Αυτά τα βράχια είναι δικά μας! Δεν μπορεί κανείς να μας τα πάρει!

Μία εντελώς γελοία και άκρως προκλητική απόφαση εξέδωσε το Εφετείο Αθηνών, συγκεκριμένα την 4891/2020, της οποία η παντελής έλλειψη σκεπτικού αλλά και αποδείξεων παραχωρεί στα χέρια ιδιωτών μία δημόσια δασική έκταση 104 στρεμμάτων που βρίσκονται στη Β’ Ζώνη Υμηττού. Πρόκειται επί της ουσίας για ολόκληρο το λόφο του Κοπανά, τα περίφημα “νταμάρια” στην περιοχή του Βύρωνα. Η αισχρή αυτή πρόταση έρχεται να τελεσιδικήσει μια δικαστική μάχη που ξεκίνησε πριν σχεδόν 20 χρόνια, όταν το 2003 κατατέθηκαν οι πρώτες αγωγές από 19 ιδιώτες κατά του δημοσίου και των δήμων Βύρωνα και Υμηττού (νυν Καλλικρατικού Δήμου Δάφνης-Υμηττού). Το μόνο σίγουρο είναι πως η προκλητική και γελοία αυτή απόφαση θα μείνει κενό γράμμα, θα γίνει κουρελόχαρτο και θα καταργηθεί στην πράξη από το λαό του Βύρωνα, του Υμηττού και όλης της χώρας, το μοναδικό δηλαδή ιδιοκτήτη αυτής της έκτασης αλλά και κάθε άλλης δημόσιας γης.

Τόσο οι πρώτες αγωγές όσο και αυτή η κατάπτυστη απόφαση του Εφετείου Αθηνών βασίστηκαν σε τίτλους ιδιοκτησίας γης που κατέχουν 19 ιδιώτες και οι οποίοι τίτλοι έχουν εκδοθεί στις αρχές του 19ου αιώνα και εδράζονται στα νομοθετήματα χρησικτησίας της οθωμανικής περιόδου, την εποχή δηλαδή που οι Τούρκοι πασάδες και οι Έλληνες κοτζαμπάσηδες διαφέντευαν τον τόπο αυτό. Η αβάσιμη αυτή αγωγή κατέπεσε πρωτοδίκως, όταν πριν πέντε χρόνια το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών με την 715/2016 απόφασή του δικαίωσε το Δημόσιο και τους Δήμους Βύρωνα και Υμηττού. Ωστόσο οι ιδιώτες άσκησαν έφεση, με αποτέλεσμα το Εφετείο Αθηνών να προχωρήσει τον περασμένο Σεπτέμβρη στην απαράδεκτη αυτή απόφαση, δικαιώνοντας τους ιδιώτες. Τι άλλαξε από το Πρωτοδικείο ως το Εφετείο; Δύο παράγοντες, για τους οποίους ευθύνεται αποκλειστικά το κράτος και οι κυβερνήσεις των τελευταίων 40 ετών, παράγοντες που σήμερα δίνουν πάτημα στους ιδιώτες ώστε να διατυπώνουν τις αξιώσεις τους.

Πρώτος παράγοντας ο αποχαρακτηρισμός της περιοχής ως δασική, παρότι ανήκει στη Β’ Ζώνη Υμηττού και αποτελεί φυσική συνέχεια του βουνού. Μάλιστα στο “σκεπτικό” της απόφασης ο χώρος αποκαλείται “απόκρημνος βράχος” και όχι δάσος, ξεχνώντας αφενός πως η παράνομη παραχώρηση του λόφου Κοπανά στα λατομεία μαρμάρου των εταιρειών Εργάνη και ΕΛΚΟ κατάντησαν τον καταπράσινο και κατάφυτο ως τα 1882 λόφο του Κοπανά σε “απόκρημνο βράχο”. Να σημειωθεί δε εδώ πως ο κατά τους Εφέτες “απόκρημνος βράχος”, δεν καλύπτει παρά μόνο ένα μικρό τμήμα επί του συνόλου των 104 στρεμμάτων που παραχωρούν στους ιδιώτες, καθώς όλη η υπόλοιπη έκταση καλύπτεται από δύο θέατρα, εννιά γήπεδα, κλειστό και υπαίθριο δημοτικό αναψυκτήριο, κοινωφελή δημοτικά έργα που εμείς οι Βυρωνιώτες πληρώσαμε με τους φόρους μας σαράντα χρόνια τώρα, αλλά και χώρους πεζοπορίας και αναψυχής γεμάτους δέντρα που φυτέψαμε πάλι εμείς οι Βυρωνιώτες με τα ίδια μας τα χέρια, όταν οι ιδιωτικές εταιρείες παράτησαν τα πρώην λατομεία ως βομβαρδισμένα τοπία χωρίς ποτέ να προβούν στις απαραίτητες και υποχρεωτικές από το νόμο αποκαταστάσεις του τοπίου.

