Θοδωρής Καρέλλας: Τι άλλο χρειάζεται να συμβεί, για να καταλάβουμε ότι αυτό το σύστημα σάπισε;

Ο “Φρέσκος Πηλός” ήταν απλώς η αφορμή. Ο καμβάς για να απλώσουμε πάνω του τη συζήτηση. Για όσα ζήσαμε και τους σεισμούς που μέλλονται να έρθουν. Για την τέχνη που “καραδοκεί” στις πιο σκοτεινές στιγμές μας, για να μας τραβήξει και να μας δώσει διέξοδο. Αρκεί να είναι και αυτή κομμάτι του κόσμου που αλλάζει και να υπηρετεί αυτή την αλλαγή. Ο δίσκος “Φρέσκος Πηλός” του Θοδωρή Καρέλλα δε μας συστήνει απλά κάποια νέα κομμάτια ή τον καλλιτέχνη. Μας παρουσιάζει ένα πορτρέτο της εποχής μας. Και αυτό δίνει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη συνέντευξη που ακολουθεί.

Από πού αντλεί έμπνευση και τα θέματά του ο δίσκος “Φρέσκος Πηλός;”

Η ιδέα ήταν να καταγράψουμε, άλλες φορές με τρόπο δημοσιογραφικό και άλλες με λόγο πιο ποιητικό και φιλοσοφημένο, γεγονότα που σημάδεψαν τον κόσμο τη χρονιά που μας πέρασε, δηλαδή το 2020 και πιο συγκεκριμένα από τότε που μπήκε στις ζωές μας ο ιός. Βέβαια, αν κάτσει κανείς και σκεφτεί, θα δει ότι δε χρειάζεται και καμία τρομερή έμπνευση, φτάνει μόνο να παρατηρήσει το τι συμβαίνει γύρω μας όλον αυτόν τον καιρό. Έτσι, ξεκινά το ταξίδι του Φρέσκου Πηλού!

Από τον δίσκο έχει κυκλοφορήσει ήδη το τραγούδι “Μέλισσες και Λύκοι”, που είναι σχετικό με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Τι άφησαν πίσω τους εκείνες οι μέρες -σε εσένα προσωπικά αλλά και γενικότερα;

Υιοθετώντας μια φράση που πολύ σωστά λέει ο λαός μας, ότι, τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, θα απαντήσω κι εγώ παραφράζοντας λίγο τα λόγια του τραγουδιού που λένε

“Θα κοιτάξουμε τον ήλιο μες τα μάτια

Θα ηχήσουνε τα όνειρα του πλήθους

Όταν οι άνθρωποι έχουν κοινά γινάτια

Τότε οι μέλισσες κερδίζουνε τους λύκους”

Τελικά,

Κοιτάξαμε τον ήλιο μες τα μάτια
Ηχήσανε τα όνειρα του πλήθους
Γιατί όταν οι άνθρωποι έχουν κοινά γινάτια
Ε, τότε οι μέλισσες κερδίζουνε τους λύκους

Πώς προέκυψε η συνεργασία με τον Θωμά Ψήμμα και τι εντυπώσεις σου αφήνει;

Με τον Θωμά πρώτα είχαμε ‘’γνωριστεί’’ καλλιτεχνικά, μέσω μιας καλής μου φίλης και σπουδαίας καλλιτέχνιδας επίσης, της Δέσποινας Πραφτσιώτη και που η ίδια συμμετέχει στον Φρέσκο Πηλό με ένα τραγούδι, Μάτια καθαρά, η οποία μου είχε δώσει ένα τραγούδι της όπου τους στίχους υπέγραφε ο Θωμάς. Μου άρεσαν τόσο πολύ αυτοί οι στίχοι, κι έτσι, απο τότε, πάντα είχα τον Θωμά στο μυαλό μου ως υποψήφιο στιχουργό. Ο ίδιος βέβαια δεν το ήξερε αυτό. Ώσπου μια μέρα, πριν μερικούς μήνες, τον Οκτώβρη ή Νοέμβρη του ’20 αν θυμάμαι καλά, του έστειλα ένα μήνυμα και του έγραψα: Έχω μια ιδέα, να τηλεφωνηθούμε να την συζητήσουμε; Έτσι έγινε, τηλεφωνηθήκαμε και μέσα σε μόλις μερικές μέρες είχαμε έτοιμα ήδη τα 2 – 3 πρώτα τραγούδια του δίσκου. Η σχέση μου με τον Θωμά έχει εξελιχθεί σε φιλική, είμαστε πια δυο καλοί φίλοι αλλά και μαζί, παραγωγικότατοι, έχοντας ολοκληρώσει περίπου 20 τραγούδια εκτός του Φρέσκου Πηλού που μας αρέσεουν και έχουμε προγραμματίσει να τα κυκλοφορήσουμε, άλλα σιγά – σιγά και άλλα στο άμεσο μέλλον, αν όλα πάνε καλά.

