Ξεχείλισε ο βόθρος της ακροδεξιάς σαπίλας: Ξαναθυμήθηκαν τη «Μουργκάνα» και τα «εγκλήματα» των «κατσαπλιάδων»…
Η «Εστία» και ορισμένοι αρθρογράφοι της νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα αποστομώσουν το ΚΚΕ και θα συμβάλουν στην ενίσχυση των ακροδεξιών δυνάμεων κρούσης, των κάθε είδους χούλιγκαν της πολιτικής ζωής. Αφού προκαλούν, θα πάρουν την απάντηση με ιστορικά ντοκουμέντα και όχι με κάποιες αμφιλεγόμενες προσωπικές μαρτυρίες.
Αναπόφευκτες συγκρίσεις
Με αφορμή ένα αντικομμουνιστικό δημοσίευμα της «Εστίας» για τη Μουργκάνα
Το συγκρότημα που εκδίδει την εφημερίδα «Εστία» αναπαράγει προκλητικά το κλίμα που επικράτησε στη μετεμφυλιοπολεμική περίοδο. Αγνοεί επιδεικτικά τα συμπεράσματα που έχει βγάλει το ίδιο το αστικό σύστημα για τη ζημιά που προξένησε στον τόπο, ακόμα και για τα δικά τους συμφέροντα. Επιμένει στην αναβίωση του καθεστώτος της εθνικοφροσύνης, του άθλιου αντικομμουνισμού, του κονσερβοκουτιού και της συστηματικής παραχάραξης της Ιστορίας.
Η «Εστία» και ορισμένοι αρθρογράφοι της νομίζουν ότι με αυτόν τον τρόπο θα αποστομώσουν το ΚΚΕ και θα συμβάλουν στην ενίσχυση των ακροδεξιών δυνάμεων κρούσης, των κάθε είδους χούλιγκαν της πολιτικής ζωής. Αγνοούν τα ιστορικά συμπεράσματα και εμπορεύονται φτηνά τα κατάλοιπα μιας εποχής καταδικασμένης στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού.
Οσες εκκλήσεις κι αν κάνουν οι τρόφιμοι των σελίδων της στη «νεοελληνική διανόηση» να συνταχθεί μαζί τους στον αντικομμουνιστικό τους κατήφορο, θα παραμείνουν ασυναγώνιστοι στο είδος.
Αυτές τις μέρες ξαναθυμήθηκαν τη «Μουργκάνα» και τα «εγκλήματα» των «κατσαπλιάδων», όπως αποκαλούν τους αγωνιστές του ΔΣΕ στην πολύπαθη αυτή περιοχή, που συνεχίζει και σήμερα να μαστίζεται από την εγκατάλειψη, τη φτώχεια και τα μύρια προβλήματα.
Οι …σωτήρες του λαού από τους «αμετανόητους εαμοβούλγαρους» δεν βρίσκουν ούτε έναν λόγο να πουν για την άθλια ζωή των κατοίκων αυτών των περιοχών. Τόσος πόνος για τις τύχες και τη ζωή του λαού! Αφού προκαλούν, θα πάρουν την απάντηση με ιστορικά ντοκουμέντα και όχι με κάποιες αμφιλεγόμενες προσωπικές μαρτυρίες.
Για όσους δεν γνωρίζουν, η Μουργκάνα είναι ένας ορεινός όγκος βόρεια της Ηπείρου στα όρια των νομών Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων, στα σύνορα με την Αλβανία και περιλάμβανε τότε 33 περίπου χωριά. Τα μισά απ’ αυτά είναι ορεινά και άγονα και ο πληθυσμός τους ζούσε κυρίως από τη γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή και ταξίδια. Η περιοχή αυτή για ένα μεγάλο διάστημα ήταν στην κατοχή του ΔΣΕ.
Για ενημέρωση και σύγκριση παραθέτουμε αποσπάσματα έκθεσης του κυβερνητικού αντιπροσώπου προς το υπουργείο Εσωτερικών της Προσωρινής Δημοκρατικής Κυβέρνησης στις 7/8/48. Είναι μερικά από τα έργα του ΔΣΕ στην περιοχή, που αποκαλύπτουν τη συμπεριφορά του απέναντι στον λαό, σε εξαιρετικά δύσκολες, εμπόλεμες συνθήκες.