Δεύτερος παράγοντας στάθηκε η εντελώς αβάσιμη αποζημίωση που κατέβαλε ο ΟΣΚ (Οργανισμός Σχολικών Κτηρίων) για να αγοράσει την έκταση στην οποία χτίστηκε το σχολικό συγκρότημα στα “νταμάρια” που στεγάζει Δημοτικά, Γυμνάσια και Λύκεια του Βύρωνα. Κάπως έτσι, έμμεσα και ύπουλα, το δημόσιο μέσω του ΟΣΚ ουσιαστικά αναγνώρισε ιδιοκτησιακά δικαιώματα σε ιδιώτες για περιοχή που επρόκειτο να απαλλοτριωθεί μετά το κλείσιμο των λατομείων. Στο ίδιο καθεστώς βρισκόταν και ολόκληρη η έκταση των 104 στρεμμάτων, η οποία επρόκειτο να απαλλοτριωθεί και να περάσει στο δημόσιο, διαδικασία που δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ λόγω ολιγωρίας του κράτους ήδη από το 1981.

Πρέπει όμως στο σημείο αυτό να αναφέρουμε και τα ιστορικά γεγονότα που προηγήθηκαν, καθώς η έκταση αυτή είχε διεκδικηθεί με κυριολεκτικά αιματηρούς αγώνες του λαού του Βύρωνα και του Υμηττού στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με μπροστάρη τον Κομμουνιστή Δήμαρχο Βύρωνα, Δημήτρη Νικολαϊδη, ο οποίος μάλιστα καταδικάστηκε σε έξι χρόνια φυλάκιση ως υπαίτιος, διοργανωτής και ηθικός αυτουργός της μαζικής κατάληψης διαρκείας του χώρου μαζί με περισσότερους από πέντε χιλιάδες Βυρωνιώτες και Βυρωνιώτισσες, Υμηττιώτες και Υμηττιώτισσες. Μαχητικό παρόν στις διεκδικήσεις είχε δώσει και ο αείμνηστος δήμαρχος Υμηττού Ανδρέας Λεντάκης. Όλοι μαζί τότε στάθηκαν μπροστά στις μπουλντόζες και απαίτησαν την απόδοση του χώρου στο λαό και το πέτυχαν. Ο Δημήτρης Νικολαϊδης επισκέφθηκε την τότε Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη και την ενημέρωσε για τη λαϊκή απαίτηση των δημοτών, η οποία εν τέλει δικαίωσε το αίτημα και μάλιστα προχώρησε σε δωρεά για την κατασκευή του Θεάτρου Βράχων το οποίο φέρει τιμητικά το όνομά της. Η συμφωνία της Υπουργού με το Δήμαρχο έφερε τη δέσμευση της απαλλοτρίωσης όλης της έκτασης του λόφου Κοπανά, η οποία θα περνούσε στο δημόσιο και θα αποδίδονταν στους δήμους Βύρωνα και Υμηττού.

Και ενώ όλοι θεωρούσαμε αυτονόητο πως 40 χρόνια αργότερα το ζήτημα αυτό είχε τελεσιδικήσει και πως οι χώροι αυτοί μας ανήκουν, ξάφνου το 2003 έρχεται μία αγωγή ιδιωτών να φέρει το ζήτημα στην επιφάνεια αποδεικνύοντας πως μία εικοσαετία αργότερα οι κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ δεν είχαν κάνει απολύτως τίποτα για το θέμα. Ακριβώς στην ίδια γραμμή πλεύσης και απραξίας συνέχισαν και οι κυβερνήσεις της Νέας Δημοκρατίας και του ΣΥΡΙΖΑ.

Το 2016 μάλιστα που εκδόθηκε η πρωτόδικη απόφαση, τόσο η Κυβέρνηση όσο και η Δημοτική Αρχή Βύρωνα ήταν του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ως συνήθως αρκέστηκε μόνο σε μεγάλα και κούφια λόγια και καθόλου έργα. Η έκταση συνέχισε να τελεί υπό αμφισβήτηση παρά τις εξαγγελίες του τότε και νυν Δημάρχου Βύρωνα Γρηγόρη Κατοπώδη, ο οποίος μας διαβεβαίωνε πως ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα προχωρούσε άμεσα σε νομοθετική ρύθμιση για οριστικό πέρασμα της έκτασης στο δημόσιο και απόδοσής της στο λαό του Βύρωνα. Στο ίδιο ακριβώς κλίμα, η (ίδια) σημερινή δημοτική αρχή παρέλειψε να ενημερώσει τόσο το λαό του Βύρωνα όσο και τις δημοτικές παρατάξεις για την απόφαση του Εφετείου, η οποία μάλιστα είχε κοινοποιηθεί στο Δήμαρχο ήδη από το Σεπτέμβρη του 2020, με αποτέλεσμα τόσο οι δημοτικές παρατάξεις όσο και ο λαός του Βύρωνα να ενημερωθούμε πριν λίγες μόλις ημέρες μέσω διαδικτύου για μία είδηση που έπεσε κυριολεκτικά ως κεραυνός εν αιθρία στην πόλη μας, προκαλώντας βέβαια σφοδρές αντιδράσεις των μαζικών φορέων και των πολιτών.

