Ναζίμ Χικμέτ: «Αν έζησες σαν κομμουνιστής, είσαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος…»
Σαν σήμερα, έφυγε από τη ζωή o μεγάλος ποιητής Ναζίμ Χικμέτ. Τούρκος στην καταγωγή, μα παγκόσμιος για το έργο του και για την αγωνιστική στάση που ακολούθησε στη ζωή του, τόσο άρρηκτα και τα δυο συνυφασμένα με την πάλη ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
«Αν δούλεψες σαν κομμουνιστής,
αν σκέφτηκες σαν κομμουνιστής,
αν αγάπησες σαν κομμουνιστής,
αν πάλεψες σαν κομμουνιστής,
αν έζησες σαν κομμουνιστής,
είσαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του 20ού αιώνα».
Σαν σήμερα, στις 3 του Ιούνη 1963, έφυγε από τη ζωή ο μεγάλος ποιητής, πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας, Ναζίμ Χικμέτ. Τούρκος στην καταγωγή, μα παγκόσμιος για το ποιητικό του έργο και για την αγωνιστική στάση που ακολούθησε στη ζωή του, τόσο άρρηκτα και τα δυο συνυφασμένα με την πάλη ενάντια στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Ο Ναζίμ Χικμέτ ήταν κομμουνιστής. Πλήρωσε τους αγώνες, τα οράματα και τις κομμουνιστικές ιδέες του με μακρόχρονο εγκλεισμό στις απάνθρωπες φυλακές της Τουρκίας, με τον πρόωρό θάνατό του εξόριστος στην ΕΣΣΔ, με αφαίρεση της ιθαγένειάς του, από το δικτατορικό αλλά και από το «δημοκρατικά» σκοταδιστικό καθεστώς της Τουρκίας.
Μεγάλωσε στην Κωνσταντινούπολη. Τα πρώτα του ποιήματα τα έγραψε σε ηλικία 17 ετών.
Το 1923 οργανώνεται στις γραμμές του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας.
Μεταξύ 1925 και 1929 το τουρκικό κράτος καταστέλλει άγρια κάθε δραστηριότητα του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 1926 ο Ναζίμ Χικμέτ δραπετεύει στη Σοβιετική Ένωση. Συνεχίζει να γράφει ποιήματα και γνωρίζεται με τον Μαγιακόφσκι και τον Μέγιερχολντ. Το 1928 δίνεται γενική αμνηστία στην Τουρκία και ο Χικμέτ επιστρέφει. Βρίσκεται υπό καθεστώς παρακολούθησης.
Μπαινοβγαίνει στις φυλακές με διάφορες κατηγορίες, περνώντας συνολικά πέντε χρόνια πίσω από τα κάγκελα.
Μεταξύ 1929 και 1936 δημοσίευσε εννέα βιβλία, πέντε συλλογές και τέσσερα μεγάλα ποιήματα, εισάγει τον ελεύθερο στίχο και επαναστατικοποιεί την τούρκικη ποίηση.
Το Γενάρη του 1938 ο Ναζίμ Χικμέτ συλλαμβάνεται με την κατηγορία ότι προέτρεπε τις Τούρκικες Ένοπλες Δυνάμεις σε εξέγερση. Καταδικάστηκε σε 28 χρόνια φυλακή.
Μέσα στη φυλακή ο Ναζίμ Χικμέτ συνεχίζει να γράφει ποιήματα. Τα περισσότερα τα έστελνε σε γράμματα στην οικογένειά του ή στους φίλους του.
«Eίμαι κομμουνιστής
Είμαι αγάπη απ’ τη κορφή ως τα νύχια,
αγάπη θα πει βλέπω, σκέφτομαι, κατανοώ,
αγάπη θα πει το παιδί που γεννιέται,
το φως που πλημμυρίζει
αγάπη θα πει να δέσεις μια κούνια στ’ άστρα
αγάπη θα πει να χύνεις τ’ ατσάλι μ’ απέραντο μόχθο
Είμαι κομμουνιστής.
Είμαι αγάπη απ’ την κορφή ως τα νύχια…»
Το 1950 βραβεύθηκε με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης. Την ίδια χρονιά πραγματοποίησε μια 18ήμερη απεργία πείνας παρότι ήδη είχε υποστεί μια καρδιακή προσβολή. Το 1950 η καταστολή κατά των κομμουνιστών συνεχίστηκε, ωστόσο δόθηκε μια γενική αμνηστία και με αυτήν βγήκε από τη φυλακή μετά από 12 χρόνια ο Χικμέτ.
Το σοβιετικό κράτος του παραχωρεί ένα σπίτι σε συνοικία συγγραφέων έξω από τη Μόσχα. Το τουρκικό κράτος απαγορεύει στη γυναίκα του και το παιδί του να τον επισκεφθούν. Το 1952 παθαίνει δεύτερη καρδιακή προσβολή.
«Στάχτη θα γίνεις κόσμε γερασμένε
σου είναι γραφτός ο δρόμος
της συντριβής.
Και δε μπορείς να μας λυγίσεις
σκοτώνοντας τ’ αδέρφια μας της μάχης.
Και να το ξέρεις
θα βγούμε νικητές
κι’ ας είν’ βαριές μας
οι θυσίες…»
Το 1959 το τουρκικό κράτος αφαιρεί την υπηκοότητα του Ναζίμ Χικμέτ, ο οποίος απέκτησε πολωνική υπηκοότητα.
Η καρδιά του σταμάτησε να χτυπά στη Μόσχα, στις 3 του Ιούνη 1963.
Πατώντας εδώ, μπορείτε να περιηγηθείτε στις δεκάδες ενδιαφέρουσες αναρτήσεις του περιοδικού για τον Ναζίμ Χικμέτ.