Είναι μια ακόμα μικρή απόδειξη ότι τα έργα και η δράση του ΔΣΕ δεν έχουν καμιά σχέση με όσα του καταμαρτυρούν οι αρθρογράφοι της «Εστίας» και διάφοροι φιλολογούντες για τα δήθεν «εγκλήματα που υπέστησαν αθώοι άνθρωποι που βρέθηκαν στο έλεος και τη βαρβαρότητα των ενεργούντων του ερυθρού ολοκληρωτισμού».
«ΙΙ. Ζητήματα που πιάσαμε.
1) Οργάνωση της Λαϊκής Εξουσίας. Μετά τις επιχειρήσεις μόνον δύο Λαϊκά Συμβούλια υπήρχαν (Μπαμπούρι, Αγία Μαρίνα) και αυτά όχι πλήρη. Αργότερα το Λαϊκό Συμβούλιο του Μπαμπουριού καθαιρέθηκε από τη Γενική Συνέλευση και αντικαταστάθηκε. Μέχρι τέλους Ιούνη σε άλλα 27 χωριά εκλέχτηκαν Λαϊκές Επιτροπές από γενικές συνελεύσεις και σε 2 από ένας υπεύθυνος.
(…)
3) Ανοιξιάτικη σπορά. Στη μάχη της σποράς πετύχαμε τα παρακάτω αποτελέσματα. Σπάρθηκαν συνολικά 7.530 στρέμματα περίπου (όπως φαίνεται στη σχετική κατάσταση), ήτοι 70% σε σχέση με την περυσινή σπορά. Για πρώτη φορά φέτος σπάρθηκαν σε 4 χωριά 65 στρέμματα ρύζι. Για να επιτευχθούν τα αποτελέσματα αυτά χρειάστηκε επίμονη δουλειά των Λαϊκών Επιτροπών. Σε 2 χωριά διαθέσαμε ζευγάρια. Σε 4 χωριά μοιράσαμε σπόρο καλαμποκιού. Υστερα από επίμονες προσπάθειες των Λαϊκών Επιτροπών καθαρίστηκαν και λειτουργούν τα ποτιστικά αυλάκια και εξασφαλίστηκε το πότισμα.
(…)
4) Εργα. Για να εξασφαλιστεί το πότισμα των κάμπων καθαρίστηκαν με προσωπική εργασία των κατοίκων όλα τα ποτιστικά αυλάκια συνολικού μήκους 12.000 μ. και επισκευάστηκαν τ’ απαραίτητα τεχνικά έργα (φράγματα, υδρογέφυρες, κ.λπ.).
5) Επισιτισμός ορεινών χωριών. Στους πεινασμένους κατοίκους 5 ορεινών χωριών μοιράσαμε τον Απρίλη 7.000 οκ. καλαμπόκι και το Μάη σε ένα χωριό 300 οκ. αλεύρι, που παραχωρήθηκε από τον ΔΣΕ. Η διανομή έγινε ύστερα από μελέτη των αναγκών κάθε οικογένειας σε τρόπο ώστε οι οικογένειες που είχαν μεγαλύτερη ανάγκη ενισχύθηκαν περισσότερο. Τον Ιούνη με τα στελέχη που διαθέτουμε και τη βοήθεια των Λαϊκών Επιτροπών των παραγωγικών χωριών αγοράσαμε σε χαμηλή τιμή 5.587 ½ οκ. καλαμπόκι για τους πεινασμένους 3 ορεινών χωριών. Απ’ αυτές 1.543 ½ οκ. μοιράστηκαν δωρεάν και οι υπόλοιπες 4.044 οκ. διατέθηκαν με πληρωμή.
6) Αλλα ζητήματα. Ρυθμίζεται το ζήτημα της αγροτικής ασφάλειας με διορισμό αγροφυλάκων από τις Λαϊκές Επιτροπές και αποκαθίσταται τάξη στα ποτίσματα με διορισμό υδρονομέων. Για να αναπτυχθεί η μελισσοκομία στην περιοχή ιδρύθηκε μελισσοκομείο του Επαρχιακού Συμβουλίου Φιλιατών από 88 κυψέλες. Απ’ αυτές 58 είναι εγχώριες και 30 νέου τύπου. Τα μελίσσια αυτά προέρχονται από συγκέντρωση των μελισσών που εγκατέλειψαν οι φυγάδες και άλλα από σμηνουργίες που έγιναν στην περίοδο της άνοιξης.