Υπάρχει κάποιο κομμάτι που είναι (πιο) ιδιαίτερο για σένα;

Κάθε φορά που ακούω ένα από τα τραγούδια του δίσκου, γίνεται αυτόματα το αγαπημένο της στιγμής. Όλα, το καθένα για τον δικό του μοναδικό λόγο, έχει μέσα μου ξεχωριστή αξία και θέση.

Ο Φρέσκος Πηλός είναι το πρώτο μέρος μιας ευρύτερης δουλειάς. Τι περιμένουμε να δούμε στη συνέχεια;

Ναι, και αποτελείται από ένα μέρος ακόμα και θα εμπεριέχονται σε αυτό άλλα 9 τραγούδια, κάθε τραγούδι και άλλος ερμηνευτής, κάθε τραγούδι και κάποιο άλλο γεγονός. Επίσης το δεύτερο μέρος θα έχει άλλο εξώφυλλο αλλά της ίδιας ζωγράφου, της κ. Τζίνας Παπαδοπούλου. Αν και οι εποχές είναι εξαιρετικά δύσκολες, εμείς θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να κυκλοφορήσει το δεύτερο μέρος το συντομότερο δυνατό μιας και τα τραγούδια αφορούν ουσιαστικά σε γεγονότα του ’20.

Συνηθίζεις να εντάσσεις τους δίσκους σου σε ένα ευρύτερο πλαίσιο (πχ τριλογίες). Ποιο είναι το σκεπτικό σου για αυτό το μοτίβο;

Δύο είναι οι πιο σημαντικοί λόγοι. Ο πρώτος είναι ότι επειδή από μικρός είχα καλλιεργηθεί στο να ακούω ολοκληρωμένα έργα και μου άρεσε πολύ, έβαζα δηλαδή έναν δίσκο (βινύλιο) και άκουγα με προσοχή ένα – ένα τα τραγούδια, τόσες και τόσες φορές… έβρισκα μεγαλύτερο ενδιαφέρον σε αυτόν τον τρόπο προσέγγισης, και τελικά βρήκα μια άλλη, υψηλή αξία μέσα από αυτό, μου ταίριαζε και όπου στο σήμερα έχει δημιουργήσει αυτήν την αισθητική στον χαρακτήρα και των δικών μου δημιουργιών και επιλογών τελικά. Ο δεύτερος λόγος ήρθε κάπως, να το πω, φυσικά. Έχοντας στο συρτάρι μου μεγάλο όγκο τραγουδιών ίδιας φιλοσοφίας, π.χ. έναν ολοκληρωμένο κύκλο τραγουδιών, μελοποιημένων ποιημάτων, θα ήταν αδύνατο να τα χωρέσω όλα μαζί σε ένα δίσκο. Κάπως έτσι προέκυψε, αλλά μου αρέσει κι όλας. Αυτή η προσέγγισή μου πάντως, είναι έμεσα και η άποψή μου για το πώς προτείνω ότι πρέπει και οι καλλιτέχνες – δημιουργοί να προσεγγίζουν κατά βάση κι εκείνοι την τέχνη.

Είναι ο δεύτερος δίσκος που βγάζεις μες σε μερικούς μήνες. Τελικά η πανδημία προσφέρει, πλάι στα άλλα αρνητικά, ευκαιρία για έμπνευση και περισυλλογή;

Ναι, μετά την κυκλοφορία του πρώτου μέρους της Δοκιμασίας με τίτλο Κακή φωτιά (μελοποίηση Ελλήνων ποιητών) και με βασικό τραγουδιστή τον Θανάση Χουλιαρά, έτυχε και η κυκλοφορία του Φρέσκου Πηλού σε κοντινή χρονικά απόσταση. Και με την ευκαιρία να σημειώσω, μιας και ανέφερα τον Θανάση, ότι στο δεύτερο μέρος του Φρέσκου Πηλού θα συμμετέχει κι εκείνος με ένα τραγούδι. Η πανδημία έφερε μαζί της πάρα πολλές δυσκολίες σε πολλές πτυχές της ζωής. Ειδικότερα στον κλάδο της μουσικής, τα πράγματα είναι δυστυχώς τραγικά. Νομίζω ότι ο κλάδος μας είναι εκείνος που έχει πληγεί περισσότερο από κάθε άλλο. Παρόλα αυτά, έστω κι αν δεν υπάρχει η πολυτέλεια για πολλή σκέψη μιας και πρέπει να βρίσκονται οι τρόποι επιβίωσης, όμως, ακριβώς μέσα από αυτές τις δυσκολίες, πολλές φορές πρέπει να βρίσκουμε τη δύναμη και το σθένος να εμπνεόμαστε, να δημιουργούμε και να καταθέτουμε στον κόσμο τέχνη που μάλιστα θα είναι ικανή, έστω και λίγο, να δίνει μια νότα αισιοδοξίας, κάτι για ν’ αντέχουμε, να μπορούμε έστω και μια στιγμή να στηρίξουμε μια ελπίδα πάνω της.