Μάλιστα χθες Κυριακή 25 Απρίλη, πραγματοποιήθηκε ανοιχτή σύσκεψη πολιτών και μαζικών φορέων στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Ταπητουργείου) για την οργάνωση και το σχεδιασμό της αγωνιστικής δράσης με τη Δημοτική Αρχή να λάμπει δια της απουσίας της και το Δήμαρχο να αρκείται σε παρελάσεις στα φίλα προσκείμενα της αντιπολίτευσης ΜΜΕ, γεγονός το οποίο είναι χρήσιμο από μία πλευρά αλλά τον αφήνει έκθετο απέναντι στους δημότες και στους πολίτες του Βύρωνα καθώς και στις δημοτικές παρατάξεις, οι οποίες παρότι ζήτησαν τη σύγκληση έκτακτου δημοτικού συμβουλίου, η Δημοτική Αρχή απέρριψε τα αιτήματα.

Όσον αφορά την πολιτική σκηνή, για μία ακόμη φορά μόνο το Κ.Κ.Ε. ασχολήθηκε με το δίκαιο αίτημα των πολιτών του Βύρωνα και του Υμηττού, καταθέτοντας ερώτηση της Κ.Ο. προς τους Υπουργούς Εσωτερικών, Μεταφορών & Υποδομών και Πολιτισμού & Αθλητισμού, με την οποία ζητούν από την κυβέρνηση να φέρει άμεσα νομοθετική ρύθμιση ώστε να λήξει το ζήτημα της αμφισβήτησης της περιοχής και να αποδοθούν οριστικά και αμετάκλητα οι χώροι αυτοί στο λαό της περιοχής. Στην ερώτηση αναφέρεται χαρακτηριστικά πως «Οι εξελίξεις επιβεβαιώνουν τις διαφωνίες που έχουμε εκφράσει επανειλημμένως σχετικά με την αναθεώρηση του Π.Δ. Προστασίας του Υμηττού, με το οποίο δρομολογείται το σπάσιμο της Β΄ Ζώνης και οι αλλαγές χρήσεων γης που προωθούνται. Αποδεικνύεται για ακόμα μία φορά ότι σειρά από ανάγκες και δικαιώματα μετατρέπονται σε ακριβό εμπόρευμα και οι ελεύθεροι χώροι, αντί να αποδίδονται στον λαό, άλλοτε αξιοποιούνται ως κυβερνητικά πάρκα, όπως η ΠΥΡΚΑΛ, άλλοτε αμφισβητούνται και με τη σφραγίδα δικαστηρίων».

Ακολουθώντας τη δικαστική οδό, οι δύο δήμοι Βύρωνα και Υμηττού-Δάφνης θα ασκήσουν στον Άρειο Πάγο αίτηση αναίρεσης της απόφασης του Εφετείου Αθηνών, η οποία πρέπει να κατατεθεί εντός της προθεσμίας που λήγει την Μ. Τετάρτη. Ωστόσο πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλους πως ο Άρειος Πάγος ως όργανο δεν ασχολείται με την ουσία της υπόθεσης καθώς ο θεσμικός του ρόλος είναι η εξέταση της ορθότητας μιας δικαστικής απόφασης από πλευράς νομολογίας και της νομικής διαδικασίας που ακολούθησε το δικαστήριο που την εξέδωσε. Επί της ουσίας δεν πρόκειται για ένα επιπλέον Εφετείο. Η απόφαση του Εφετείου είναι τελεσίδικη και εφόσον δεν εντοπιστούν παραλείψεις στη διαδικασία, η απόφαση δεν πρόκειται να αναιρεθεί. Για το λόγο αυτό ο μόνος τρόπος διατήρησης της έκτασης αυτής από το λαό είναι ο μαζικός αγώνας, όπως έκανε και πριν 40 χρόνια. Δεν διεκδικούμε τα χώματα αυτά, καθώς είναι δικά μας και δεν μπορεί κανείς να μας τα πάρει!

Τον αγώνα μας στηρίζει και η ΠΟΘΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος Ακροάματος) καθώς στο χώρο του Θεάτρου Βράχων Μελίνα Μερκούρη και στα πλαίσια του πολιτιστικού θεσμού “Φεστιβάλ στη σκιά των Βράχων” που διοργανώνεται κάθε χρόνο εδώ και τέσσερις δεκαετίες έχουν φιλοξενηθεί χιλιάδες σπουδαίοι καλλιτέχνες και έχουν ψυχαγωγηθεί εκατομμύρια πολίτες της χώρας, με τις συναυλίες και τις παραστάσεις κάθε χρόνο να είναι sold-out και να κόβουν περισσότερα από ένα εκατομμύριο εισιτήρια ανά σεζόν.

Συνεχίζουμε δυναμικά με κλιμάκωση του αγώνα μέχρι η κυβέρνηση να προχωρήσει άμεσα σε νομοθετική ρύθμιση που θα αποδίδει αμετάκλητα τον λόφο Κοπανά στους δημότες Βύρωνα και Υμηττού! Αυτά τα βράχια είναι δικά μας και δεν μπορεί κανείς να μας τα πάρει!

Φωτογραφίες: Ψηφιακό Αποθετήριο Δήμου Βύρωνα