(…)
Αποτέλεσμα αυτής της δουλειάς είναι ότι στις περιοχές Φιλιατών – Καλαμά – Παγωνιού το σύνολο των ΜΑΥδων, εκτός από ελάχιστες μεμονωμένες εξαιρέσεις, πέταξε τα όπλα. Γενικά παρουσιάζεται μια τάση επαναπατρισμού των ξεσπιτωμένων η οποία όμως εμποδίζεται με τη βία. Πολλές οικογένειες όμως κατόρθωσαν να επιστρέψουν στα χωριά τους.
(…)
11) Εφαρμογή του Νόμου 10. Στα 4 ελεύθερα χωριά εκλέχτηκαν φορολογικές επιτροπές σύμφωνα με το Νόμο, στα δε άλλα χωριά οι ίδιες Λαϊκές Επιτροπές ανέλαβαν την εφαρμογή του Νόμου. Εγιναν οι δηλώσεις για την εισφορά σε γάλα και άρχισε η παράδοση ανάλογου τυριού στην Επιμελητεία. Τα αποτελέσματα θα σας στείλουμε όταν ολοκληρωθεί η δουλειά.
12) Θερισμός. Πάρθηκαν όλα τα μέτρα για να θεριστούν τα σιτηρά και στις περιοχές ακόμα που ελέγχονται από τα εχθρικά πυρά. Οργανώθηκαν συνεργεία από γυναίκες που θερίζουν τα εγκαταλειμμένα χωράφια και άλλα συνεργεία που βοηθούν το Λαό των χωριών στα οποία επαρκούν τα εργατικά χέρια.
Ο θερισμός συνεχίζεται.
(…)
Στην περιοχή αυτή δεν μοιράστηκε αλάτι. Σε προηγούμενο γράμμα ζητήσαμε 1.000 οκ. από τις οποίες οι 250 θα μοιράζονταν δωρεάν. Το ποσό αυτό θα επαρκέσει. Με την ανάπτυξη όμως της περιοχής θα μοιραστούν δωρεάν περισσότερες από 250 οκ.».
Ας κάνουμε, όμως, τώρα και μια άλλη σύγκριση και συγκεκριμένα ανάμεσα στη συμπεριφορά του αστικού στρατού και αυτή του ΔΣΕ. Θα δανειστούμε τις αυθεντικές μαρτυρίες του γνωστού και διακεκριμένου Ηπειρώτη λογοτέχνη Δημήτρη Χατζή. Παραθέτουμε ορισμένα αποσπάσματα από ζωντανή ανταπόκριση τις μέρες των μαχών στη Μουργκάνα. Είναι ένα μικρό μόνο δείγμα ανάμεσα από τα πολλά και τερατώδη που έχουν καταγγελθεί για τον αμερικανοκίνητο στρατό.
«Στις 28 του Φλεβάρη η εχθρική δύναμη απ’ όλες τις πλευρές του μετώπου αρχίζει την επίθεσή της.
Στη μέση είναι το 628, οι κομάντος από τους Λ.Ο.Κ., δεξιά η 75η Ταξιαρχία, στο αριστερό του μετώπου η 76η Ταξιαρχία με το 611 και στο άκρο αριστερό το ανεξάρτητο τάγμα του Γαλάνη.
Αυτός ο Γαλάνης είναι ένα μεγάλο παλληκάρι αντάξιο του κράτους που υπηρετεί. Στην Ιστορία της Εθνικής μας Αντίστασης είναι γνωστός με το όνομα ο χασάπης της Πρέβεζας. Εκβιαστής και θρασύδειλος δέρνει τις γυναίκες, σκοτώνει τους άοπλους, εκβιάζει τους εμπόρους και τους μαγαζιώτες, αφανίζει στο δρόμο του τα ρημαγμένα νοικοκυριά των χωρικών. Και οι στρατιώτες που έχει στο τμήμα του, εθελοντές μισθοφόροι, το ίδιο – ένας κι ένας όλοι τους ξεδιαλεγμένοι.
Δεν λείπουν ο δήμιος και η πόρνη. Εθνικιστές αμφότεροι ως το κόκκαλο, προστάτες της τιμής, της οικογένειας, της πατρίδας, της θρησκείας και πρώτα πρώτα του στέμματος. Ο δήμιος είναι ένας Βορειοηπειρώτης με γένια, όπως ταιριάζει στην περίσταση, γέρος και κουφός, όπως είναι και στα μυθιστορήματα.
