H “Trap music” και ο αριστερίστικος διανοουμενισμός

Παρότι υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι για λόγους πνευματικής και συναισθηματικής ισορροπίας δε θα ξανατοποθετηθώ για το θέμα “Mad Clip” και “trap music”, η σπουδή ορισμένων κατ’ άλλα αξιόλογων προοδευτικών φίλων να υπερασπιστούν το είδος συγκρίνοντάς το με άλλες μουσικές του λεγόμενου “κοινωνικού περιθωρίου” (ρεμπέτικο, heavy metal κτλ), με αναγκάζει να αθετήσω αυτή την υπόσχεση.

Σε γενικές γραμμές, το σκεπτικό τους είναι ότι ναι μεν οι στίχοι προάγουν τον σεξισμό, τα ναρκωτικά και τη βία, αλλά τα κίνητρα των νέων που ακούν αυτή τη μουσική και η επίδραση που ασκεί πάνω τους είναι ποικίλα και εκ των πραγμάτων άγνωστα σ’ εμάς τους υπόλοιπους. Συνεπώς, υποστηρίζουν, η έντονη κριτική που ασκούμε καλλιεργεί έναν “ηθικό πανικό” που υπερεκτιμά την επίδραση αυτή και προδίδει από μέρους μας μια οριενταλιστική λογική “εκπολιτισμού” και περιορισμού των “βάρβαρων” ενστίκτων” της νεολαίας, στα πρότυπα της δυτικής-ευρωπαϊκής αποικιοκρατίας.

Καταρχάς, η διάκριση περιεχομένου-επίδρασης της τέχνης στην οποία βασίζεται το όλο επιχείρημα είναι αίολη και αυτοαναιρούμενη. Εξ ορισμού, ο καλλιτέχνης, ή αυτός που αυτοπροσδιορίζεται ως τέτοιος, μέσα από το έργο του επιδιώκει όχι μόνο να εκφράσει βιώματα, νοοτροπίες και τάσεις της κοινωνίας όπου ανήκει, αλλά και να τα διαμορφώσει ενεργά, είτε το παραδέχεται είτε όχι. Αντίστοιχα, το ακροατήριό του, ανεξαρτήτως μεγέθους, ηλικιακής ή κοινωνικής σύνθεσης και άλλων ιδιαίτερων χαρακτηριστικών, δέχεται τα ερεθίσματα και, συνειδητά ή μη, επηρεάζεται από αυτά είτε θετικά (υιοθετώντας τα) είτε αρνητικά (απορρίπτοντάς τα). Υπό αυτή την έννοια, κάθε μορφή τέχνης είναι στρατευμένη και κρίνεται αισθητικά, πολιτιστικά, ηθικά και πολιτικά με τα μέτρα της εκάστοτε κοινωνίας και εποχής.

Ο άμεσα διαπλαστικός και πολιτικός χαρακτήρας της τέχνης εντείνεται σε τεράστιο βαθμό στη σημερινή εποχή των νέων τεχνολογιών, όπου η ταχύτητα διάδοσής της είναι ιλιγγιώδης, όπως αποδεικνύει και το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος τύπος και η μουσική του συζητείται και από ανθρώπους που δεν έχουν καμία σχέση μ’ αυτή και που υπό άλλες συνθήκες δε θα την είχαν ακούσει καν. Κατά συνέπεια, μαζί με την απήχηση της τέχνης, αυξάνεται αναλογικά και η ασκούμενη κριτική.

Τούτων δοθέντων, μια προσέγγιση που θέλει να λέγεται αριστερή-προοδευτική οφείλει να έχει στο επίκεντρό της το κανονιστικό περιεχόμενο της τέχνης, υπερασπιζόμενη και αναδεικνύοντας την τέχνη που εμπεδώνει τις αξίες της δημοκρατίας, της ισότητας, της κοινωνικής προσφοράς και αλληλεγγύης ως μέσα έκφρασης και αγώνα των από κάτω (λαϊκό-ρεμπέτικο και αντιστασιακό-αντιδικτατορικό τραγούδι), και καταπολεμώντας την τέχνη που προωθεί τις καταχρήσεις, τον ατομικισμό, τη βία και την εκμετάλλευση των ασθενέστερων (trap music). Όταν αντίθετα στρουθοκαμηλίζει αναπαράγοντας τις αυταπάτες της κυρίαρχης ιδεολογίας περί “υποκειμενικής πρόσληψης” της τέχνης, εκφυλίζεται σε χυδαίο αριστερίστικο διανοουμενισμό.

Ραφαήλ Παπαδόπουλος