Ναπολέων Ζέρβας: Ο μισθοφόρος – «Αρχή του είναι να μην έχει καμιά αρχή»

Σήμερα συμπληρώνονται 60 χρόνια από τον θάνατο του Ναπολέοντα Ζέρβα. Από την πλούσια στρατιωτική και πολιτική του δράση, ξεχωρίζουμε ότι υπήρξε ο ιδρυτής του ΕΔΕΣ και μανιώδης διώκτης των κομμουνιστών και ΕΑΜιτών κατά τη θητεία του ως Υπουργός Δημόσιας Τάξης (1947).

Παραθέτουμε άρθρο του Κώστα Καραγιώργη, που δημοσιεύτηκε στον Ριζοσπάστη (28/11/1946) και στο οποίο δίνεται ένα σύντομο αλλά χαρακτηριστικό πορτρέτο του Ν. Ζέρβα.

Ο μισθοφόρος

Η πρωτεύουσα φιλοξενεί μερικές μέρες τον κ. Ναπολέοντα Ζέρβα. Η άφιξη του απόστρατου αντισυνταγματάρχη και ήδη «στρατηγού» συγκλόνισε, ομολογουμένως, τα αρκετά ταραγμένα θολά νερά του αντιδραστικού τέλματος. Οι εφημερίδες της δεξιάς -δηλαδή των διαφόρων αποχρώσεων του ελληνικού φασισμού- δημοσίευσαν όλες το γενειοφόρο φωτογραφικό όγκο του ένδοξου αρχηγού του ΕΔΕΣ. Το ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρεταννίας» που έχει την τιμή να τον φιλοξενεί, έγινε το κέντρο διαδηλώσεων. Εκατόν πενήντα ως πεντακόσιοι νεαροί κύριοι, αλλά και κυρίες με φασαμαίν και κύριοι σεβαστοί, ορύονται με υστερική και αξιοθαύμαστη επιμονή: «Έρχεται! Έρχεται!» και «Μεγάλη Ελλάδα με Γιώργο βασιλιά!»…

Ποιος «έρχεται»; Ο αρχηγός του ελληνικού φασισμού, κ. Γλύξμπουργκ. Και σε ποιον το φωνάξουν αυτό οι νεαροί κύριοι, οι κυρίες με τα φασαμαίν και οι σεβαστοί κύριοι; Στον κ. Ναπολέοντα Ζέρβα, αρχηγόν του «Εθνικού Δημοκρατικού Επαναστατικού Συνδέσμου». Που το πρόγραμμά του είναι πρόγραμμα -στα χαρτιά τουλάχιστο- σοσιαλιστικής δημοκρατίας.

Μήπως πρόκειται για παρεξήγηση; Μήπως θα βγει ο «στρατηγός» στο πολυτελές μπαλκόνι να Βροντοφωνήσει στους ορυόμενους κυρίους και κυρίες ότι λάθος κάνουν, ότι είναι δημοκράτης, επαναστάτης, σοσιαλιστής;

Ο ογκώδης «στρατηγός» βγήκε στο μπαλκόνι, αλλά δεν απογοήτευσε τα πλήθη. Και έκανε και δηλώσεις ότι «δεν θα πάρει θέση στο πολιτειακό ζήτημα». Δηλαδή είναι ακραιφνής δημοκράτης, επαναστάτης και σοσιαλιστής γιατί να μην είναι και βασιλικός; Μέσα στον τρομερό κυκεώνα που παρουσιάζει η σημερινή κατάσταση της πρωτεύουσας -γιατί από την Ελευσίνα και έξω τα πράγματα είναι καθαρά- γιατί να μην έχουμε και μια… Βασιλευομένη σοσιαλιστική δημοκρατία; Θα είναι μια λεπτή νεοελληνική απόχρωση στη διεθνή συγχορδία των διαφόρων φασισμών…

Θα αδικούσαμε τον κ. Ζέρβα αν του καταλογίζαμε ασυνέπεια. Είναι ο συνεπέστερος από τους στρατιωτικούς και ας πούμε πολιτικούς μας. Αρχή του είναι να μην έχει καμιά αρχή. Ήταν κάποτε ο σωματοφύλακας του Παγκάλου. Τον πούλησε. Πήγε να γίνει του Κονδύλη. Τον πούλησε. Οι χαρτοπαιχτικές επιχειρήσεις τράβηξαν για καιρό τη δραστηριότητά του. Ώσπου που, από δρόμους ύποπτους και σκοτεινούς, ο απόστρατος αντισυνταγματάρχης έγινε «στρατηγός» και βγήκε αντάρτης. Με δυο λίρες το κεφάλι το μήνα -όπως δήλωσε ο ίδιος προχτές- έφτιαξε στρατό μισθοφόρων, πρωτότυπο στα σύγχρονα αντάρτικα χρονικά της Ευρώπης. Ένα στρατό μισθοφόρων που ορκιζόταν στο πρόγραμμα της σοσιαλιστικής δημοκρατίας «αριστερότερης από τον κομμουνισμό», όπου οι περισσότεροι αξιωματικοί ήταν μοναρχικοί και φασίστες!