Πόσο εύκολο είναι να προβάλει κανείς έναν δίσκο, σε αυτές τις συνθήκες της πανδημίας;

Αν ανήκεις ή αν είσαι μέλος μιας, ας πούμε μεγάλης εταιρίας που ειδικεύεται στη βιομηχανία του τραγουδιού, είναι έτσι κι αλλιώς πιο εύκολο απ’ ό,τι να παλεύεις με τις δικές σου δυνάμεις. Κάτι το οποίο κάνω κι εγώ όλα αυτά τα χρόνια. Δεν αλλάζει κάτι με αφορμή την πανδημία. Χειρότερα έγιναν τα πράγματα και ακόμα πιο δύσκολες οι συνθήκες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε όσοι παλεύουμε με τις ελάχιστες δυνατότητες που μας παρέχονται μέσα σε αυτό το πολύ καλά οργανωμένο σύστημα. Φανταστείτε κι όλας μέσα σε όλο αυτό το γεγονός ότι δεν μπορούμε να κάνουμε ζωντανές παραστάσεις. Και γενικότερα, είναι πολύ θλιβερό να βλέπεις μια ζωντανή παράσταση μέσα από μια οθόνη και ο καθένας αποκομμένος από τον άλλο. Προσωπικά για μένα δηλαδή είναι εξωπραγματικό αυτό που συμβαίνει, έχοντας μεγαλώσει και μάθει μουσική σε πλατείες. Είναι κι άλλα, πολλά ζητήματα, όπως παραδείγματος χάρη τα ανύπαρκτα δικαιώματα των δημιουργών… Κάποτε, σε μια άλλη συνέντευξη, ίσως το αναλύσουμε. Για να μην κλείσω έτσι αρνητικά όμως την τοποθέτηση, το οτιδήποτε κι αν συμβαίνει, οποιαδήποτε προσπάθεια για ανθρώπινη σύνδεση, καλό και θετικό είναι.

Σου έχει λείψει η ζωντανή επαφή με το κοινό;

Αν και υπάρχει μια απερίγραπτη μαγεία σε όλο αυτό το κομμάτι της επικοινωνίας και της ανθρώπινης επαφής και ενέργειας που δημιουργεί μια παράσταση, όμως, ιδανικά, έτσι όπως σκέφτομαι τώρα που απαντώ σε αυτήν την ερώτηση, θα ήθελα να συνθέτω και να πληρώνομαι γι’ αυτό, να επιβιώνα μέσα από αυτή μου την εργασία (εδώ γελάμε) και ίσως να μπορώ να απέχω από το ζωντανό, τουλάχιστον να έχω μια τέτοια επιλογή. Η επαφή θα έλεγα ότι μου έχει λείψει πολύ περισσότερο σε όλα τα άλλα επίπεδα.

Πώς κρίνεις τα μέτρα που έχει πάρει μέχρι στιγμής η κυβέρνηση στον χώρο του Πολιτισμού;

Σε αυτήν την ερώτηση θα χωρούσε μια απάντηση, ύστερα από πολλή μελέτη, που θα αποτελούνταν ίσως από πολλές σελίδες. Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω; Από το γεγονός ότι η τέχνη είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και ως τέτοιο θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται, και οι άνθρωποί της; Από τα 534 ευρώ που κάποιοι τυχεροί έλαβαν για λίγους μήνες – στον έτσι κι αλλιώς ευαίσθητο κλάδο μας – και ότι οι σύγχρονες ανάγκες επιβίωσης ξεπερνάνε τα 1.000 ευρώ (και λίγα λέω); Από την κοροϊδία και την αδιαφορία του κράτους, όχι μόνο στον δικό μας κλάδο αλλά και γενικότερα; Άπειρα τα ζητήματα και τα προβλήματα και η πανδημία τα έχει κάνει ακόμα χειρότερα. Τελικά για ποιο κράτος με ρωτάτε και ποια κυβέρνηση, αυτή που εξυπηρετεί το μεγάλο κεφάλαιο και όλος ο κόσμος υποφέρει και έχει εξαθλιωθεί πάλι; Αηδιάζω με αυτούς, φοβάμαι για εμάς. Είναι βαρύ το φορτίο που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ακόμα μια φορά και δύσκολοι οι αγώνες που πρέπει να δοθούν τα επόμενα χρόνια και μακάρι να βγω ψεύτης. Ως εδώ, πρέπει να πούμε όχι! Δεν είναι του λαού αυτή η κρίση. Επιβάλλεται γενικός ξεσηκωμός!

