό σημείο στο οποίο οι ίδιοι οι επιστήμονες φαίνονται εμφανώς διχασμένοι. Από τη μία έχουμε τους υποστηρικτές των οριζόντιων lockdown και από την άλλη φαίνεται να δημιουργείται πλέον μία μικρή «αντιπολίτευση» η οποία υποστηρίζει πως εφόσον τα μέτρα δεν αποδίδουν πρέπει να βρούμε άλλους τρόπους. Το πλέον το αναφέρω καθώς μέχρι πριν από λίγο καιρό ένα μεγάλο ποσοστό επιστημόνων ή τουλάχιστον σε όσους δινόταν η ευκαιρία να εκφράσουν τις απόψεις τους στα ΜΜΕ ήταν υπέρ των καθολικών μέτρων με βασικό επιχείρημα ότι μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ανακόψουμε την πορεία του.

Από τη Θεσσαλονίκη… στην Αθήνα και την πλήρη κατάρρευση

Είναι η πρώτη φορά που υπάρχει ουσιαστική πίεση στο σύστημα υγείας και στα νοσοκομεία της Αθήνας με την εικόνα που διαμορφώνεται να είναι η αναμενόμενη καταστροφική, η οποία αποκαλύπτει με γλαφυρότητα τα τεράστια λάθη της κυβέρνησης. Μας είπαν να «μείνουμε σπίτι» για να προχωρήσουν στην ενίσχυση του ΕΣΥ, με προσλήψεις γιατρών, νοσηλευτών και λοιπού βοηθητικού προσωπικού, προμήθεια υλικών, ώστε να προστατευτούμε από την πανδημία και να αντιμετωπίσουμε ένα νέο κύμα κρουσμάτων. Με τόσα κονδύλια να σπαταλιόνται για νέα επεισόδια αστυνομικής αυθαιρεσίας και την εξυπηρέτηση του δόγματος «νόμος και τάξη», είναι λογικό η πολυδιαφημισμένη ενίσχυση των νοσοκομείων να παραμένει ανεμική και μερική, πολύ πίσω από τα πραγματικά κενά σε υγειονομικούς και εξοπλισμό.

Βαφτίσεις σε νοσοκομεία με νονό τον κ. Κικίλια

Φτάνουμε στο σήμερα, να εφαρμόσουμε το περίφημο σχέδιο έκτακτης ανάγκης που περιλαμβάνει μέτρα ακορντεόν και λειτουργεί όπως δείχνουν οι αριθμοί ως ανατροφοδότης του προβλήματος. Πέρα από τις παρανοϊκές εισηγήσεις περί δύο χιλιομέτρων και απαγόρευση κυκλοφορίας εκτός δήμων, βρισκόμαστε σε βαφτίσια, αλλά όχι σε εκκλησίες όπως ξέρουμε, σε κλίνες νοσοκομείων. Με τον εύκολο αυτό τρόπο και χωρίς παππά έχουμε τη μετατροπή απλών κλινών σε κλίνες Covid-19 και μετατροπή των απλών ΜΕΘ σε ΜΕΘ για Covid-19. Για τα υπόλοιπα νοσήματα δεν είμαστε διαθέσιμοι. Η παραδοχή αυτή που μοιάζει ακραία στα αυτιά όλων, πήρε σάρκα και οστά με την εντολή του Υφυπουργού Υγείας κ. Κοντοζαμάνη να μειώσει το 80% των χειρουργικών επεμβάσεων στα νοσοκομεία της Αττικής. Με συνοπτικές διαδικασίες μετατρέπεται το ΕΣΥ σε σύστημα μίας νόσου, αδιαφορώντας εγκληματικά για τις υπόλοιπες σοβαρές ασθένειες που μάλλον από εδώ και πέρα θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με σπιτικά γιατροσόφια ή να περιμένουν την επιστράτευση των ιδιωτικών κλινικών. Τελικά τι θα επιτύχουμε; Αν συνεχίσουμε να βαυκαλιζόμαστε μεταξύ μας θα έχουμε, όχι μόνο αύξηση κρουσμάτων, αλλά και αύξηση της νοσηρότητας και της θνησιμότητας από άλλες αιτίες εκτός του COVID-19 και τότε δεν θα μπορούμε να μιλάμε για κόκκινο ανοιχτό, κόκκινο βαθύ, αλλά θα κάνουμε λόγο για το πλήρες μαύρο.

Μας ακούει κανείς;

Οι γιατροί και το προσωπικό στα νοσοκομεία ωρύονται και επαναλαμβάνουν συνέχεια τα ίδια πράγματα, μήπως και φτάσουν στα αυτιά της κυβέρνησης. Έως τώρα δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα, και θα απορούσε κανείς πως σε ένα τόσο σοβαρό επιτελικό κράτος δεν έχει αναλάβει κανένας την ευθύνη, ούτε μισός βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας. Το πρόβλημα είναι ότι μάλλον δεν θα σας ακούσει κανείς, γιατί με περίσσιο θράσος επικαλούνται τις χειρότερες καταστάσεις γειτονικών χωρών με σκοπό να χαϊδέψουν τα δικά τους αυτιά. Την ώρα που ασχολούμαστε με πιστοποιητικά εμβολιασμού και ευφάνταστες ιδέες, αποτελεί επιτακτική ανάγκη να ενσκήψουμε πάνω από το υπαρκτό πρόβλημα και να μη σηκώσουμε το κεφάλι μέχρι να βρούμε λύσεις. Εφαρμογή υγειονομικών πρωτοκόλλων σε χώρους εργασίας, ιχνηλατήσεις, έλεγχος στα ΜΜΜ, στα σουπερμάρκετ και όχι εφαρμογή πρωτοκόλλων εγκλεισμού απαγορεύοντας τις βόλτες σε πάρκα της γειτονιάς. Ουσιαστική συμβολή στο ΕΣΥ με πράξεις και όχι αερολογίες και ενδυνάμωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αλλά όπως ισχυρίζονται, το κράτος δεν μπορεί να γεννήσει λεωφορεία, γιατρούς, νοσοκομεία, ελεγκτές, γεννάει μονάχα αστυνομικούς.

Εν κατακλείδι, προσλήψεις επιτρέπονται μόνο στην αστυνομία για να επικρατεί τάξη και ασφάλεια. Λεφτά υπάρχουν μόνο για να εφοδιάσουμε την ΕΛ.ΑΣ. και τις ένοπλες δυνάμεις σκορπώντας υπέρογκα ποσά σε εξοπλιστικά προγράμματα.

Σταματία Κύρλα