Αναπτυξιακός Οργανισμός: Δούρειος Ίππος για την επέλαση των επιχειρήσεων στο Δήμο

Αρχές Φλεβάρη η Δημοτική Αρχή κοινοποίησε στους δημοτικούς σύμβουλους Μελέτη για την συγκρότηση και λειτουργία επιχειρηματικού σχήματος των Δήμων Αλίμου, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Αγ. Δημητρίου, Υμηττού-Δάφνης, Ταύρου- Μοσχάτου.

Ένα επιχειρηματικό σχήμα που έρχεται να αλώσει την πλειοψηφία των υπηρεσιών και λειτουργιών του δήμου, να τις παραδώσει στα ιδιωτικά συμφέροντα, μακριά  την ευθύνη και  έλεγχο του Δημοτικού συμβουλίου.

Όσον αφορά καθαυτή την επιλογή της Δημοτικής Αρχής της Ηλιούπολης να συμμετάσχει στο νέο επιχειρηματικό μόρφωμα που αναδύεται στην περιοχή, δεν μπορούμε να μην επισημάνουμε την επιλογή της να κινηθεί πλάι στο δήμαρχου Αλίμου, που είναι γνωστό ότι διεκδικεί αναβαθμισμένο ρόλο σε ευρύτερες μπίζνες που αναπτύσσονται στην περιοχή και μας έχουν ήδη απασχολήσει, ειδικά όσον αφορά το καταστροφικό αποτύπωμα τους στον Υμηττό. Η συγκολλητική ουσία του business as usual, ενώνει το φαινομενικά ετερόκλιτο πολιτικά μίγμα δημάρχων της περιοχής.

Τι είναι όμως οι “Αναπτυξιακοί οργανισμοί” που έφερε η κυβέρνηση της ΝΔ και μπαίνουν με ταχύτητα σε λειτουργία και στην περιοχή μας;

Είναι γνωστόν ότι οι μεταρρυθμίσεις στους Δήμους και τις Περιφέρειες με όχημα την λεγόμενη αποκέντρωση ξεδιπλώθηκαν σε έκταση στην περίοδο της καπιταλιστικής κρίσης με αφετηρία τους τον  “Καλλικράτη”.

Εκσυγχρονισμοί και επιταγές της ευρωενωσιακής αγοράς στην οποία συμμετέχει η χώρα, που συνεισέφεραν στην αυστηρή πειθάρχηση των Δήμων στο δημοσιονομικό κορσέ, στην μείωση της χρηματοδότησης από το κρατικό προϋπολογισμό, στην ένταση της φοροεπιδρομης στα νοικοκυριά και από τους Δήμους, τις ιδιωτικοποιήσεις, το πέρασμα της ανταπόδοση σε βασικές κοινωνικές υπηρεσίες, στην ανατροπή εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Ανατροπές που δεν αφορούν σε αυτή καθαυτή την μεταφορά αρμοδιοτήτων από το κράτος στους Δήμους και που καταλήγουν στην επιβάρυνση των νοικοκυριών και δει των πιο φτωχών και ευάλωτων αλλά κύρια επικεντρώνουν σε μια πιο οργανική και συστηματική σύνδεση των Δήμων με τις επιχειρήσεις.

Ανατροπές που προωθούνται με συστηματικότητα από όλες τις κυβερνήσεις και τα αστικά κόμματα και που διαμόρφωσαν, σε τοπικό επίπεδο, ένα ευρύτατο πολιτικό προσωπικό που τις υπερασπίζεται ως  μονόδρομο!

Με διαμορφωμένες πια τις μεγάλες διοικητικές δομές των Δήμων και των Περιφερειών και τις λειτουργίες που έχουν αναλάβει ή θα αναλάβουν στην συνέχεια ευνοείται η ανάπτυξη νέων οικονομικών δραστηριοτήτων για τις  επιχειρήσεις, χωρίς χρονοβόρες και περίπλοκες διαδικασίες.

