Όταν ο Μιθριδάτης εξόργισε τους συντάκτες της Καθημερινής

Με εκατοντάδες χιλιάδες προβολές μέσα σε λιγότερο από μία εβδομάδα απ’ την κυκλοφορία του και με όλη αυτή την αναστάτωση που έχει προκαλέσει, είναι μάλλον όχι και τόσο επιπόλαιο να ισχυριστούμε ότι το νέο κομμάτι του Μιθριδάτη ‘’Για να μην τα χρωστάω’’ αποτελεί, αν όχι το σημαντικότερο, ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα των τελευταίων ημερών.

Και πράγματι το κομμάτι αξίζει όλη αυτή την προβολή. Εκτός από το ότι είναι ένα στιχουργικό επίτευγμα διάρκειας 12 λεπτών (!) καταφέρνει μέσα σε αυτό τον χρόνο να εκτοξεύσει μύδρους που δεν χαρίζονταισε κανέναν και να καυτηριάσει ολόκληρο το πολιτικό γίγνεσθαι των τελευταίων χρόνων. Και φυσικά υπάρχουν πολύ αξιόλογα συγκροτήματα τα οποία εδώ και αρκετό καιρό κάνουν κάτι αντίστοιχο (βλ. Κοινοι Θνητοί, Rebellion Conexion κ) αλλά ένας ράπερ -που θα μπορούσε παρεμπιπτόντως να θεωρηθεί και mainstream- να ασχολείται με ένα τέτοιο θέμα και μάλιστα με τόση αρτιότητα και αποτελεσματικότητα, είναι κάτι που πραγματικά τους ταρακούνησε.

Ήταν λογικό και επόμενο όλα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, συστημικά και μη, να ασχοληθούν με αυτό το ζήτημα. Αφιερωματα, συνεντεύξεις, έπαινοι αλλά και κρίσεις πολλών κατευθύνσεων υπήρξαν. Και, αν και δεν μου αρέσει να χρησιμοποιώ συνεχώς καταγγελτικό (ή ακόμη και περιφρονητικό) λόγο σε τέτοιου είδους κείμενα, δεν θα μπορούσα να αφήσω να περάσει απαρατήρητο αυτό το (πράγματι άξιο σχολιασμού και επικρισης ) άρθρο της Καθημερινής με τον ‘’βαρυσήμαντο’’ τίτλο: ‘’Ο Επιτάφιος της Αριστεράς’’

Καταρχάς, η λανθάνουσα προσέγγιση του συντάκτη φαίνεται από τις πρώτες κιόλας σειρές του κειμένου, στις οποίες ο αναγνώστης διαβάζει το εξής:

‘’Καημένη Αριστερά! Εκεί όπου κρεμούσε ο Ρίτσος τ’ άρματα, τώρα ο Μιθριδάτης κρεμάει τα νταούλια.’’

Μάλιστα. Τώρα λοιπόν θα χρησιμοποιήσουν το όνομα του Ρίτσου ως παραπέτασμα για να προστατεύσουν την εξουσία τους που ‘’ατιμάστηκε’’ απ’ τον στίχο του Μιθριδάτη. Τουλάχιστον ας κατάφερναν (διότι δεν κατέχουν ακόμη τη νοητική δυνατότητα που θα τους το επιτρέψει) να κατανοήσουν έναν μόνο στίχο του Ρίτσου πριν καπηλευτούν το όνομά του.

Το άρθρο αποτελεί ουσιαστικά μια κριτική ενός αφιερώματος της Αυγής στον Μιθριδάτη και το κομμάτι του. Με την υποκρισία της Αυγής δεν θα ασχοληθούμε καν, είναι πλέον γνωστή σε όλους αυτή η εφημερίδα για τα ευκαιριακά της αφιερώματα.

Το ενδιαφέρον, πλην εξοργιστικό, του κειμένου περιλαμβάνεται στο παρακάτω απόσπασμά του:

Καημένη Αριστερά, που κάποτε «έτσι άχαρη με ωμόρφαινες κ’ έτσι άμαθη – για κοίτα – μες στη ματιά σου διάβαζα της ζωής την αλφαβήτα», μας μαθαίνει τώρα καινούργιες λέξεις όπως η «απληρωτέ».

Καημένη Αριστερά, που κάποτε τραγουδούσε «στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης», τώρα μας ζητάει να μη χάσουμε και δεν ακούσουμε το «και οι Βρυξέλλες ρίχνουν γέλωτα πηγαίο καθώς βουτάνε τράτα οι δίπλα στο Αιγαίο γι’ αυτό πήρε φρεγάτα το αγόρι το μοιραίο το κατακλυσμιαίο, τι θέλεις ρε πλεμπαίο…» ή το ακόμη καλύτερο: «Έχω έκτη αίσθα, I see dead people. Να θηλάζουμε την πρωθυπουργική τη nipple».

Ίσως αυτό το απόσπασμα να είναι απόδειξη του ότι πρέπει να αρχίσουμε να ανησυχούμε λίγο για τους φιλελέδες, καθώς από ό,τι φαίνεται, έχουν χαζεψει εντελώς.

Αυτός ο θρήνος λοιπόν εκτός από το ότι χρησιμοποιεί αυθαίρετα στίχους του Ρίτσου που αμφιβάλλω αν είχε διαβάσει πριν γράψει το άρθρο, πόσο μάλλον να καταλάβει, δεν έχει απολύτως κανένα νόημα. Απο ό,τι φαίνεται, ο συντάκτης αδυνατεί να καταλάβει το διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο στο οποίο γράφτηκε ο Επιτάφιος, δεν μπορεί να καταλάβει ότι δεν τίθεται καν ζήτημα σύγκρισης ανάμεσα στα δύο. Το γεγονός ότι το ‘’Για να μην τα χρωστάω’’ δεν έχει την ίδια στιχουργική ‘’αξια’’ με τον Επιτάφιο, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να προβάλλει και να διαμοιράσει το μήνυμα του. Αυτόν τον αντίκτυπο που είχε ο συντάκτης τον γνωρίζει, προσπαθεί λοιπόν (ανώφελα βέβαια) να υποβαθμίσει το κομμάτι με αυτή την άσκοπη σύγκριση. Το άρθρο τελειώνει με την εξής δήλωση:

Βεβαίως, κάποιος δικαίως μπορεί να ισχυριστεί «άλλο ο “Επιτάφιος” και άλλο το “Για να μη σ’ τα χρωστάω”. Άλλο Γιάννης Ρίτσος κι άλλο Μιθριδάτης».

Το ίδιο λέμε…

Από ό,τι φαίνεται έχει την ελάχιστη οξυδέρκεια να καταλάβει ότι ο οποιοσδήποτε θα μπορούσε να διαχωρίσει αυτές τις δύο αξιώσεις στο μυαλό του. Δεν μπορεί ακόμη να κατανοήσει το γεγονός ότι ακόμη κι αν το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο γράφτηκαν τα δύο έμμετρα ήταν διαφορετικό και επειδή ο Μιθριδάτης δεν φτάνει στιχουργικά τον Ρίτσο, αυτό δεν σημαίνει ότι το κομμάτι είναι για πέταμα. Πραγματικά πρέπει να αρχίσουμε να ανησυχούμε για την κατάστασή τους…

Αχιλλέας Βρέντζος