Σε πήρε ο Λαμπράκης, σε πήρε μακριά… – 56 χρόνια από την κρατική δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα

Συμπληρώνονται 56 χρόνια από την κρατική δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα, στη διάρκεια των μαζικών, δυναμικών λαϊκών διαδηλώσεων για τα Ιουλιανά. Αντιγράφουμε το σύντομο χρονικό από ένα παλιότερο αφιέρωμα του 902.

Στις 21 Ιούλη του 1965, μια μεγάλη συγκέντρωση έχει ξεκινήσει από τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου, κύρια με φοιτητές και οικοδόμους, με συνθήματα όπως «Κάτω οι αυλόδουλοι», «Εξω οι Αμερικανοί», «1-1-4»… Οι διαδηλωτές κατευθύνθηκαν προς την Ομόνοια και έστριψαν στη Σταδίου, όπου στο ύψος της οδού Χρ. Λαδά βρίσκουν τις «αύρες» των Σωμάτων Ασφαλείας, στημένα οδοφράγματα από σίδερο, καπνογόνα και την αστυνομία να χτυπάει αδίστακτα. Τραγικός απολογισμός, αμέτρητοι τραυματίες και ανάμεσά τους ένας νεκρός. Ο 23χρονος φοιτητής Σωτήρης Πέτρουλας.

Ο Σωτήρης Πέτρουλας γεννήθηκε το 1942, στο Οίτυλο της Μάνης, αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα, όπου υποχρεώθηκε να καταφύγει η οικογένειά του το 1946, για να γλιτώσει από τις αντικομμουνιστικές συμμορίες που δρούσαν στο πλευρό του αστικού κράτους. Η οικογένειά του ήταν οικογένεια κομμουνιστών, πρωτοπόρων αγωνιστών, που έδρασαν στις γραμμές του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ. Συνολικά 31 μέλη της οικογένειας Πέτρουλα δολοφονήθηκαν την επταετία 1943 – 1950. Σε αυτόν το δρόμο ορθοβάδισε αγωνιστικά τη σύντομη ζωή του και ο Σωτήρης.

Ο Σωτήρης ήταν πάντα πρώτος στο σχολείο, στη δουλειά και στον αγώνα. Χρειάστηκε να δουλέψει από 13 χρόνων παιδί ακόμα και να παρακολουθεί τα μαθήματά του το βράδυ, αλλά κατάφερνε να είναι άριστος μαθητής. Πήγε στην ΑΣΟΕΕ χωρίς φροντιστήριο, με υποτροφία και συνέχισε να φοιτά με υποτροφία και να εργάζεται.

Το 1959 οργανώνεται στη Νεολαία της ΕΔΑ και αργότερα με τη συγχώνευσή της περνάει στις γραμμές της Νεολαίας Λαμπράκη. Συμμετείχε στο 1ο Πανελλαδικό Συνέδριο των Λαμπράκηδων και γρήγορα αναδείχθηκε στέλεχος της Οργάνωσης, μέλος του καθοδηγητικού οργάνου της Σπουδάζουσας.

Παρά το νεαρό της ηλικίας του, ήταν ψημένος στο καμίνι του αγώνα, που τον θεωρούσε αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής του. Οπως έγραψε κάποτε ο ίδιος, «δεν υπάρχει για τον αγωνιστή διάκριση μεταξύ υποκειμενικής και αντικειμενικής ζωής. Δεν μπορούμε συνεπώς να λέμε: Αυτές τις ώρες αφιερώνω στο άτομό μου, αυτές στον αγώνα. Ατομο και αγώνας έγινε αδιάσπαστη ενότητα, τόσο που αφαίρεση του αγώνα σημαίνει αφαίρεση της ζωής μας». Αυτόν τον κανόνα φρόντιζε να εφαρμόζει πάντα, στη διάρκεια της ολιγόχρονης ζωής του.

Η δολοφονία του δεν θα έμενε αναπάντητη κι αυτό ήταν κάτι που το γνώριζαν οι μηχανισμοί του αστικού κράτους, γι’ αυτό και προσπάθησαν να την κουκουλώσουν από την πρώτη στιγμή και… να θάψουν στα κρυφά τον Πέτρουλα! Οι συγγενείς του έκαναν αγώνα προκειμένου να καταφέρουν να πάρουν τη σορό του.

Η κηδεία του μετατράπηκε σε παλλαϊκή συγκέντρωση και εκεί αποφασίστηκε η κήρυξη γενικής πανεργατικής απεργίας. Οι κινητοποιήσεις συνεχίστηκαν σχεδόν καθημερινά, λαός και νεολαία διαδήλωναν ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική και την καταστολή, κατήγγειλαν τη δολοφονία του παλικαριού. Σύλλογοι, φορείς, σωματεία παίρνουν αποφάσεις και εκδίδουν ψηφίσματα. Στις 24 Ιούλη οργανώνεται στη Θεσσαλονίκη πολιτικό μνημόσυνο του Σωτήρη Πέτρουλα. Συνεχίζονται οι διαδηλώσεις στις 25 και στις 26 Ιούλη, οπότε γίνεται στην Αθήνα συγκέντρωση διανοουμένων και καλλιτεχνών στο θέατρο «Βέμπο». Στις 27 Ιούλη γίνονται γενική πανελλαδική απεργία και μεγάλες συγκεντρώσεις. Στις 2 Αυγούστου ακολουθούν πολιτικό μνημόσυνο του Σωτήρη Πέτρουλα στην Αθήνα και μεγάλη πορεία στη Βουλή… Και οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν με το παλατιανό πραξικόπημα κράτησαν μέχρι τον Σεπτέμβρη, σε αυτό που ονομάστηκε «Το κίνημα των 70 ημερών».

Ακολουθούν ορισμένα χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από τις διαδηλώσεις και τη δολοφονία του Σ. Πέτρουλα.

Από το XYZ Contagion

Στην αγκαλιά του δημοσιογράφου Γ. Κουτλίδη, αμέσως αφού χτυπήθηκε

Ακολουθούν μερικά χαρακτηριστικά στιγμιότυπα από την κηδεία του Σ. Πέτρουλα και τη μαζικότατη παρουσία του κόσμου σε αυτήν.

Και δύο βίντεο με στιγμιότυπα της εποχής, ως ιστορικά ντοκουμέντα.