Στην φάση της νέας οικονομικής κρίσης που μπαίνουμε, Κυβέρνηση και τα άλλα αστικά κόμματα, επείγονται στην βελτίωση της ικανότητας κράτους και τοπικής διοίκησης, ώστε να τρέξουν γρήγορα τέτοια επιχειρηματικά σχέδια, με αιχμή την απορρόφηση κρατικών και ευρωενωσιακων κονδυλίων, που σήμερα είναι προς διάθεση πχ Ταμείο ανάκαμψης -νέα περίοδο ΕΣΠΑ 2022 – 2027- στην μη διάχυση τους σε μικρά και ασύνδετα μεταξύ τους έργα, που δεν  προσελκύουν κεφαλαία και επενδυτές.

Στην αιχμή των σχεδιασμών ΕΕ, κυβέρνησης, των αστικών δυνάμεων και του κεφαλαίου, βρίσκεται ο λεγόμενος τομέας της «Πράσινης οικονομίας»,  με αιχμή τις εναλλακτικές μορφές ενέργειας και το δίκτυο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την διαχείριση των απορριμμάτων, την ανάπτυξη του δικτύου μεταφορών, νέων τεχνολογιών. Επίσης η ψηφιοποίηση κράτους και τοπικής διοίκησης, ώστε να ανταποκρίνονται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά στις επιχειρηματικές απαιτήσεις.

Στην ίδια κατεύθυνση έρχεται να συνδράμει και η επιχειρηματική δραστηριότητα με αιχμή τις χρήσεις γης, το περιβάλλον, δημοτικές εκτάσεις αλλά και υποδομές που παραμένουν για χρόνια αδρανείς ή ασυντήρητες και παραδίνονται σήμερα στο τουριστικό και το κατασκευαστικό κεφάλαιο, με το επιχείρημα της αξιοποίησης ή της συντήρησής τους. Νέα πεδία διοχέτευσης συσσωρευμένων κεφαλαίων του κράτους και μαζί και οι Δήμοι, μπαίνουν μπροστά να τους ανοίξουν νέους δρόμους κερδοφορίας, διασφαλίζοντας με την παρουσία τους και το μηδενισμό κάθε επιχειρηματικού ρίσκου αλλά και την  λαϊκή συναίνεση.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ σε προηγούμενη φάση, με την οικονομία σε ρυθμούς σχετικής ανάκαμψης, έστηνε τα λεγόμενα αναπτυξιακά συνέδρια, με αιχμή τον “αναπτυξιακό ρόλο” της Τοπικής διοίκησης. Με τον “Κλεισθένη” διεύρυνε τις επιχειρηματικές δυνατότητες των Δήμων μέσω των ΑΕ των ΟΤΑ παραχωρώντας τους νέο πλαίσιο δράσης με αιχμή την ενέργεια, τις μεταφορές, τα απορρίμματα, την δημοτική γη και αθλητικές υποδομές των Δήμων. Τομείς που παραμένουν στην προτεραιότητα του κεφαλαίου.

Η κυβέρνηση της ΝΔ με το ν.4690/20 χωρίς να καταργεί τις ΑΕ του ΣΥΡΙΖΑ  θεσμοθετεί νέες με τίτλο “Αναπτυξιακοί Οργανισμοί”. Διευρύνει περαιτέρω το πλαίσιο δράση τους, τις αποδεσμεύει από το δημοσιονομικό κορσέ (όσον αφορά σε προσωπικό και δημόσιο λογιστικό), επικεντρώνοντας στην επιτάχυνση της εκτέλεσης αναπτυξιακών προγραμμάτων με αιχμή ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και εντοπίζοντας ως κύρια αιτία της καθυστέρησης στους Δήμους “την υποστελέχωση και την ανυπαρξία σε πολλές των περιπτώσεων τεχνικών υπηρεσιών και  τεχνικού προσωπικού στους ΟΤΑ”.

Με βάση αυτή την αφετηρία γίνεται καθαρό ότι η λειτουργία των Αναπτυξιακών Οργανισμών έρχεται με  την κατεύθυνση της πλήρους αντικατάστασης δημοτικών υπηρεσιών και του προσωπικού τους, αξιοποιώντας το μνημονιακό πλαίσιο που απαγορεύει την πρόσληψη του αναγκαίου μόνιμου προσωπικού στο δημόσιο και στους Δήμους!