Πώς κρίνεις τις κινητοποιήσεις και τους αγώνες που δόθηκαν ως τώρα;

Γελάω μέσα μου βαθιά και ουσιαστικά, και ελπίζω όλο και πιο πολύ σε κάθε μια νίκη που κερδίζει ο λαός συλλογικά και ενωμένος και είναι ξεκάθαρο ότι μόνο έτσι μπορούμε να ελπίζουμε για μια συνολική αλλαγή και για ένα σύστημα που θα σταματήσει η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Ουτοπικό; Μπορεί. Επίκαιρο; Σίγουρα. Διαλέγουμε και παίρνουμε. Πόσο ακόμα, τι ακόμα χρειάζεται να συμβεί για να καταλάβουμε ότι αυτό το σύστημα σάπισε; Μέχρι τότε, και τότε ακόμα ίσως, αγώνας είναι η ίδια η ζωή καθημερινά και το κάθε τι μέσα σε αυτή, αιώνες πίσω και φαντάζομαι, αιώνες μπροστά. Ένας αδιάκοπα συνεχόμενος αγώνας.

Υπάρχει συσπείρωση και ενότητα στον κλάδο; Ή μήπως δε “χτυπήθηκαν” όλοι το ίδιο;

Ναι, εδώ και κάμποσο καιρό και ειδικότερα από τότε που ξεκίνησε αυτή η υγειονομική κρίση, μπορώ να πω ότι υπάρχει μια συσπείρωση μεν, αναγκαστική βέβαια περισσότερο και όχι και τόσο συνειδητή, προς το παρόν. Πάντως είναι ξεκάθαρο ότι δεν πλήττει τον καθένα το ίδιο. Όχι βέβαια. Στην πλειοψηφία ναι, μπορεί, είναι και  λογικό, στο μεγαλύτερο ποσοστό, εκεί που είναι το πρόβλημα ναι. Αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει μια μερίδα και σε αυτόν τον κλάδο, πάντα υπήρχε, πάντα θα υπάρχει μάλλον, που θα απολαμβάνει καλύτερες συνθήκες επιβίωσης μιας και και λαμβάνει καλύτερες οικονομικές απολαβές. Απλά τα πράγματα. Εννότητα, δυστυχώς, δε νομίζω, έχω τις αμφιβολίες μου.

Κατά τη γνώμη σου, η τέχνη πρέπει να μας δείχνει την πραγματικότητα ή να μας δίνει μια διέξοδο από αυτήν;

Κατά τη γνώμη μου, η τέχνη, πρέπει να μας δείχνει την πραγματικότητα και μια, πάντα πιο φωτεινή διέξοδο από αυτή.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου;

Να ευχηθώ κι εγώ, πρώτα απ’ όλα, να καταφέρουμε να βγούμε υγιείς όσο περισσότεροι μπορούμε από αυτήν την κρίση και να είμαστε δυνατοί και περισσότερο συνειδητοί πολιτικά. Από κει και ύστερα, δυο βασικοί στόχοι που είναι προς ολοκλήρωση. Ο πρώτος: η κυκλοφορία του δεύτερου μέρους του Φρέσκου Πηλού που θέλουμε να το καταφέρουμε αυτό μέσα στους επόμενους μήνες και ακόμα, ένας δίσκος που έχει συνθέσει και γράψει τους στίχους ο φίλος και τραγουδοποιός Βαγγέλης Τζερέτας, ένας λαϊκός δίσκος που θέτει επίκαιρα ζητήματα και που έχει γραφτεί για τη φωνή μου και που έχουμε ως στόχο να τον ολοκληρώσουμε μέσα στο καλοκαίρι. Από κει και πέρα, είναι πολλά τα σχέδια. Συμμετοχές σε δίσκους, τραγούδια σκόρπια που έχω δώσει σε καλλιτέχνες, τραγούδια που μου έχουν δώσει και έχουν προγραμματιστεί για το μέλλον, ακόμα, δύο δίσκους που έχω ολοκληρώσει (και πάω για τον τρίτο) και ψάχνουμε τους τρόπους να ηχογραφηθούν κτλ, ένας δίσκος με εργατικά τραγούδια που έχω συνθέσει πάνω σε στίχους που αφορούν σύγχρονα ιστορικά γεγονότα… Είναι κι άλλα… Υγεία να ‘χουμε, χρόνο και χρήματα  και όλα γίνονται. Σας ευχαριστώ πολύ για την πολύ ωραία συνέντευξη!