«Χρέος προς την πατρίδα που δεν γνώρισα αλλά κυλάει στο αίμα μου…» – Η Ελένη Γερασιμίδου σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί στα «Έργατα και δουλείας»

Πέντε χρόνια λειτουργίας συμπλήρωσε το Από Κοινού Θέατρο. Κάθε σπιθαμή του έχει διαμορφωθεί με την προσωπική εργασία, τον κόπο και το μεράκι τριών ανθρώπων που γνωρίζουν καλά το θέατρο και το υπηρετούν πολλά χρόνια με σεβασμό και αγάπη.

Η Ελένη Γερασιμίδου, ο Αντώνης Ξένος, η Αγγελική Ξένου, οικογένεια στη ζωή και στο θέατρο, «γεμίζουν» κάθε χρόνο με το ταλέντο και τις δεινές ερμηνευτικές τους ικανότητες τη σκηνή του Από Κοινού και ταυτόχρονα με τις υποκριτικές ή σκηνοθετικές τους ευθύνες εκτελούν καθήκοντα αμπιγιέζ, κομμώτριας, ταξιθέτη, καθαρίστριας, «παιδιού» του μπαρ, ταμεία, αλλά και του μάστορα που θα δουλέψει τα σκηνικά, θα επιδιορθώσει την παραμικρή ζημιά, θ’ αποκαταστήσει κάθε φθορά.

Τρεις ονειροπόλοι που δεν κουράζονται να καταθέτουν συγκεκριμένη άποψη και θέση για την τέχνη και τη ζωή και δεν σταματούν να κονταροχτυπιούνται στους ανεμόμυλους της ατομικής ευθύνης με την ασχήμια, την ένδεια, την αδιαφορία, σ’ έναν κόσμο όπου το «εγώ», και «το δικό μου» λατρεύονται και ακολουθούνται σα θεότητες…

«Έργατα και δουλείας» – Ελένη Γερασιμίδου, Στέφανος Καλλιανίδης, Δαμιανός Νικολαΐδης, Αντώνης Ξένος, Αγγελική Ξένου, Γιάννης Σιδηρόπουλος

Το ποντιακό θέατρο έχει ρίζες βαθιές, όπως και η περήφανη φυλή των Ποντίων. Κι έχει την τιμητική του φέτος στο Από Κοινού Θέατρο που προετοιμάζεται για να μας παρουσιάσει τρία μονόπρακτα με τον γενικό τίτλο «Έργατα και δουλείας». Μια παράσταση χειροποίητη από την αρχή ως το τέλος, όπως άλλωστε και όλες όσες μας έχει προσφέρει τα πέντε χρόνια «ζωής» του το στολίδι της οδού Ευπατριδών, στον Κεραμεικό.

Συναντήσαμε την Ελένη Γερασιμίδου, μαζί με τον Αντώνη Ξένο και την Αγγελική Ξένου, μετά από πρόβα. Η ερώτηση «γιατί τώρα ποντιακό θέατρο» βγήκε αβίαστα.  Την επιθυμία της ν’ ανεβάσει ποντιακό θέατρο η σπουδαία ηθοποιός την εξέφραζε από παλιά στις συναντήσεις μας. Η ώρα έφτασε λοιπόν και ο ρόλος της είναι διπλός: πρωταγωνιστεί αλλά και σκηνοθετεί. Η ίδια εξηγεί με χιούμορ τους λόγους της συγκεκριμένης επιλογής: «Ήταν μέσα στους στόχους μας. Ήταν ένα όνειρο, ένα χρέος προς την ποντιακή φυλή μου, με το οποίο συμφώνησαν η Αγγελική, που είναι μισή πόντια και μισή ζακυνθινή και ο ζακυνθινός (Αντώνης Ξένος) ο οποίος είναι… ποντιόπληκτος και έχει μάθει από παλιά την ποντιακή διάλεκτο για να μη τολμάμε να τον κατηγορούμε στα ποντιακά (γέλια), τα μιλάει πολύ ωραία. Δεν είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος. Το ποντιακό θέατρο είναι μια τεράστια παραγωγή έργων από παλιά και συνεχίστηκε κι εδώ στην Ελλάδα, με πολύ ωραία έργα, όπως ο «Λαζάραγας» ένα ταξικό έργο που είχε δει κι ο Βασίλης Ρώτας, νομίζω στο βουνό, και επεσήμανε τη σπουδαιότητά του.  Εκτός από την «Ποντιακή Σκηνή» του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, του Σπύρου Ευαγγελάτου, που ανέβασε ποντιακά έργα με επαγγελματίες ηθοποιούς και συνέχισε ως τα πιο πρόσφατα χρόνια, συνήθως το ποντιακό θέατρο παίζεται από ερασιτέχνες ηθοποιούς, κάποιοι από τους οποίους βέβαια είναι εκπληκτικοί».