Έτσι με αιχμή την έλλειψη προσωπικού οι Τεχνικές Υπηρεσίες στους Δήμους, με μια απλή διαπίστωση του επικεφαλής τους ή του δημάρχου “ότι δεν δύνανται να  περαιώσουν το έργο τους”, αρμοδιότητες και υπάλληλοι τους, εκχωρούνται στους “Αναπτυξιακούς οργανισμούς”. Συνέχεια αυτής της κατεύθυνσης και η αναφορά στην Μελέτη (σελ147) ότι: “Η κάλυψη των κενών θέσεων μπορεί να γίνεται με την μετακίνηση υπάλληλων από τους ΟΤΑ μετόχους για χρονικό διάστημα έως 2 έτη που μπορεί να παραταθεί για 2 ακόμη έτη, εφόσον υφίσταται υπηρεσιακή ανάγκη”. Εξαιρώντας μόνο το προσωπικό των ΚΕΠ! Κατεύθυνση που δεν περιορίζεται στις Τεχνικές και δομικές υπηρεσίες, αφού γίνεται σαφές από την ΚΥΑ και την Μελέτη των Δήμων, ότι μέσω προγραμματικών συμβάσεων κάθε Δήμος μέτοχος ή όχι, μπορεί να εκχωρεί ευρύτατη γκάμα υπηρεσιών τους σε υφιστάμενους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς, κάνοντας σαφές -σε άλλη σελίδα της μελέτης- ότι “Βασική πηγή εσόδων για τον Οργανισμό και καθοριστικό ρόλο για τη βιωσιμότητα του δύναται να διαδραματίσουν οι Προγραμματικές Συμβάσεις που δύναται να υπογραφούν τόσο με τους μετόχους, όσο και με άλλους φορείς πχ άλλους Δήμους, νομικά πρόσωπα δήμων, ενώσεις δήμων κτλ”!

Ευρύτατο το  πεδίο επιχειρηματικής δράσης του Αναπτυξιακού Οργανισμού

Στην ΚΥΑ ξεκαθαρίζεται ότι “απαριθμεί ενδεικτικά και όχι περιοριστικά” τις δυνατότητες παρέμβασης των Αναπτυξιακών Οργανισμών. Με βάση  την ΚΥΑ  αλλά και την μελέτη που καταθέτουν οι Δήμοι  η δράση του έχει αναφορά:

—Την ανάληψη των καθηκόντων της τεχνικής υπηρεσίας –σύναψη, εποπτεία, επίβλεψη συμβάσεων μελετών και έργων- διοικητική υποστήριξη Τεχνικών Υπηρεσιών, υπηρεσιών Δόμησης.

–Την υλοποίηση πολιτικών κοινωνικής πολιτικής με ενδεικτικές την  λειτουργία κοινωνικών παντοπωλείων, Φαρμακείων, δράσεις κοινωνικής ένταξης ευπαθών ομάδων, μετανάστες κ.α.).

–Την υλοποίηση πολιτικών ψηφιακής σύγκλισης (αναζήτηση, επιλογή ,εφαρμογή, διαχείριση, λειτουργία, ανάπτυξη λύσεων και υπηρεσιών στους τομείς της ηλεκτρονικής, των τηλεπικοινωνιών, πληροφοριακής, του διαδικτύου και  προγραμμάτων ψηφιακής σύγκλισης).

–Τα προγράμματα αστικής κινητικότητας με ενδεικτικές την αξιοποίηση ΑΠΕ, την εφαρμογή νέων τεχνολογιών, την εναλλακτική διαχείριση βιολογικών αποβλήτων – βιοενέργεια. Δράση που σαφώς εισαγάγει την καρκινογόνο καύση “ως καινοτόμο” διαχείριση των απορριμμάτων!!

–Την διαχείριση και αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας των μετόχων ΟΤΑ, αλλιώς την ιδιωτικοποίησή τους!