Δεν πρόκειται σήμερα να μιλήσουμε για το έπος της πολεμικής απραξίας του μισθοφορικού στρατού του κ. Ζέρβα (που διαρρέει τώρα αξιοθρήνητα, μόλις σταμάτησε ο κίτρινος «λουφές»), Τα γερμανικά επίσημα στρατιωτικά έγγραφα μιλούσαν πάντα για την αξιέπαινη «νομιμοφροσύνη» του Ζέρβα, σε αντίθεση προς την αδιάκοπη και άφθονη σε αιμάτινη σπονδή πολεμική προσπάθεια του ΕΛΑΣ. Ο ΕΔΕΣ ήταν εξ αρχής και έμεινε ως το τέλος ένας στρατός εμφυλίου πολέμου. Αν, ωστόσο, τα κατάφερε να στριμωχτεί από τον ΕΛΑΣ πέρα από τον Άραχθο σε ένα ελάχιστο κομματάκι της χώρας, που αναγνώρισε ο ίδιος ο Ζέρβας με την υπογραφή του, καθώς και η συμμαχική αποστολή με το σύμφωνο της Πλάκας, το φταίξιμο δεν είναι δικό του.

Όπως δεν είναι δικό του και όταν στην Γκαζέρτα του αναγνωρίστηκε ανέλπιστα το δικαίωμα να απλώσει την τρομοκρατία του σε ενάμιση νομό της άτυχης Ηπείρου, της Ηπείρου που είναι κατά 80% φανατική και μέχρι θανάτου εαμική.

Σε όλες τις ανώμαλες περιστάσεις που μυρίζουν πραξικόπημα και διχτατορία, ο τολμηρός Ναπολέων προβάλλει την ύποπτη φυσιογνωμία του. Και δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερη απόδειξη για τη βαθύτατη αποσυνθετική κρίση που περνάει ο αντιδραστικός πολιτικός κόσμος της πρωτεύουσας (γιατί στις επαρχίες έχει ξοφλήσει ολοκληρωτικά) από το αγκάλιασμα ενός τόσο χρεωκοπημένου στοιχείου, όπως ο χαμαιλέων απόστρατος αντισυνταγματάρχης που μειδιά προς τα πλήθη των 150 νεαρών κυριών και κυρίων όταν του ουρλιάζουν «Μεγάλη Ελλάδα με Γιώργο βασιλιά!».

Ξέρουμε πως υπάρχουν μερικοί δημοκρατικοί αξιωματικοί και περισσότεροι αντάρτες του ΕΔΕΣ, που πιστεύουν ειλικρινά στη δημοκρατία και στο σοσιαλισμό που διακήρυξε δημαγωγικά και κάλπικα ο αρχηγός τους. Σήμερα τον βλέπουν γυμνόν, τέτοιον που είναι: λακές του Γλύξμπουργκ, όργανο του ελληνικού φασισμού της τελευταίας μάρκας. Γι’ αυτούς τους αληθινούς δημοκράτες, οπαδούς του μοναρχικού και φασίστα αρχηγού, παραθέτουμε μερικές φράσεις από το θαυμάσιο άρθρο «Τραγική Ελλάδα» του Αμερικανού κ. Τζαίημς X. Πάουερς, στο περιοδικό «Αμέρικαν Μέρκιουρι» (Αύγουστος 1944):

«Η ενίσχυση από την εξόριστη κυβέρνηση (Τσουδερού) του Καΐρου μετατοπίστηκε σε μίαν ομάδα ανταρτών υπό την αρχηγία του συνταγματάρχου κ. Ναπολέοντα Ζερβά, που διοικούσε τον ΕΔΕΣ. Αυτή η ομάδα είναι μικρή. Η κύρια αξίωση του αρχηγού της να τη διαφημίσει βασίζεται στο ότι υπήρξε κάποτε μέλος της σωματοφυλακής του έλληνος δικτάτορος Παγκάλου στα 1925 και ότι είναι ένας πιστός μισθοφόρος οποιουδήποτε τον πληρώνει αρκετά. Με την υποστήριξη του βασιλιά, του Τσουδερού και των Άγγλων, οι αξίες του υψώθηκαν αμέσως, αν και η ομάδα του παρέμεινε μικρή. Αλλά η δράση του έθεσε πολλά προβλήματα. Κατέχοντας με τις δυνάμεις του μια μικρή περιοχή στην Ελλάδα, ο Ζέρβας κατάγγειλε το ΕΑΜ σαν «κομμουνιστικό» συγκρότημα και άρχισε να του επιτίθεται από πίσω. Ενώ οι δυνάμεις του ΕΑΜ πολεμούσαν τους Γερμανούς».