Εναν μαχητή του Δημοκρατικού Στρατού που τον πιάσανε αιχμάλωτο κοντά στο ύψωμα που λέγεται Τζελίλι, αυτός ο δήμιος τον έσφαξε μπροστά σε όλους κι έγλειψε κατόπι με ηδονή το μαχαίρι του. Μ’ όλο που το βεβαιώνουν πως έκοψε και το αυτί του μαχητή, τόψησε και τόφαγε, δεν μπορώ να πιστέψω μια τέτοια χτηνωδία, ακόμα και μέσα στον “εθνικό” μας στρατό, που αγωνίζεται για τα προαιώνια ιδανικά της φυλής. Αυτός ο δήμιος πιανότανε πως είχε σφάξει μέσα στο οχτώ χρόνια δυο χιλιάδες ανθρώπους. Υπήρχε κι άλλος ένας εφεδρικός δήμιος με καμιά εφτακοσαριά σκοτωμούς, όπως έλεγε.
Η πόρνη ήταν από ένα χωριό της Κόνιτσας που λέγεται Κλειδονιάβιστα. Ασκούσε το εθνικοφρονέστατο επάγγελμά της στα Γιάννινα. Ηταν εικοσιπέντε χρόνων κι έπινε κρασί και χασίς. Στο τάγμα την έφερε μαζύ του ένα πρωτοπαλλήκαρο του Γαλάνη. Τ’ όνομά του Γιάννης Μπότσικος από το χωριό Τσαμαντά, το επάγγελμά του σωματέμπορος και το ξεχωριστό διακριτικό του πως ήταν ισοβίτης στις φυλακές.
Την κοπέλλα την είχανε μαζύ με το Γαλάνη συνεταιρικά, για να τους μαγειρεύει, για ό,τι άλλο χρειάζεται και για τους αξιωματικούς του ταχτικού στρατού, για να τους καλοπιάνουν. Οταν σφάξανε τον μαχητή μας δεν μπορούσε να λείψει κι αυτή από το θέαμα. Κι όταν ο δήμιος έφτασε στην κορφή της αψηλής τέχνης του, αυτή χτύπησε τα παλαμάκια, ανασήκωσε το φόρεμά της πάνω από τα γόνατα κι έφερε μια βόλτα γύρω – γύρω προς τιμή του. Ολοι τότες καμαρώσανε την παλληκαριά και τη λεβεντιά της. Οι στρατιώτες από τον 1ο, από τον 2ο κι από το λόχο Διοίκησης του 611 τα είδανε και τα μαρτυράνε.
Αυτοί οι αδιάλλαχτοι πατριώτες του Γαλάνη τόχανε για καύχημά τους πως στη μικρή πολιτεία που λέγεται Σαγιάδα δεν αφήσανε γυναίκα και κορίτσι. Στο χωριό Παλαμπά, που βρίσκονταν ως τις 29 του Φλεβάρη, δέρνανε τον κοσμάκο για ν’ ανάβουν τα αίματα και μεθοκοπούσαν συνέχεια. Ενα παιδάκι θέλανε να το σκοτώσουν στα καλά καθούμενα και μπήκαν στη μέση οι στρατιώτες και το πήρανε από τα χέρια τους. Στην Πόβλα που πήγανε κατόπι ένας απ’ αυτούς γυρνούσε στους δρόμους με δυο σούβλες σιδερένιες στα χέρια. Στη μια σούβλα ήτανε κόττες μαδημένες και στην άλλη ψημένες:
– Πέντε χιλιάδες η μία, δέκα χιλιάδες οι ψημένες.
Στο χωριό Ασπροκκλήσι που πέρασαν, άρχισαν όπως είχαν διαταγή και καίγαν τα σπίτια. Ηταν κι εκεί στρατιώτες από το 611 και τους είδανε. Ενας γέρος ανθυπολοχαγός, τ’ όνομά του Κωνσταντόπουλος, μόνιμος στο στρατό, σαν είδε τις φωτιές στάθηκε παράμερα, κοίταζε και τον πήραν τα δάκρυα. Οι στρατιώτες τον ακούσανε κι έλεγε:
– Τέτοιο κράτος καλύτερα να χανόταν…».
