Ο αλγόριθμος αποδίδει

Είναι βαρύ και το παίρνω απάνω μου, ακριβώς επειδή σε συνθήκες ανεξέλεγκτης γνωμοδοσίας των πάντων περί τα πάντα, μπορεί να μη λείψουν οι καλοθελητάδες. Λοιπόν έχω σχεδόν πεισθεί ότι η Ελλάδα έχει γίνει για μία ακόμη φορά πειραματόζωο εφαρμογής ενός επικοινωνιακού αλγορίθμου που μεταφράζεται σε θηριώδη αύξηση της χειραγώγησης των μαζών και εξίσου θηριώδη μείωση του πολιτικού κόστους, που όλοι αναρωτιούνται γιατί δεν εμφανίζεται πουθενά παρά τη γιγαντιαία επίθεση εναντίον των λαών και την επιβολή αντιλαϊκών πολιτικών και μέτρων που περνούν είτε αδιαμαρτύρητα, είτε, το χειρότερο, απαρατήρητα από τις μάζες που υποφέρουν.

Σε μικρότερο βαθμό αυτό συμβαίνει και σ’ άλλες χώρες του λεγόμενου δυτικού κόσμου. Όμως εδώ έχει κατακλυσμιαία μορφή κι εφαρμογή. Αναγκαστικά θα σταθώ σε μερικά ενδεικτικά παραδείγματα, γιατί το σύνολο απαιτεί βαθιά πολιτική, κοινωνική και επιστημονική ανάλυση.

Το απλούστερο είναι η εξοικείωση με τις εκατόμβες των νεκρών από την πανδημία. Την ίδια στιγμή αυτό δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς τη γραφικοποίηση του κινήματος είτε κατά των εμβολίων είτε κατά της υποχρεωτικότητας που δεν είναι πουθενά, εκτός απ’ την Ελλάδα, ένα και το αυτό. Πώς επιτεύχθηκε αυτό είναι ορατό. Ο επικοινωνιακός αλγόριθμος, που δεν μπορεί να μπει σε λειτουργία χωρίς ευρεία πολιτική στήριξη των αστικών κομμάτων, υπερφωτίζει τα κραυγαλέα και ανατριχιαστικά, κι αφήνει στη σκιά τα γενικού ενδιαφέροντος σοβαρά γεγονότα που απαιτούν στοιχειώδεις γνώσεις και ενδιαφέρον και κριτική ικανότητα, όχι διάνοιας αλλά του κοινού νου. Ο αλγόριθμος στοχεύει στο θυμικό, υπερευαίσθητο λόγω εγκλεισμού αλλά και του αόρατου της νόσου – αν ήταν ευλογιά με ορατά τα πυώδη σπυριά η πρόσληψη των λέξεων θα ήταν διαφορετική – θεοποιώντας έτσι τον ανορθολογισμό. Χρησιμοποιούνται λέξεις – κλειδιά. Έννοιες γενικές κι αφηρημένες που σηκώνουν τόσες ερμηνείες όσες και οι χρήστες τους. Παραπάνω από τις μισές παράγουν τα ΜΜΕ και τις υπόλοιπες η κεντρική πολιτική σκηνή και η μιντιακή ψευτοδιανόηση. Ηδη απ’ την αρχή της χρονιάς στην πανδημία και το εμβόλιο – μπόλι, την ατομική ευθύνη και τα «μέτρα» προστίθενται η ακρίβεια, η ενεργειακή πενία, το κολαστήριο, μαζί με υπεραναλύσεις της παύλας π.χ. πα-τέρας, μη-τέρα(ς), κι άλλα τέτοια πηχυαία με τη δίεση του hashtag, προσιτή σε κινητό ακόμη και αγράμματου, που έχει αντικαταστήσει τα εισαγωγικά και σημαδεύει σαν λέιζερ, απ’ το metoo ως τη γυναικοκτονία, μέχρι τον Παΐσιο και τα λουλούδια του Μάο, με κερασάκια εγγλέζικες συντομογραφίες του πιο συνηθισμένου ελληνικού «άντε γα…», που όσο να ‘ναι κατέληξε μπανάλ.

Με τούτα και μ’ εκείνα ο λαός βλέπει ερωτική πράξη σ’ ένα σίριαλ και ενθουσιάζεται τόσο που για την περιγραφή των συναισθημάτων του βοά ο τόπος «#ανάσταση»! Είναι ο ίδιος λαός που ακούει επίσημα ότι θυσιάζουμε τα καρναβάλια για να κάνουμε Ανάσταση. Έτσι ξεπαγιάζουν πολυκατοικίες και χωριά τόσο φυσικά όσο η άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου και την ίδια ώρα σ’ έναν αχταρμά σημαντικού και ασήμαντου κάποιοι πανηγυρίζουν που ο Πούτιν, ως τέως κομμουνιστής, απειλεί να παγώσει τουλάχιστον τη Γερμανία. Μπορεί το τραπέζι να μένει άδειο από βασικά είδη διατροφής από τα μέσα του μήνα, αλλά μάζες ολόκληρες μελετούν με το υποδεκάμετρο το μήκος του τραπεζιού που χρησιμοποιεί ο Πούτιν όταν τον επισκέπτονται τύποι που δεν γουστάρει. Ποιος θα σκεφθεί την πολιτική και διοικητική ευθύνη των αρχών που αδειοδοτούν τα γηροκομεία, που εντοπίζουν και περιθάλπουν κακοποιημένα παιδιά, που επιτρέπουν καθυστερήσεις ακόμη κι ενός χρόνου για κρίσιμα χειρουργεία κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ. Βλέπεις νέα παιδιά σε παιχνίδια γενικών γνώσεων στην τηλεόραση παντελώς αγεωγράφητα, αδιάφορα για οτιδήποτε έξω απ’ τον στενότατο απολύτως εξατομικευμένο δικό τους κόσμο. Είναι τα ίδια παιδιά που αύριο θα απορούν οι όποιοι κυβερνώντες πώς δεν εκτίμησαν τη διαφορά του συνδέσμου από τη λέσχη και του φόνου με δρεπάνι απ’ αυτόν με μαχαίρι κάραμπιτ.

Το άρθρο της Λιάνας Κανέλλη είναι αναδημοσίευση από τον Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου 19-20/2/2022

Το σκίτσο είναι του Βάη