«Έργατα και δουλείας» – Ελένη Γερασιμίδου

Η παράσταση φέρει τον τίτλο «Έργατα και δουλείας» και αποτελείται από τρία μονόπρακτα:  «Ένας καλός μάρτυρας», «Αγάπη» του Γιώργου Λαμψίδη και «Η κουτσή» της  Άννας Μαυροπούλου – Βαφειάδου. Πρόκειται για τρεις μικρές περιεκτικές κωμωδίες με θέματα της καθημερινότητας των πρώτων Ποντίων από την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα, διανθισμένα με παραδοσιακά τραγούδια του Πόντου που τραγουδιούνται ζωντανά επί σκηνής με τη συνοδεία της ποντιακής λύρας, του κεμεντζέ!

Δείτε ένα χαρακτηριστικό στιγμιότυπο από τις πρόβες:

«Εμείς διαλέξαμε τρία μονόπρακτα, κωμωδίες, γιατί πιστεύω ότι το «κωμικό» με την ποντιακή γλώσσα έχει άλλη δυναμική. Δεν ξέρω αν το καταλαβαίνω έτσι επειδή είμαι Πόντια, νομίζω ότι όλα τα αστεία που  λέγονται στην ποντιακή, για μας που τα καταλαβαίνουμε είναι πολύ πιο αστεία απ’ ότι αν μεταφραστούν» μας λέει η Ελένη Γερασιμίδου.

Εύλογα ακολουθεί η δική μας ερώτηση: Δηλαδή για να παρακολουθήσει κάποιος την παράσταση θα πρέπει να γνωρίζει ποντιακά; Την απορία μας αναλαμβάνει να λύσει η Αγγελική Ξένου: «Η παράσταση είναι αντιληπτή στον νεοέλληνα. Ειδικά στα δυο μονόπρακτα που μιλάμε και τη νεοελληνική γλώσσα ο θεατής πραγματικά καταλαβαίνει την ιστορία, γιατί έχει να κάνει με την παρεξήγηση γλωσσικών εννοιών και διαφορών. Αλλά και στην «Αγάπη» που είναι γραμμένο αμιγώς στην ποντιακή διάλεκτο το κείμενο και πάλι γίνεται αντιληπτό αφού τελικά το θέατρο είναι αυτό που λέμε «το από κάτω κείμενο», η γλώσσα του σώματος. Στην «Αγάπη» είναι ένα ζευγάρι νέων που κλέβονται. Στην αρχή ο πατέρας έχει πρόβλημα με τον γαμπρό αλλά μετά τον θέλει γιατί δεν ζητάει προίκα… (γέλια) «Κουτσή»… με παχύ «τση» στα ποντιακά σημαίνει κορίτσι, παρθένα, γυναίκα που δεν έχει πάει ποτέ με άντρα. Γίνεται μια τρελή παρεξήγηση όταν η οικογένεια πάει στο γιατρό και τους λέει ότι το κορίτσι δεν είναι κουτσή… Κι εκεί… τρελαίνονται οι γονείς… θρήνος κι οδυρμός…» (γέλια).

«Έργατα και δουλείας» – Αγγελική Ξένου

Στο «Έργατα και δουλείας» έξι ηθοποιοί παίζουν, τραγουδούν και χορεύουν στη σκηνή του Από Κοινού τιμώντας το Ποντιακό Θέατρο με τη σημαντική προσφορά στον ελληνικό πολιτισμό. Ζητάμε από την Ελένη Γερασιμίδου να μας αποκαλύψει μερικά ακόμα στοιχεία για την παράσταση: «Κάνω έναν πρόλογο, αφού τραγουδάμε τη «Μαύρη Θάλασσα», κι εκεί εξηγώ ότι πρόκειται για ένα χρέος προς τη γιαγιά μου, ένα συμβολικό πρόσωπο, προς την πατρίδα που δεν γνώρισα αλλά που κυλάει στο αίμα μου. Είναι μια πολύ συγκινητική στιγμή της παράστασης. Και μετά αρχίζουν οι κωμωδίες… Έχουμε ζωντανή μουσική, ο ένας ηθοποιός μας είναι επαγγελματίας λυράρης (Στέφανος Καλλιανίδης, κεμεντζές), τραγουδάμε όλοι. Έκπληξη για μένα ήταν η Αγγελική που διαπίστωσα ότι μιλάει πολύ ωραία τα ποντιακά. Πρόκειται για μια πολύ τίμια δουλειά, ξεκινάμε με πολλή χαρά και περιμένουμε τον κόσμο να έρθει και να τη χαρεί».

Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Υπήρξε άλλη βοήθεια σε αυτό το όχι συνηθισμένο εγχείρημα; «Μας έχουν βοηθήσει πολύ από το Κέντρο Ποντιακών Μελετών, στην επιλογή των έργων, ο Καλλιτεχνικός Οργανισμός Ποντίων Αθήνας που μας δάνεισε στολές. Έχουμε ήδη κλείσει παραστάσεις με ποντιακούς συλλόγους, έχουν δείξει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και πιστεύω θα τα πάμε καλά» απαντά η Ελένη Γερασιμίδου.

«Έργατα και δουλείας» – Αντώνης Ξένος

«Αποφύγαμε τη μουσειακή αναπαραγωγή. Η παράσταση εκτός από στολές έχει και σύγχρονα κοστούμια, που υπογράφει η ενδυματολόγος μας, Έβελυν Σιούπη. Πρόκειται για μια ρεαλιστική, κανονική παράσταση, που γίνεται αντιληπτή επειδή ακριβώς στηρίζεται στην παρεξήγηση» επισημαίνει ο Αντώνης Ξένος.

Και με τα «ειδικά μέτρα λόγω της πανδημίας Covid19» τι θα ισχύσει το χειμώνα στο Από Κοινού; «Η κυβέρνηση αποφεύγει να βάλει η ίδια τους όρους κι έριξε την ευθύνη σε μας, να επιλέξουμε ποιοι θα μπορούν να δουν την παράσταση. Επιλέξαμε το θέατρο να είναι covid-free σεβόμενοι και τους ανθρώπους  που έχουν εμβολιαστεί, να μη φοβούνται να μπουν σ’ ένα χώρο όπου θα υπάρχουν ανεμβολίαστοι» σημειώνει η Ελένη Γερασιμίδου.

Oι φιλόξενοι οικοδεσπότες του Από Κοινού, όλ’ αυτά τα χρόνια στο τέλος κάθε παράστασης αποχαιρετούν τους θεατές με χαμόγελο κι ένα ζεστό «καλή αντάμωση». Αποχαιρετιστήκαμε και ένα νέο ραντεβού «κλείστηκε», για τις 12 Νοέμβρη.  Η μέρα για να ξανανταμώσουμε πλησιάζει…

Το spot της παράστασης:

Πότε – Πού

Πρεμιέρα: Πέμπτη 12 Νοέμβρη 2021

Παραστάσεις: Παρασκευή,  Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00

Διάρκεια παράστασης: 70΄

Χώρος: Από Κοινού Θέατρο, Ευπατριδών 4, Γκάζι (μετρό Κεραμεικός), τηλ. 211 4057249, email: [email protected]

Εισιτήρια: Κανονικό 15€, μειωμένο 10€ (φοιτ., άνεργ., ΑμΕΑ, γκρουπ 25 ατόμων, 65+)

Προπώληση: https://www.viva.gr/tickets/theater/apo-koinou/ergata-douleias-3-pontiaka-monoprakta/

Συντελεστές της παράστασης

Σκηνοθεσία: Ελένη Γερασιμίδου. Σκηνικά-κοστούμια: Έβελυν Σιούπη. Κατασκευή σκηνικών: Ντίνος Παρηγόρης. Επιλογή τραγουδιών: Περικλής Κατσώτης. Διδασκαλία χορών: Γιάννης Σιδηρόπουλος. Φωτογραφίες: Franzesca Kal. Αφίσα: Βάσια Μπρέστα-Βασίλης Γιουβανάκης

Παίζουν αλφαβητικά: Ελένη Γερασιμίδου, Στέφανος Καλλιανίδης, Δαμιανός Νικολαΐδης, Αντώνης Ξένος, Αγγελική Ξένου, Γιάννης Σιδηρόπουλος

Λύρα: Στέφανος Καλλιανίδης

Όπως σημειώνεται στο δελτίο τύπου της παράστασης «λόγω των νέων υγειονομικών συνθηκών είναι απαραίτητη η προσέλευση των θεατών στο θέατρο, τουλάχιστον μισή ώρα πριν την έναρξη της παράστασης. Ο χώρος είναι covid free και οι θεατές είναι υποχρεωμένοι να φέρουν μαζί τους το πιστοποιητικό εμβολιασμού ή νόσησης. Μετά την έναρξη της παράστασης δεν επιτρέπεται η είσοδος σε θεατές που έχουν καθυστερήσει».