Μια υπέροχη έκθεση

Η έκθεση παρουσιάζει έργα από την παλαιολιθική εποχή πριν από 35.000 χρόνια χαραγμένα σε βράχους, μέχρι έργα χαρακτικής της εποχής μας.

Δεν πρόκειται απλά για μια παρουσίαση ξεχωριστών και αντιπροσωπευτικών έργων χαρακτικής απ’ όλο τον κόσμο στις τέσσερις βασικές τεχνικές της: την λιθογραφία, την ξυλογραφία, την χαλκογραφία και την μεταξοτυπία. O επισκέπτης αντιλαμβάνεται τον τεράστιο και μοναδικό ρόλο της Χαρακτικής τέχνης στην διάδοση της γνώσης και της συμβολής της στην ιστορική εξέλιξη.  Στον πρόλογο της ενότητας για την χαρακτική της κινέζικης γραφής χαρακτηριστικά αναφέρεται: «οι λέξεις αποτελούν την κληρονομιά της ανθρώπινης σοφίας και την σπουδαιότερη ανακάλυψη και δημιουργία της ανθρώπινης κοινωνίας». Χωρίς την χαρακτική, απλά δεν θα είχαμε την αποτύπωση των λέξεων, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Η έκθεση αναπτύσσεται στο χώρο χρονολογικά ώστε να γίνει κατανοητή η πορεία της γραφής, της γνώσης και της χαρακτικής τέχνης. Ξεκινά με τις Προϊστορικές Βραχοχαράξεις από την Κίνα, την Γαλλία και την Ελλάδα. Συνεχίζεται στους Αρχαίους Ιστορικούς Χρόνους με τα σύμβολα, σφραγίδες, επιγραφές, σφραγιδόλιθους από Αρχαιολογικά και Ιστορικά μουσεία της Ελλάδας και της Κύπρου. Προχωράει στην Κίνα με αρχαίες γραφές και ιστορικές εκτυπώσεις χαρακτικής δανεισμένες από μουσεία της Κίνας. Συνεχίζεται στην Ευρωπαϊκή χαρακτική του Μεσαίωνα, της Αναγέννησης, του Ιμπρεσιονισμού και της Ιαπωνικής Τέχνης (από Συλλογές). Προχωρά σε Λιθογραφίες ξένων περιηγητών στην Ελλάδα από Ελληνικά ιστορικά μουσεία, και σε Χαλκογραφίες Εικόνων του Αγίου Όρους.

Παράλληλα, προβάλλονται video σε ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες που βοηθούν τον επισκέπτη να γνωρίσει στην πράξη τις τεχνικές της χαρακτικής. Μαθαίνει επίσης πώς παράγονταν το χαρτί από την κυταρίνη των φυτών από τους αρχαίους ακόμη χρόνους στην Κίνα για να τυπωθούν με τη βοήθεια της χαρακτικής τέχνης τα διατάγματα των αυτοκρατόρων της για να κυκλοφορήσουν στην αχανή αυτή χώρα. 

Είχαμε την τύχη να συμπέσουμε με την ξενάγηση μιας ομάδας παιδιών του δημοτικού από την Πρόεδρο του ΕΕΤΕ κα Εύα Μελά. Με ενδιαφέρον ακούσαμε ότι τα έργα χαρακτικής, αν και πρωτότυπα δεν είναι μοναδικά. Συνεπώς, είναι οικονομικά προσιτά διότι εκτυπώνονται σε πολλά αντίτυπα, πράγμα που δεν ισχύει με άλλα έργα τέχνης τα οποία είναι μοναδικά, όπως ζωγραφικής και γλυπτικής. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ενότητα «Χαρακτική της Αντίστασης». Η χάραξη της μήτρας σε οποιοδήποτε πρόσφορο υλικό και η εκτύπωση σε οποιοδήποτε χαρτί ήταν το πιο περιφρουρημένο και το πιο πρόσφορο μέσο στη διάδοση των αντιφασιστικών ιδεών, αναφέρει η κα Εύα Μελλά στο αφιέρωμά της στην ιδιαίτερα επιμελημένη έκδοση του ΕΕΤΕ για την έκθεση, η οποία διανέμεται δωρεάν.

Απομένει ένας μήνας για να επισκεφθεί και να απολαύσει κάποιος ή κάποια την έκθεση. Έχει να κερδίσει πολλά. Θα μάθει για την αρχέγονη-παγκόσμια τέχνη της Χαρακτικής, θα θαυμάσει τα έργα των επιφανέστερων καλλιτεχνών και θα κατανοήσει καλύτερα την εξέλιξη της κοινωνίας. 

Είναι κρίμα όμως που μια τόσο σημαντική και ξεχωριστή έκθεση, που χρειάστηκε 4 χρόνια για να προετοιμαστεί από πολυπληθή οργανωτική επιτροπή, με τη συμβολή 20 μουσείων της χώρας μας και του εξωτερικού, τη συμμετοχή 143 σύγχρονων χαρακτών με 223 έργα τους και την παρουσίαση έργων 30 χαρακτών που έβαλαν την σφραγίδα στην πορεία  της Χαρακτικής στην Ελλάδα τον 20ο αιώνα, παρουσιάζεται μόνο για 2 μήνες (Ιαν-Φεβρ 2022). Ελπίζουμε η φωνή μας να φτάσει στην Πρυτανεία της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών που την φιλοξενεί (Πειραιώς 256) και να την παρατείνει.

Πληροφορίες για την έκθεση υπάρχουν στην ιστοσελίδα της ΕΕΤΕ, www.eete.gr.