Στη Μελέτη των Δήμων οι κατευθύνσεις της ΚΥΑ αποδίδονται με ουδέτερους και τεχνοκρατικό τρόπο: Τεχνική & Συμβουλευτική Υποστήριξη, Κοινωνική Συνοχή, Υγεία, Πολιτική Προστασία, Ψηφιακή Σύγκλιση, Έξυπνος Μετασχηματισμός, Καινοτομία-Βιώσιμη Ανάπτυξη, Αναβάθμιση περιβάλλοντος & ενίσχυση υποδομών και δικτύων, Εκπαίδευση & Αθλητισμός, Πολιτισμός, Τουρισμός.

Με βάση το συγκεκριμένο πλαίσιο γίνεται σαφές ότι είναι ευρύτατη η γκάμα των δραστηριοτήτων του Δήμου που με μια προγραμματική σύμβαση μπορούν  να φύγουν από την αρμοδιότητα και την εποπτεία  των υπηρεσιών και τον έλεγχο των οργάνων του!!!

Χαρακτηριστικό επίσης το σχόλιο που συνοδεύει τις παρατηρήσεις της ηγεσίας της ΚΕΔΕ στο σχέδιο νόμου της Κυβέρνησης που εισήγαγε τους Αναπτυξιακούς Οργανισμούς και παρά την συμφωνία τους, δεν αποφεύγουν να αναφερθούν σαφώς για το που οδηγούνται τα πράγματα! “Ωστόσο οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι οι Αναπτυξιακοί Σύνδεσμοι τείνουν να υποκαθιστούν σε μεγάλο βαθμό την καθαυτή λειτουργία των Δήμων”. Ακόμη πιο συγκεκριμένη ως προς το τι έρχονται να υπηρετήσουν είναι πρόσφατη σύμβαση του Δήμου Χερσονήσου στην Κρήτη με τον “Αναπτυξιακό” Οργανισμό ΟΤΑ των Δήμων Ανατολικής Αττικής –Καρύστου, που αναλαμβάνει να “προμηθεύει” με εργαζόμενους τον Δήμο Χερσονήσου ώστε να διεκπεραιώνουν υποθέσεις της Οικονομικής υπηρεσίας του !!!

Τα επιχειρήματα που ντύσουν το νέο κύκλο επιχειρηματικής δράσης στους Δήμους  γνωστά και επαναλαμβανόμενα: η έλλειψη προσωπικού, η “ωρίμανση των έργων ως επιτακτική ανάγκη, προκειμένου να αξιοποιηθούν τα διαθέσιμα κονδύλια της τρέχουσας περιόδου”, “η βελτίωση της διοικητικής και διαχειριστικής ικανότητας των Δήμων”, “η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των πολιτών” κ.α.

Σε  σελίδες της Μελέτης τίθεται πιο  διακριτά ο στόχος: “Ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας του Αναπτυξιακού Οργανισμού δεν συνεπάγεται απαραίτητα και την έλλειψη οιασδήποτε δραστηριότητας, στο πλαίσιο του καταστατικού του, η οποία μπορεί να φέρει οικονομικό αποτέλεσμα” (σελ 176) “πολλαπλασιαστικά τα αποτελέσματα από τη συνεργασία με τον ιδιωτικό φορέα. Ο ιδιωτικός φορέας δύναται να συμμετέχει στην υλοποίηση έργων και υπηρεσιών είτε ως εταίρος και να υλοποιήσει το έργο μαζί με το δημόσιο φορέα ή ως παροχέας υπηρεσιών προς τον δημόσιο φορέα…”, “… η συμμετοχή του στην υλοποίηση έργων και υπηρεσιών αναπτυξιακού χαρακτήρα αποτελεί μια εναλλακτική λύση για την προώθηση των Δημοσίων Επενδύσεων” (σελ 200)!!!

Λειτουργία και οργάνωση με βάση  την Αγορά.