Η επίθεση του στρατού αποκρούστηκε και οι δυνάμεις του τράπηκαν σε φυγή.
«Ο Γαλάνης κατάφερε και τόσκασε από τους πρώτους. Από τότες κοπροσκυλιάζει στα Γιάννινα. Δεν του δίνουν παράδες να ξαναφκιάξει το τάγμα του.
(…)
Τα απομεινάρια του 611 που δεν προφτάσαν να φύγουνε βρίσκονται περικυκλωμένα. Οχι “κλοιός” των Αθηναίων στρατηγών. Περικυκλωμένα. Αφήνουν τις θέσεις τους και φεύγουνε δίχως να ξέρουν πού θα πάνε και τι θα βρούνε μπροστά τους. Οι στρατιώτες φωνάζανε μέσα στη νύχτα:
– Αδέρφια, μη μας χτυπάτε, είμαστε δημοκράτες.
Οι αξιωματικοί τους στεκότανε πίσω με το πιστόλι, τους φωνάζανε να καλυφθούν, να κρυφτούν. Αυτοί περπατούσαν όρθιοι, βαριεστημένοι μέσα στο σκοτάδι, ταλαιπωρημένοι, δεν ξέρανε πού πηγαίναν, τραβούσαν σαν πρόβατα. Οσοι βρεθήκανε σκοτωμένοι ήταν όλοι χτυπημένοι με σφαίρα στο κεφάλι.
(…)
Ετσι τελείωσε αυτή η πρώτη επίθεση. Ενας απολογισμός χρειάζεται για να κλείσει η εικόνα: Νεκροί 267, τραυματίες 250, αιχμάλωτοι 180, αυτόμολοι 5. Το σύνολο των απωλειών του εχθρού 702.
Από τους αιχμάλωτους 81 στρατιώτες προσχώρησαν στο Δημοκρατικό Στρατό με τη θέλησή τους και πολεμούνε και τώρα μαζύ του. Οι άλλοι σταλθήκανε πίσω ελεύθεροι. Τρεις αξιωματικοί, Θ. Ευσταθίου, Κ. Αργυρόπουλος, Π. Βλαβιανός και ο ανθυπίατρος Στ. Σταυρόπουλος, δικαστήκαν από το στρατοδικείο του Αρχηγείου της Ηπείρου. Και οι τέσσερις παραδέχτηκαν την κατηγορία. Ξεχωριστά ο Ευσταθίου και ο Αργυρόπουλος – παληοί ελασίτες και κατόπι στην υπηρεσία του ΙΙ Γραφείου της Ασφάλειας – ομολόγησαν την προδοσία τους. Καταδικάστηκαν όλοι σε θάνατο. Το Γενικό Αρχηγείο πρότεινε τότε στην κυβέρνηση της Αθήνας να τους αλλάξουν με τρεις αιχμάλωτους αντάρτες της Θεσσαλονίκης. Η κυβέρνηση της Αθήνας δε δέχτηκε και η απόφαση εκτελέστηκε με ντουφεκισμό».
Σταματήστε, κύριοι, το μακάβριο έργο σας, να ανοίγετε τάφους και να εμπορεύεστε την παραχάραξη της Ιστορίας.
Δ. Γ.
Ριζοσπάστης
Κεντρική φωτογραφίας ανάρτησης: Η σημαία του ΚΚΕ απλωμένη στην κορυφή της Μουργάνας (1806) προς τιμήν των μαχητών και των μαχητριών της ηρωικής 8ης Μεραρχίας. Στην κάτω φωτογραφία, η πλάκα που τοποθετήθηκε προς τιμήν των μαχητών και των μαχητριών της 8ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.
(Πηγή φωτογραφιών: 902.gr – Από τις εκδηλώσεις τιμής στους μαχητές και τις μαχήτριες της 8ης Μεραρχίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας που πολέμησαν στη Μουργκάνα Θεσπρωτίας τις οποίες διοργάνωσαν η Επιτροπή Περιοχής της ΚΟ Ηπείρου – Κέρκυρας – Λευκάδας του ΚΚΕ, τον Ιούνη του 2016)
Δείτε ακόμα:
Η νουβέλα «Μουργκάνα» δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1948 στη «Φωνή του Μπούλκες». Περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Δημήτρη Χατζή «Θητεία». Διαβάστε τη ολόκληρη εδώ:
