Ρωσικές μινιατούρες

Πέντε σοβιετικά ποιήματα, ως δείγματα γραφής πέντε Ρώσων ποιητών του εικοστού αιώνα, με σύντομα βιογραφικά σημειώματα για κάθε δημιουργό, σε μετάφαση-απόδοση του Μιχάλη Παπαντωνόπουλου. Τα ποιήματα αυτά είχαν δημοσιευτεί στο περιοδικό “Θράκα”, το 2014 κι αποτυπώνουν ενδεικτικές ψηφίδες της σοβιετικής λογοτεχνίας.

Γιαν Σατουνόβσκυ

Είμαι μικρός άνθρωπος.
Μικρά ποιήματα γράφω.

Θέλω να γράψω ένα πράγμα
και γράφεται κάτι άλλο.

Το ποίημα έχει αυτοσυνείδηση.
Το ποίημα σπρώχνει τον εαυτό του.

26. Ιαν. 1969

Γιαν Σατουνόβσκυ [Ян Сатуновский, 1913-1982]: Ψευδώνυμο του Γιάκοβ Αμπράμοβιτς (Яков Абрамович Сатуновский). Ποιητής και κριτικός λογοτεχνίας. Δημοσίευε ποιήματά του σε έντυπα εμιγκρέδων. Το όνομά του εμφανίστηκε στον ρωσικό Τύπο πέντε χρόνια μετά τον θάνατό του.

Σεμιόν Κιρσάνοβ [1906-1972]

Όνειρο μέσα σε όνειρο

1.

Ούρλιαζα όλη νύχτα.
Κανείς δεν άκουσε,
κανείς δεν ήρθε.
Και πέθανα.

2.

Πέθανα.
Κανείς δεν ήρθε,
κανείς δεν άκουσε.
Ούρλιαζα όλη νύχτα.

3.

Πέθανα
κι ούρλιαζα όλη νύχτα.
Κανείς δεν άκουσε,
κανείς δεν ήρθε.

Σεμιόν Κιρσάνοβ [Семён Кирсанов, 1906-1972]: Ποιητής και μεταφραστής. Κατά την εφηβεία του υπήρξε ο «οργανωτικός νους» πίσω από την ομάδα των φουτουριστών στην Οδησσό. Το 1925 δημοσίευσε δύο ποιήματά του στο περίφημο περιοδικό «ΛΕΦ». Μετά τον θάνατο του Μαγιακόφσκι και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’50, κράτησε αναμμένο τον πυρσό του αγκιτπρόπ.

Ανατόλι Μαριένγκοφ [1897-1962]

Το πορφυρό δάχτυλο της εξέγερσης μπήγεται
στον χάρτη
και των δύο ημισφαιρίων:
«Εδώ! Εδώ! Εδώ!»
Ο θάνατος –σαν σκούπα– πασπατεύει
όλες τις τρύπες.
«Ε, σεις εκεί! Στον τοίχο, όλοι – κρατούμενοι».
Κι η γη, σαν του χασάπη την ποδιά, ματοβαμμένη

με άνθρωπο – σάμπως να ’σφαζε βόδι…
«Χριστός ανέστη!»

1919

Ανατόλι Μαριένγκοφ [Анатолий Мариенгоф, 1897-1962]: Ποιητής, μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Από τις ηγετικές μορφές του ρωσικού εικονισμού, συνυπέγραψε το μανιφέστο «Διακήρυξη» («Декларацией»), μαζί με τον Σεργκέι Εσένιν (Сергей Есенин) και άλλους Μοσχοβίτες ποιητές. Έγινε ευρύτερα γνωστός με τα πεζογραφικά του έργα: «Το μυθιστόρημα χωρίς ψέματα» και «Οι κυνικοί».

Βασίλι Καμένσκυ

Η προσευχή μου

Καλέ Θεέ:
Σπλαχνίσου με,
δώσ’ άφεση.
Πέταξα ένα αεροπλάνο
και τώρα είμαι στο χαντάκι.
Θέλω να μεγαλώσω
σαν κισσός δηλητηριώδης.
Αμήν.

1916

Βασίλι Καμένσκυ [Василий Каменский, 1884-1961]: Ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και ζωγράφος. Από το 1904 συμμετείχε στην έκδοση της εφημερίδας «Пермский край» («Κράι Περμ»: «Η Άκρη του Περμ»), όπου πρωτοδημοσίευσε ποιήματά του και γνωρίστηκε με Ρώσους μαρξιστές διαμορφώνοντας τον αριστερό «προσανατολισμό» του. Υπήρξε μέλος της φουτουριστικής ομάδας Hylaea. Το 1914 εξέδωσε την περίφημη ποιητική συλλογή «Ταγκό με αγελάδες».

Γκεόργκι Ιβάνοβ

Καλά είναι που δεν υπάρχει Τσάρος.
Καλά ’ναι που δεν έχουμε Ρωσία.
Καλά που δεν υπάρχει Θεός.

Μόνον η κίτρινη αυγή,
μόνο τ’ άστρα από πάγο,
μόνον οι αιώνες των αιώνων.

Καλά που δεν υπάρχει κανένας,
καλά που δεν υπάρχει τίποτα
τόσο μαύρο κι άψυχο –

Που δεν μπορεί κανένας να ’ναι πιο νεκρός
και τίποτα πιο μαύρο –
Που δεν υπάρχει κανένας να μας βοηθήσει
και δεν χρειάζεται να γίνει τίποτα.

1930

Γκεόργκι Ιβάνοβ [Георгий Иванов, 1894-1958]: Ποιητής και δοκιμιογράφος. Εξέχουσα μορφή των Ρώσων εμιγκρέδων από τη δεκαετία του ’30 και ύστερα, καθώς και του ρωσικού ακμεϊσμού. Βυθισμένος στο αλκοόλ και στην απόγνωση, ο τελευταίος κύκλος ποιημάτων του θεωρείται η δημιουργική του κορύφωση. Επέστρεψε στη Ρωσία «ως ποιήματα», όπως ο ίδιος είχε προφητικά υποσχεθεί.

* Περιοδικό Θράκα, τχ. 3-4, Φθινόπωρο-Χειμώνας 2014-2015

Δείτε εδώ όλες τις αναρτήσεις του Αφιερώματος της Κατιούσα στην Οχτωβριανή Επανάσταση