Η εισηγητική έκθεση του νόμου αναφέρονταν στην δημιουργία “περιορισμένου αριθμού τέτοιων σχημάτων”. Μετά την ψήφιση του, με νέα ρύθμιση η κυβέρνηση ανάτρεψε την παραπάνω στρατηγική της, θεσπίζοντας την δυνατότητα κάθε Δήμου, με πληθυσμό άνω των 50χιλιαδων κάτοικων, να συγκροτεί τέτοια επιχειρηματικά σχήματα. Καθώς φαίνεται παίρνει υπόψη αντιθέσεις και συμφέροντα δημάρχων και επιχειρηματιών που εμφανίζονται σε τοπικό επίπεδο και κάνει ένα βήμα πίσω,  προτάσσοντας το κύριο. Αυτό της άμεσης λειτουργίας αυτών των επιχειρηματικών  σχημάτων στην Τοπικής Διοίκησης. Άλλωστε για την πορεία προβλέπονται και οι συνενώσεις.

Στο εγχείρημα των Αναπτυξιακών Οργανισμών πρωταγωνιστικό ρόλο, σε αυτή την φάση, έχουν οι Δήμαρχοι που κινούνται με ταχύτητα για την λειτουργία τους, ατενίζοντας ως ευκαιρία ολκής τις μπίζνες που τους υπόσχεται η κυβέρνηση με αιχμή  τους πόρους του ταμείου ανάκαμψης και της νέας περιόδου 2023-27 του ΕΣΠΑ.

Οι Αναπτυξιακοί Οργανισμοί διοικούνται από το διοικητικό συμβούλιο που  εκλέγεται από τη γενική συνέλευση των μετόχων ΟΤΑ. Ο  διευθύνων σύμβουλος και τα εκτελεστικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου δεν επιτρέπεται να είναι αιρετοί  αλλά μόνο  “άνθρωποι της αγοράς”!

Το προσωπικό τους τακτικό και έκτακτο δεν καταγράφεται ως προσωπικό του δημόσιου τομέα. Το τακτικό προσλαμβάνεται βάσει της Εσωτερικής Υπηρεσίας με διαδικασίες  ΑΣΕΠ, το  έκτακτο συνδέεται  με το αντικείμενο και  την διάρκεια του έργου, με συμβάσεις έργου και προσλαμβάνεται με απόφαση του Δ.Σ της Εταιρείας.

Τα άλλα κόμματα ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, λένε το μεγάλο ΝΑΙ σε αυτά τα  επιχειρηματικά μορφώματα. Η αντίθεση τους επικεντρώθηκε στον τρόπο πρόσληψης του προσωπικού, με το πολιτικάντικο επιχείρημα ότι η κυβέρνηση φτιάχνει δικά της …”μαγαζιά”, …”βολεύει τους ανθρώπους της”. “Καταπίνοντας την κάμηλο” των γενικευμένων ιδιωτικοποιήσεων στους Δήμους, τους πιάνει δυσανεξία στο επιδόρπιο.

Η προώθηση των επιχειρηματικών μορφωμάτων στους Δήμους -κοντοπρόθεσμα ή  μακροπρόθεσμα-  εμπορευματοποιεί ανάγκες και δομές και  θα  συντρίψει καθολικά την μόνιμη σταθερή  δουλειά στους Δήμους.

Η μελέτη των Δημάρχων δίνει την εικόνα για το τραπέζι που στρώνεται και τις μπίζνες στην περιοχή και καμιά σχέση δεν έχουν με τις ανάγκες των κατοίκων. Η έδρα της επιχείρησης έχει ήδη βρεθεί, τα βασικά στελέχη της, ο ψηλός μισθός τους, οι 25 “εξωτερικοί συνεργάτες” της επιχείρησης, είναι σαφώς μαρκαρισμένα ήδη μεγέθη και όλοι οι δήμαρχοι θα έχουν το μερτικό τους… Εδώ  όμως δεν έχει ισχύ και το “εν είδα ότι ουδέν είδα” του Σωκράτη… γιατί ως γνωστόν, το όνομα “ΣΩΚΡΑΤΗΣ” από μόνο του δεν προσδίδει ούτε σοφία, ούτε χάρη, ευαγούς ιδρύματος στο νέο επιχειρηματικό μόρφωμα των δημάρχων της περιοχής.