«Αυτά σου έμαθαν όλοι αυτοί οι αγωνιστές…»

Ο μύθος δεν εμπνέει, δεν ενώνει και δεν διαμορφώνει.

Οι αξίες δεν έχουν άρωμα. Το άρωμα, εξανεμίζεται.

Οι αξίες μένουν. Και τις αποκτάς όχι μέσω των μύθων, αλλά μέσω της ιστορικής συνείδησης που αποκτάς μελετώντας όλα τα γεγονότα, όλους τους αγώνες των απλών ανθρώπων που έλαβαν μέρος σε αυτούς και σου έμαθαν το πιο σημαντικό:

Το πώς να μην γίνεσαι έρμαιο των εκάστοτε αντίξοων συνθηκών.

Το πώς να μην λυγίζεις απέναντι στα θεσμικά τέρατα που σπέρνουν τον φόβο με τα πιο άθλια μέσα που διαθέτουν.

Το πώς να καταφέρνεις να διαφυλάττεις τον εσωτερικό σου κόσμο που βάλλεται από κατάφωρες αδικίες, από ψευδαισθήσεις, από υποκρισία.

Το πώς να καταφέρνεις να μετουσιώνεις κάθε φορά σε βίωμα και σε πραγματικότητα, όχι την άθλια πραγματικότητα που απαιτούν να αποδεχτείς και να προσαρμοστείς σε αυτή, αλλά εκείνη που συντίθεται από τα ψυχικά αποθέματα που η ηθική σου ακεραιότητα τα επανατροφοδοτεί διαρκώς.

Αυτά σου έμαθαν όλοι αυτοί οι αγωνιστές, που οι ατομικές υπερβάσεις που έκαναν στις ζωές τους δεν μπορούν ούτε κατά διάνοια να γίνουν αντιληπτές από ασήμαντους μικρούς πολιτικάντηδες.

Εσύ όμως τις βλέπεις, γιατί εσύ επέλεξες να ζεις όχι μέσα στον μύθο, όχι μέσα στα ψέματα, αλλά μέσα στις αλήθειες που άντεξαν, γιατί ειπώθηκαν με αίμα.